Η τετραήμερη εργασία υπήρξε για λίγο μια υπόσχεση μιας νέας, πιο ανθρώπινης εργασιακής πραγματικότητας. Καθώς οι μεταπανδημικές ισορροπίες αλλάζουν και οι πιέσεις των εργοδοτών εντείνονται, το όραμα των 32 ωρών με πλήρεις αποδοχές μοιάζει να απομακρύνεται.
Όμως η συζήτηση δεν έχει κλείσει. Οι υποστηρικτές επιμένουν ότι, μέσα από την τεχνητή νοημοσύνη, τις νομοθετικές πρωτοβουλίες και τη συνεχή αναζήτηση καλύτερης ποιότητας ζωής, το τετραήμερο μπορεί να επιστρέψει.
Για ένα διάστημα, η τετραήμερη εργασία έμοιαζε σαν κάτι που ίσως γινόταν πραγματικότητα.
Όπως και οι εμμονές της πανδημίας που νομίζαμε ότι θα κρατούσαν για πάντα το όνειρο της εργασίας 32 ωρών με αμοιβή 40 ωρών φαινόταν να είναι κοντά για κάποιους.
Τώρα, χρόνια αργότερα, η αγορά προσλήψεων είναι υποτονική και οι CEOs απαιτούν από τους εργαζομένους να «κλειδώσουν» τη δέσμευσή τους.
Η ψύχρα που απλώνεται στο εργασιακό περιβάλλον σημαίνει πως οι ελπίδες πολλών εργαζομένων για τετραήμερα μπαίνουν προσωρινά στον πάγο.
Οι δοκιμές έχουν δείξει ότι λιγότερος χρόνος στη δουλειά μπορεί να αφήσει τους εργαζόμενους πιο χαρούμενους και λιγότερο εξουθενωμένους, χωρίς να μειώνει την παραγωγικότητα.
Φαίνεται ότι υπάρχει «αντίδραση από τη διοίκηση απέναντι σε όσα κέρδισαν οι εργαζόμενοι στην πανδημία», δήλωσε η Juliet Schor, οικονομολόγος στο Boston College, η οποία έχει ερευνήσει τα μικρότερα ωράρια εργασίας.
Ωστόσο, η ιδέα των μόνιμων τριήμερων Σαββατοκύριακων δεν έχει πεθάνει, όπως δήλωσαν η Schor και άλλοι υποστηρικτές στο Business Insider. Αντίθετα, λόγω των εντολών επιστροφής στο γραφείο και της αμείλικτης προσήλωσης των εταιρειών στην τεχνητή νοημοσύνη, η ευρύτερη υιοθέτηση μπορεί απλώς να καθυστερήσει περισσότερο απ’ όσο ελπίζουν οι υποστηρικτές.
Επιστροφή στο γραφείο
Ένα εμπόδιο, προς το παρόν, είναι ότι η συζήτηση περί τετραημέρου δεν ταιριάζει πάντα με τις αφηγήσεις περί εντατικοποίησης της δουλειάς. Κάποιοι ηγέτες έχουν κουραστεί από τις συζητήσεις για ισορροπία ζωής-εργασίας, και ειδικά οι μεγάλοι εργοδότες καλούν ξανά τους εργαζόμενους στα γραφεία.
Προς το παρόν, πολλοί CEOs εστιάζουν στα οφέλη της επιστροφής στο γραφείο και στην ανάγκη για «δουλειά χωρίς πολλά λόγια». Μερική από αυτή τη ρητορική είναι ένας τρόπος να δείξουν στα διοικητικά συμβούλια και στους επενδυτές ότι οι εργαζόμενοί τους θα δουλεύουν πιο σκληρά από ποτέ, σύμφωνα με τον Vishal Reddy, εκτελεστικό διευθυντή της WorkFour, μη κερδοσκοπικού οργανισμού που υποστηρίζει την καθιέρωση της τετραήμερης, 32ωρης εβδομάδας εργασίας.
Ιδέες όπως το 9-9-6 — δουλειά από τις 9 π.μ. έως τις 9 μ.μ., έξι ημέρες την εβδομάδα — είναι μια αντίδραση στην τετραήμερη εργασία, είπε η Schor.
Κι αυτό, παρόλο που από το Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι τη Νέα Ζηλανδία οι δοκιμές έχουν δείξει ότι λιγότερος χρόνος στη δουλειά μπορεί να αφήσει τους εργαζόμενους πιο χαρούμενους και λιγότερο εξουθενωμένους, χωρίς να μειώνει την παραγωγικότητα.
Ο Reddy πρόσθεσε ότι ένας ακόμη λόγος που υπάρχει λιγότερη συζήτηση για την τετραήμερη εβδομάδα είναι ότι η ιδέα δεν είναι πλέον τόσο καινούργια όσο το 2020 και το 2021, όταν κάποιοι εργοδότες, για να προσελκύσουν και να κρατήσουν προσωπικό, την εφάρμοσαν.
Για να προχωρήσει η ιδέα, είπε, πιθανότατα χρειάζεται να αλλάξει η αγορά και να ανακτήσουν οι εργαζόμενοι δύναμη.
Ιδέες όπως το 9-9-6 — δουλειά από τις 9 π.μ. έως τις 9 μ.μ., έξι ημέρες την εβδομάδα — είναι μια αντίδραση στην τετραήμερη εργασία.
Ο Reddy σημείωσε ότι βλέπει τα νομοσχέδια για πιλοτικά προγράμματα τετραήμερης εργασίας στη Νέα Υόρκη και στο Μέιν ως σημάδι ότι οι υποστηρικτές δεν έχουν εγκαταλείψει την ιδέα.
Υπάρχουν ακόμη αρκετά παραδείγματα εταιρειών που έχουν υιοθετήσει μικρότερα ωράρια. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, αφού οι εργοδότες εφαρμόσουν το νέο πρόγραμμα, δεν επιστρέφουν στο παλιό, είπε ο Reddy.
Η επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης
Για να γίνει εφικτό οι εργοδότες να πληρώνουν το ίδιο για μία ημέρα λιγότερη δουλειά, η οικονομία θα έπρεπε να απογειωθεί, σύμφωνα με τον Pavel Shynkarenko, ιδρυτή και CEO της Mellow, πλατφόρμας διαχείρισης εξωτερικών συνεργατών.
Ένας παράγοντας που θα μπορούσε να βοηθήσει: η τεχνητή νοημοσύνη.
Αν η τεχνολογία μπορέσει να αυξήσει αρκετά την παραγωγικότητα, η μικρότερη εβδομάδα θα μπορούσε να γίνει εφικτή, είπε ο Shynkarenko. Το να εργάζεται κανείς μόνο τέσσερις ημέρες θα μπορούσε επίσης να αποτρέψει τη μαζική ανεργία λόγω AI, μοιράζοντας την εργασία σε περισσότερους ανθρώπους.
Ουσιαστικά, η τετραήμερη εβδομάδα θα λειτουργούσε ως «ασφαλές λιμάνι» για την οικονομία, καθώς θα μεταβαίνει σε ένα μοντέλο όπου τα bots θα αναλαμβάνουν περισσότερες από τις εργασίες που σήμερα κάνουν οι άνθρωποι, είπε ο Shynkarenko.
Κάποια μέρα, πρόσθεσε, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να κάνει περιττή ακόμα και την τετραήμερη εργασία. Οι εργάσιμες εβδομάδες μπορεί να περιοριστούν σε δύο ημέρες, είπε. Παρ’ όλα αυτά, οποιαδήποτε αλλαγή από την πενθήμερη νόρμα θα χρειαστεί χρόνια.
