Για πάμπολλους Λιβανέζους τα αεροσκάφη της Middle East Airlines ήταν το οικείο πρόσωπο που αντίκρυζαν φεύγοντας ή ερχόμενοι στην γενέτειρα τους, πετώντας από ή προς το πάλαι ποτέ “Παρίσι της Μέσης Ανατολής“.
Η ΜΕΑ αποτελεί βασικό πυλώνα της συλλογικής φαντασίας του Λιβάνου, με τις αναμνήσεις να χρωματίζονται από την τάση της χώρας για νοσταλγία πιο ήσυχων στιγμών. Οι Λιβανέζοι έχουν ανάμεικτα συναισθήματα για τον εθνικό αερομεταφορέα τους: είναι τόσο αγαπητή για την επανένωση των οικογενειών κατά τη διάρκεια του μακροχρόνιου εμφυλίου πολέμου και για το σερβίρισμα γλυκών, μυρωδάτου κιουνεφέ για πρωινό, αλλά και απεχθής για τις υψηλές τιμές της περιόδου αιχμής και τον γερασμένο στόλο της.
Αλλά τις τελευταίες επτά εβδομάδες, καθώς οι πιλότοι της πλοηγούν επιδέξια ανάμεσα σε ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές, η ΜΕΑ έχει γίνει φάρος εθνικής υπερηφάνειας, όντας η μόνη εναπομείνασα αεροπορική εταιρεία που σήμερα πετά στον Λίβανο.
Χωρίς επιλογές η Middle East Airlines
Και το έκανε από το μοναδικό εμπορικό αεροδρόμιο της χώρας στη νότια Βηρυτό, το οποίο βρίσκεται κοντά σε περιοχές που το Ισραήλ έχει βομβαρδίσει άγρια τις τελευταίες εβδομάδες.
«Στόχος μας δεν είναι να βγάλουμε χρήματα τώρα, είναι να κρατήσουμε αυτό το αεροδρόμιο ανοιχτό και να συνεχίσουμε να λειτουργούμε όσο καλύτερα μπορούμε για τη χώρα»
Ενώ η κίνηση του αεροδρομίου έχει πέσει στο 30% του προπολεμικού μέσου όρου, η MEA εξακολουθεί να εκτελεί ελαφρώς λιγότερες πτήσεις κάθε μέρα από τον εποχιακό μέσο όρο των 45. Αλλά αυτές οι πτήσεις συνήθως αναχωρούν από τη Βηρυτό γεμάτες και επιστρέφουν κατά τα δύο τρίτα άδειες.
«Στόχος μας δεν είναι να βγάλουμε χρήματα τώρα, είναι να κρατήσουμε αυτό το αεροδρόμιο ανοιχτό και να συνεχίσουμε να λειτουργούμε όσο καλύτερα μπορούμε για τη χώρα», δήλωσε στους Financial Times ο κυβερνήτης Μοχάμαντ Αζίζ, σύμβουλος του προέδρου του MEA Μοχάμαντ Ελ Χουτ.
Η 79χρονη αεροπορική εταιρεία ανήκει σχεδόν εξ ολοκλήρου στην κεντρική τράπεζα του Λιβάνου, η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο της καταστροφικής οικονομικής κατάρρευσης της χώρας τα τελευταία χρόνια. Η ΜΕΑ δεν έχει δημοσιεύσει οικονομικές καταστάσεις από το 2021.
Ωστόσο, οι φωτογραφίες των αεροπλάνων του εθνικού αερομεταφορέα να πετούν κοντά σε φλεγόμενες περιοχές και πυκνούς μαύρους καπνούς έχουν τροφοδοτήσει τη μυθολογία που αναδύθηκε πρόσφατα, με αποτέλεσμα ορισμένοι να την αποκαλούν «η πιο βαρβάτη αεροπορική εταιρεία στον πλανήτη».
Ο μικρός αερομεταφορέας που μπορεί
«Οι τελευταίες έξι εβδομάδες ανέδειξαν πραγματικά την ανθεκτικότητα του μικρού μας αεροδρομίου και την εξαιρετική αεροπορία των πιλότων της ΜΕΑ», είπε στους FT ο Ρίτσαρντ Τζον, 33 ετών, ένας Λιβανέζος λάτρης της αεροπορίας που μεγάλωσε κοντά στο αεροδρόμιο.
