Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έδωσαν πρόσφατα το πράσινο φως για την ένταξη της Βουλγαρίας στην Ευρωζώνη, φέρνοντας το κοινό νόμισμα ένα βήμα πιο κοντά στην υποδοχή του 21ου μέλους της.
Η στήριξη από τους δύο βασικούς θεσμούς ακολούθησε τη δημοσίευση ξεχωριστών εκθέσεων που διαπίστωσαν ότι η Βουλγαρία πληροί τις απαιτούμενες οικονομικές, πολιτικές και νομικές προϋποθέσεις για την υιοθέτηση του ευρώ. Πλέον, οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα εξετάσουν την είσοδο της Βουλγαρίας στη νομισματική ένωση, με την ένταξη να μπορεί να οριστικοποιηθεί ήδη από τον Ιανουάριο του 2026.
Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του Eurogroup Πασκάλ Ντόναχιου, «η συμμετοχή της Βουλγαρίας στην Eυρωζώνη δεν θα σηματοδοτήσει μόνο ένα σημαντικό επίτευγμα για τη χώρα, με ουσιαστικά οφέλη για την οικονομία της, αλλά θα ενισχύσει επίσης τη δύναμη, την ανθεκτικότητα και τη φωνή της ευρωζώνης». Ο ίδιος πρόσθεσε πως «αυτή η εξέλιξη αντικατοπτρίζει τη διαρκή σταθερότητα και ελκυστικότητα του κοινού μας νομίσματος».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει ένα σύνολο προτύπων, γνωστών ως κριτήρια σύγκλισης ή κριτήρια του Μάαστριχτ, τα οποία πρέπει να πληρούν τα κράτη μέλη για να υιοθετήσουν το ευρώ ως νόμισμά τους, όπως σημειώνει το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. Τα κριτήρια αυτά καθιερώθηκαν με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1992 και αφορούν τέσσερις βασικούς οικονομικούς τομείς: τον πληθωρισμό, τα δημόσια οικονομικά, τα μακροπρόθεσμα επιτόκια και τις συναλλαγματικές ισοτιμίες.
Συγκεκριμένα, ως προς τον πληθωρισμό, οι χώρες πρέπει να διατηρούν σταθερότητα τιμών, με ρυθμό πληθωρισμού που δεν υπερβαίνει κατά 1,5 ποσοστιαίες μονάδες το μέσο όρο των τριών κρατών μελών της ΕΕ με τις καλύτερες επιδόσεις. Στα δημόσια οικονομικά, το προγραμματισμένο ή πραγματικό δημοσιονομικό έλλειμμα δεν πρέπει να ξεπερνά το 3% του ΑΕΠ, ενώ ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 60%. Όσον αφορά τα μακροπρόθεσμα επιτόκια, το μέσο ονομαστικό μακροπρόθεσμο επιτόκιο δεν πρέπει να υπερβαίνει κατά περισσότερες από 2 ποσοστιαίες μονάδες εκείνα των τριών κρατών μελών με τις καλύτερες επιδόσεις. Τέλος, για τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, μια χώρα πρέπει να συμμετέχει στον μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών (ERM II), διατηρώντας το νόμισμά της συνδεδεμένο με το ευρώ για τουλάχιστον δύο χρόνια, ώστε να αποδείξει ανθεκτικότητα στις νομισματικές διακυμάνσεις.
Όπως ανέφερε ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομίας και Παραγωγικότητας Βάλντις Ντομπρόβσκις σε συνέντευξη Τύπου στη Σόφια, «η ένταξη στην ευρωζώνη είναι μια απαιτητική διαδικασία που βασίζεται σε κανόνες». Ο ίδιος σημείωσε ότι «η Βουλγαρία έχει διατηρήσει δημοσιονομική πειθαρχία και έχει επιτύχει βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, διατηρώντας παράλληλα τα επίπεδα τιμών και τα επιτόκια σε συμφωνία με τα κριτήρια σύγκλισης».
Η Βουλγαρία πληροί όλες τις προϋποθέσεις για την Ευρωζώνη
Τον περασμένο μήνα, ο 12μηνος μέσος όρος πληθωρισμού της Βουλγαρίας ήταν 2,7%, σύμφωνα με τις εκθέσεις σύγκλισης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ποσοστό που βρίσκεται κάτω από το όριο του 2,8%. Το δημοσιονομικό έλλειμμα ανήλθε στο 3% του ΑΕΠ το προηγούμενο έτος, ενώ ο λόγος ακαθάριστου χρέους προς ΑΕΠ ήταν 24,1%, και τα δύο εντός των ορίων που θέτει η ΕΕ.
