Την περασμένη εβδομάδα η Ομοσπονδιακή Τράπεζα αποκάλυψε ότι πέρυσι η μέση καθαρή αξία των αμερικανικών οικογενειών ξεπέρασε για πρώτη φορά το 1 εκατομμύριο δολάρια, σημειώνοντας αύξηση 42% από 749.000 δολάρια το 2019.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει η Wall Street Journal, αυτός ο μέσος όρος διαστρεβλώνεται από έναν μικρό αριθμό δισεκατομμυριούχων και πολυεκατομμυριούχων. Ο πληθωρισμός σήμαινε ότι ο πραγματικός πλούτος δεν αυξήθηκε τόσο πολύ. Και τα κίνητρα της εποχής της πανδημίας αύξησαν τις αξίες των περιουσιακών στοιχείων, ίσως πέρα από τις θεμελιώδεις αξίες τους.
Παρόλα αυτά, θα ήταν λάθος να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι η αύξηση του πλούτου είναι καθαρά φαινόμενο του κορυφαίου 1% και κολακεύεται από τον πληθωρισμό και τις φούσκες των περιουσιακών στοιχείων.
Πρώτον, ακόμη και μετά τον πληθωρισμό, ο πραγματικός μέσος πλούτος αυξήθηκε κατά 23%, σύμφωνα με την έρευνα της Fed για τα οικονομικά των καταναλωτών, η οποία διεξάγεται κάθε τρία χρόνια.
Δεύτερον, ενώ το επίπεδο του μέσου πλούτου ήταν πολύ χαμηλότερο από τον μέσο όρο, στην πραγματικότητα αυξήθηκε περισσότερο από τον μέσο όρο μεταξύ 2019 και 2022 – κατά 37%, προσαρμοσμένο για τον πληθωρισμό – σε 193.000 δολάρια. Αυτό σημαίνει ότι η ανισότητα του πλούτου στην πραγματικότητα μειώθηκε.
Τρίτον, και ίσως το πιο αξιοσημείωτο σύμφωνα με την Wall Street Journal, υπάρχουν πραγματικά πολλοί πραγματικοί εκατομμυριούχοι. Περίπου 16 εκατομμύρια αμερικανικές οικογένειες – λίγο πάνω από το 12% – έχουν πλούτο που υπερβαίνει το 1 εκατομμύριο δολάρια, από 9,8 εκατομμύρια οικογένειες το 2019. Σχεδόν οκτώ εκατομμύρια οικογένειες είναι πολυεκατομμυριούχοι, δηλαδή ο πλούτος τους υπερβαίνει τα 2 εκατομμύρια δολάρια, από 4,7 εκατομμύρια.
Το πορτρέτο των μίνι-εκατομμυριούχων
Ποιοι είναι αυτοί οι μίνι-εκατομμυριούχοι; Γενικά κερδίζουν μεταξύ 150.000 και 250.000 δολαρίων το χρόνο. Συνήθως δεν θεωρούνται πλούσιοι, αλλά ανήκουν στην ανώτερη μεσαία τάξη. (Αυτό εξαρτάται σε κάποιο βαθμό από το πού ζουν: το ίδιο σπίτι αξίζει περισσότερο σε ορισμένα μέρη των Ηνωμένων Πολιτειών).
Αντί να μένουν πίσω καθώς όλα τα κέρδη της οικονομίας συγκεντρώνονται στους δισεκατομμυριούχους, στην πραγματικότητα έχουν δει μεγαλύτερη αύξηση του πλούτου τους τα τελευταία τρία χρόνια από ό,τι το 10% των οικογενειών της ανώτερης οικονομικής τάξης. Πράγματι, τα μεγαλύτερα κέρδη μεταξύ 2019 και 2022 σημειώθηκαν μεταξύ των περίπου 13 εκατομμυρίων οικογενειών που βρίσκονται στο 80ο έως 90ο εκατοστημόριο της κατανομής του εισοδήματος. Ο διάμεσος πλούτος τους σημείωσε άλμα 69% από το 2019, προσαρμοσμένο για τον πληθωρισμό, σε 747.000 δολάρια το 2022.
Σίγουρα, για πολλές αμερικανικές οικογένειες η άνοδος των τιμών από την έναρξη της πανδημίας σημαίνει ότι ο πλούτος έχει τα… προβλήματά του. Παρ’ όλα αυτά, όπως δείχνουν αυτά τα στοιχεία, η αύξηση της καθαρής αξίας για αυτές τις οικογένειες έχει ξεπεράσει κατά πολύ τον πληθωρισμό.
Πάνω από το 90% των οικογενειών αυτών δηλώνουν ότι κατέχουν μετοχές, είτε άμεσα είτε μέσω συνταξιοδοτικών λογαριασμών, και το 87% έχουν στην κατοχή τους το σπίτι τους. Επωφελήθηκαν εξαιρετικά από τα χαμηλά επιτόκια, μειώνοντας τις πληρωμές χρέους ως ποσοστό του εισοδήματός τους από 19% το 2007 σε 12,9% το 2022.
Η έρευνα για τα οικονομικά των καταναλωτών είναι το πιο λεπτομερές σύνολο δεδομένων που συλλέγεται για τον πλούτο των νοικοκυριών. Για την έρευνα, 4.602 νοικοκυριά συμπλήρωσαν λεπτομερή ερωτηματολόγια, καταγράφοντας όλα τα περιουσιακά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων, των μετοχών, των ομολόγων, των τραπεζικών λογαριασμών, των λογαριασμών συνταξιοδότησης, των κρυπτονομισμάτων κ.ο.κ., καθώς και όλες τις υποχρεώσεις, όπως τα ενυπόθηκα δάνεια, τα δάνεια για αγορές αυτοκινήτων, τα χρέη από πιστωτικές κάρτες και τα φοιτητικά δάνεια. Η καθαρή αξία ορίζεται ως όλα τα περιουσιακά στοιχεία μείον όλες τις υποχρεώσεις.