«Σε άλλες χώρες, θα προκαλούνταν απόλυτος πανικός», είπε. «Αλλά έχουμε μόνο αυτό το μικρό αεροδρόμιο. Χωρίς εκτροπές, χωρίς εναλλακτικές, χωρίς περιθώρια πανικού», είπε ο ίδιος
Ο Αζίζ υποβάθμισε τους κινδύνους, λέγοντας ότι ενώ οι πιλότοι ήταν θαρραλέοι, η ΜΕΑ διενεργούσε καθημερινές αξιολογήσεις κινδύνου και είπε ότι «κανένα αεροπλάνο δεν πετούσε εκτός αν οι συνθήκες είναι 100% ασφαλείς».
Ενώ οι εκτιμήσεις κινδύνου και κόστους έχουν τρομάξει άλλες αεροπορικές εταιρείες, ο Αζίζ είπε: «Η ΜΕΑ έχει καθήκον να συνεχίσει».
Και αυτό παρά τις τεράστιες προκλήσεις. Η παρεμβολή GPS από το Ισραήλ ανάγκασε τους πιλότους της ΜΕΑ να επιστρέψουν σε παλαιότερα συστήματα. Περίπου το 20% του στόλου της των 22 Airbus είναι σταθμευμένο στο εξωτερικό, λόγω κόστους ασφάλισης και μείωσης έκθεσης στη σύγκρουση.
Η αεροπορική εταιρεία, η οποία μαζί με τις θυγατρικές της εταιρείες απασχολεί περίπου 5.000 άτομα, μείωσε επίσης τον αριθμό του προσωπικού στο αεροδρόμιο σε περίπτωση που χρειαστεί να απομακρυνθούν.
Στον πόλεμο Ισραήλ – Χεζμπολάχ το 2006, τα ισραηλινά χτυπήματα έθεσαν σχεδόν αμέσως το αεροδρόμιο εκτός λειτουργίας. Το αεροδρόμιο έχει γλιτώσει αυτή τη φορά.
Σε συνεννόηση με Ισραήλ, ΟΗΕ και Δυτικούς
Ο Αζίζ και αξιωματούχοι της κυβέρνησης του Λιβάνου είπαν στους Financial Times ότι έχουν λάβει τη διαβεβαίωση μέσω ΟΗΕ και δυτικών αξιωματούχων σε μια «συμφωνία κυρίων» ότι το Ισραήλ δεν θα στόχευε το αεροδρόμιο εάν χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά για πολιτικούς σκοπούς
Η υποστηριζόμενη από το Ιράν Χεζμπολάχ, η οποία είναι η κυρίαρχη πολιτική και στρατιωτική δύναμη στη χώρα, ασκεί σημαντική επιρροή στις λειτουργίες ασφαλείας του αεροδρομίου. Το Ισραήλ έχει κατηγορήσει την Χεζμπολάχ ότι τη χρησιμοποιεί για τη μεταφορά όπλων.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι και διπλωμάτες λένε ότι από τότε που το Ισραήλ ενίσχυσε την εκστρατεία του κατά της Χεζμπολάχ, η κυβέρνηση και ο στρατός του Λιβάνου έχουν λάβει πρόσθετες προφυλάξεις για να διασφαλίσουν ότι το αεροδρόμιο ήταν απαλλαγμένο από στρατιωτική δραστηριότητα.
Αυτό σημαίνει ότι οι πτήσεις που προέρχονται από προορισμούς που το Ισραήλ θεωρεί ύποπτους, όπως το Ιράν, το Ιράκ και η Αλγερία, υπόκεινται σε μεγαλύτερο έλεγχο, ακόμη και όταν μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια, είπαν στους FT κυβερνητικοί αξιωματούχοι, ανθρωπιστικοί φορείς και διπλωμάτες.
Τον Σεπτέμβριο, ο Λίβανος εμπόδισε ιρανική πτήση, μετά από ισραηλινές απειλές. Τον Οκτώβριο, δεκάδες κιβώτια ιατρικής βοήθειας από το Ιράν δεν μπορούσαν να ξεφορτωθούν μέχρι να υποβληθούν σε επιθεώρηση από τις ένοπλες δυνάμεις του Λιβάνου.
Υπογραμμίζοντας τον πολύ πραγματικό κίνδυνο, το Ισραήλ εξέδωσε εντολή εκκένωσης την περασμένη εβδομάδα για ένα κτίριο ανάμεσα σε δύο από τους διαδρόμους του αεροδρομίου.
Τις τελευταίες εβδομάδες, η Middle East Airlines συνεργάστηκε με την κυβέρνηση, τον στρατό και τις υπηρεσίες βοήθειας για την εισαγωγή ανθρωπιστικών αγαθών, και τουλάχιστον 27 τόνων φαρμάκων.
Πηγή: ΟΤ