Επιπλέον, οι εκθέσεις διαπίστωσαν ότι το μακροπρόθεσμο επιτόκιο της Βουλγαρίας, στο 3,9%, ήταν κάτω από το όριο του 5,1%, ενώ το εθνικό νόμισμα, το λεβ, πληρούσε τα κριτήρια συναλλαγματικής ισοτιμίας.
Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καταλήγει ότι «η ευρεία ανάλυση των υποκείμενων παραγόντων που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα της σύγκλισης της Βουλγαρίας υποδηλώνει ότι υπάρχουν επαρκώς ισχυρές συνθήκες ώστε η χώρα να μπορέσει να διατηρήσει μια βιώσιμη πορεία σύγκλισης μεσοπρόθεσμα, στηρίζοντας έτσι μια θετική αξιολόγηση».
Οφέλη και προκλήσεις της υιοθέτησης του ευρώ
Η ένταξη στην ευρωζώνη, το μεγαλύτερο κοινό νομισματικό μπλοκ παγκοσμίως, μπορεί να προσφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη στα κράτη μέλη της ΕΕ. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η εξάλειψη των συναλλαγματικών κινδύνων, η διαφάνεια τιμών και το χαμηλότερο κόστος διασυνοριακών συναλλαγών, στοιχεία που ενισχύουν το διεθνές εμπόριο και τις επενδύσεις. Η υιοθέτηση του ευρώ μπορεί επίσης να βελτιώσει τις συνθήκες δανεισμού, καθώς οι χώρες της ευρωζώνης έχουν πρόσβαση σε χαμηλότερα επιτόκια για το δημόσιο χρέος τους, δεδομένου ότι η οικονομία τους υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία καθορίζει τη νομισματική πολιτική για το σύνολο του μπλοκ.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι «το ευρώ είναι ένα απτό σύμβολο της ευρωπαϊκής δύναμης και ενότητας», προσθέτοντας πως «χάρη στο ευρώ, η οικονομία της Βουλγαρίας θα γίνει ισχυρότερη, με περισσότερες εμπορικές συναλλαγές με εταίρους της ευρωζώνης, άμεσες ξένες επενδύσεις, πρόσβαση σε χρηματοδότηση, ποιοτικές θέσεις εργασίας και πραγματικά εισοδήματα».
Ωστόσο, η συμμετοχή σε μια κοινή νομισματική ένωση συνεπάγεται και ορισμένα ανταλλάγματα. Μεταξύ αυτών είναι η απώλεια της ανεξάρτητης νομισματικής πολιτικής, η υποχρέωση τήρησης των δημοσιονομικών κανόνων του μπλοκ και ο κίνδυνος να επηρεαστεί μια χώρα από οικονομικά σοκ που προκύπτουν σε άλλα μέλη της ένωσης.
Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι Βούλγαροι εμφανίζονται διχασμένοι σχετικά με την υιοθέτηση του ευρώ, με το 50% να δηλώνει αντίθετο στην ένταξη στην ευρωζώνη. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ωστόσο, το ευρώ απολαμβάνει την υψηλότερη αποδοχή που έχει καταγραφεί ποτέ, με το 74% των πολιτών της ΕΕ και το 83% των πολιτών της ευρωζώνης να υποστηρίζουν το ενιαίο νόμισμα.
Μεγέθυνση της ευρωζώνης
Η διεύρυνση της ευρωζώνης και η ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικονομικής ολοκλήρωσης θα μπορούσαν να ενδυναμώσουν τη θέση του ευρώ ως κορυφαίου παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που η θέση του δολαρίου ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία φαίνεται να κλονίζεται.
Σήμερα, το ευρώ είναι το δεύτερο πιο διαδεδομένο αποθεματικό νόμισμα στον κόσμο, μετά το δολάριο των ΗΠΑ. Χρησιμοποιείται σε σχεδόν 40% των διασυνοριακών πληρωμών παγκοσμίως και σε περίπου τις μισές από όλες τις εξαγωγές της ΕΕ, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε πρόσφατη ομιλία της, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ τόνισε ότι οι τρέχουσες γεωπολιτικές εξελίξεις «θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο για το ευρώ να διαδραματίσει μεγαλύτερο διεθνή ρόλο», υπογραμμίζοντας πως η Ευρώπη πρέπει να αξιοποιήσει την ευκαιρία για να ενισχύσει τη νομισματική της ένωση.
Ένα ισχυρότερο ευρώ στην παγκόσμια οικονομία, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα μπορούσε να συμβάλει στην προστασία της Ευρώπης από εξωτερικά οικονομικά σοκ, να μειώσει την εξάρτηση από άλλα νομίσματα και να ενισχύσει την αξιόπιστη πρόσβαση σε χρηματοδότηση για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, μεταξύ άλλων πλεονεκτημάτων.
πηγή: ΟΤ