Κολλέγιο, αποταμίευση και χρονοδιάγραμμα
Η οικονομία, σύμφωνα με αυτούς τους αριθμούς, αντί να καταβροχθίζεται από το 1%, δημιουργεί μια αυξανόμενη ανώτερη μεσαία τάξη. Πολλοί άνθρωποι έφτασαν εκεί ακολουθώντας πτυχία κολεγίου, δημιουργώντας σταθερά συνταξιοδοτικούς λογαριασμούς και αγοράζοντας σπίτια. Ως επί το πλείστον, έγιναν πλούσιοι αργά και ήταν σε καλή θέση όταν τα προγράμματα τόνωσης της εποχής της πανδημίας αύξησαν τις αξίες των περιουσιακών στοιχείων.
Οι οικονομολόγοι έχουν συχνά αποδώσει τη δύναμη των καταναλωτικών δαπανών, η οποία ώθησε την οικονομική ανάπτυξη σε ένα σημαντικό ετήσιο ποσοστό 4,9% το τρίτο τρίμηνο, στην «πλεονάζουσα αποταμίευση των νοικοκυριών» που συσσωρεύτηκε από το 2019.
Η Νάνσι Βάντεν Χούτεν, επικεφαλής οικονομολόγος της Oxford Economics στις ΗΠΑ, ρώτησε πρόσφατα για τα νοικοκυριά: «έχουν περισσότερες πλεονάζουσες αποταμιεύσεις ή είναι απλώς πλουσιότερα πλέον;» Το συμπέρασμα της ερώτησής της, σημειώνει η Wall Street Journal, είναι ότι καθώς οι άνθρωποι αρχίζουν να θεωρούν τα πλεονάζοντα μετρητά στους λογαριασμούς τους ως πλούτο, ίσως είναι λιγότερο πιθανό να τα ξοδέψουν. Η άνοδος των εκατομμυριούχων, με άλλα λόγια, μπορεί να μην είναι παροδική.
Αν και οι δείκτες μετοχών και οι μετρήσεις των τιμών των κατοικιών, όπως η μέση τιμή κατοικίας από την Εθνική Ένωση Κτηματομεσιτών, είναι χαμηλότερα από τις αρχές του έτους, καθώς τα επιτόκια έχουν αυξηθεί, οι αποτιμήσεις τους είναι ως επί το πλείστον υψηλότερες από ό,τι ήταν όταν διεξήχθη η έρευνα, από τον Μάιο έως τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους. Τα υψηλότερα επιτόκια μπορεί τελικά να ρίξουν κάποιους ανθρώπους από την ιδιότητα του εκατομμυριούχου, αλλά πιθανότατα δεν το έχουν κάνει ακόμη.
«Προσωρινά αμήχανοι» εκατομμυριούχοι
Ο Τζον Στάινμπεκ είχε πει κάποτε ότι οι ΗΠΑ «δεν είχαν καθόλου αυτοαποκαλούμενους προλετάριους. Όλοι ήταν προσωρινά αμήχανοι καπιταλιστές». Ο Στάινμπεκ εννοούσε ότι τα όνειρά τους για ευημερία ήταν απατηλά. Και όμως υπάρχει μια δόση αλήθειας σε αυτό καταλήγει η Wall Street Journal. Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν τεράστιες ανισότητες πλούτου στις ΗΠΑ σήμερα. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί άνθρωποι των οποίων ο πλούτος θα τους χαρακτήριζε φτωχούς περιμένουν μια μέρα να γίνουν πλούσιοι – και πολλοί, στην πραγματικότητα, θα γίνουν. Για παράδειγμα, μόνο το 1% των οικογενειών κάτω των 35 ετών είναι εκατομμυριούχοι, αλλά αυτό αυξάνεται με την ηλικία. Στις ηλικίες 55-64 ετών, το 21% των οικογενειών είναι εκατομμυριούχοι στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η τάση αυτή είναι ιδιαίτερα έντονη μεταξύ των αποφοίτων κολεγίου, από τους οποίους το 45% ήταν εκατομμυριούχοι μεταξύ των ηλικιών 55-64. Αυτό περιλαμβάνει το 26% των οικογενειών που γίνονται πολυεκατομμυριούχοι και το 11% με καθαρή αξία άνω των 5 εκατομμυρίων δολαρίων. Η καθαρή αξία του μέσου απόφοιτου κολεγίου ξεπερνά πλέον τα 2 εκατομμύρια δολάρια, αν και ως συνήθως αυτό είναι στρεβλό από εκείνους που βρίσκονται στην κορυφή.
Ωστόσο, μην γελιέστε, σημειώνει η Wall Street Journal, καθώς υπάρχει ακόμα φτώχεια και οικονομικός αγώνας στις ΗΠΑ. Πολλές οικογένειες έχουν ελάχιστο ή καθόλου πλούτο και περιορισμένες προοπτικές συσσώρευσης. Και όμως, η ιδέα ότι μόνο το 1% γίνεται πλουσιότερο έρχεται σε αντίθεση με τους αριθμούς.
Πηγή: ΟΤ
