Μελέτη του 2025 δείχνει ότι οι περιπτώσεις ενός σπάνιου καρκίνου έχουν τριπλασιαστεί σε όσους γεννήθηκαν γύρω στο 1980 και τετραπλασιαστεί σε όσους γεννήθηκαν γύρω στο 1985, σε σύγκριση με τη γενιά του 1945. Αν και εξακολουθεί να είναι σπάνιος, αυτή η απότομη αύξηση σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες παραμένει ανησυχητική. Ποιες οι διαφορές με τον καρκίνο του παχέος εντέρου;
Τρόπος ζωής και περιβάλλον ευθύνονται για την απότομη αύξηση των περιπτώσεων καρκίνου της σκωληκοειδούς απόφυσης
Πρόσφατη μελέτη στο Annals of Internal Medicine επιβεβαιώνει ότι ο καρκίνος της σκωληκοειδούς απόφυσης – μια σπάνια αλλά ολοένα και πιο ανησυχητική μορφή καρκίνου – έχει αυξηθεί σημαντικά στους νέους, με τα ποσοστά εμφάνισης να είναι τρεις φορές υψηλότερα στους γεννηθέντες γύρω στο 1980 και τέσσερις φορές υψηλότερα σε αυτούς που γεννήθηκαν γύρω στο 1985, σε σύγκριση με τη γενιά του 1945.
Παρότι εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά σπάνιος, οι ερευνητές προειδοποιούν ότι αυτή η αύξηση υποδηλώνει ένα φαινόμενο «γενεάς», που επηρεάζεται από τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, το περιβάλλον και την έκθεση σε αντιβιοτικά, τονίζοντας την ανάγκη για ευαισθητοποίηση. Ποια είναι τα πρώιμα συμπτώματα της νόσου;
Ποιοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου της σκωληκοειδούς απόφυσης;
Πρόσφατες μελέτες, συμπεριλαμβανομένης μιας μεγάλης ανάλυσης που δημοσιεύτηκε στο Annals of Internal Medicine, δείχνουν ότι ο καρκίνος της σκωληκοειδούς απόφυσης έχει αυξηθεί στους νέους. Αυτή η αύξηση πιθανώς αντανακλά ένα φαινόμενο «γενεάς», όπου κοινές περιβαλλοντικές και διατροφικές εκθέσεις – όπως η χρήση αντιβιοτικών, οι υπερ-επεξεργασμένες τροφές, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή και οι περιβαλλοντικοί ρύποι – επηρεάζουν περισσότερο τις μεταπολεμικές γενιές. Οι καθιερωμένοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
- Γενετική / οικογενειακό ιστορικό
- Κάπνισμα και παχυσαρκία, γνωστοί παράγοντες κινδύνου για γαστρεντερικούς καρκίνους
- Ηλικία και φύλο, με αιχμή εμφάνισης στη μέση ηλικία (40–60) και ελαφρά υπεροχή στις γυναίκες σε ορισμένους υποτύπους
Παράλληλα, σύμφωνα με το άρθρο του 2021 «Risk Factors for Appendiceal Cancer After Appendectomy», οι ερευνητές ανέλυσαν 21.058 ενήλικες που υποβλήθηκαν σε σκωληκοειδεκτομή για υποψία σκωληκοειδίτιδας και διαπίστωσαν ότι περίπου το 1% είχε απροσδόκητο καρκίνο σκωληκοειδούς απόφυσης. Η μελέτη εντόπισε τρεις βασικούς ανεξάρτητους παράγοντες κινδύνου για καρκίνο: ηλικία 65 ετών και άνω, φυσιολογικός αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων πριν την επέμβαση και διάρκεια επέμβασης μία ώρα ή περισσότερο.
Ο σιωπηλός καρκίνος που αυξάνεται στους νέους
Ο λιγότερο γνωστός αλλά θανατηφόρος καρκίνος αυξάνεται ραγδαία μεταξύ των νέων – και δεν είναι ο καρκίνος του παχέος εντέρου. Οι περιπτώσεις καρκίνου της σκωληκοειδούς απόφυσης σε Αμερικανούς 30 ετών έχουν αυξηθεί κατά 71% τις τελευταίες δύο δεκαετίες, σύμφωνα με τη νέα μελέτη στο Annals of Internal Medicine.
Οι millennials, δηλαδή οι ενήλικες από 29 έως 44 ετών είναι πλέον η πιο πληγείσα ηλικιακή ομάδα, με το ήμισυ όσων διαγιγνώσκονται σε προχωρημένα στάδια να πεθαίνουν μέσα σε πέντε χρόνια. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Vanderbilt πιστεύουν ότι η αύξηση μπορεί να σχετίζεται με κακές συνήθειες τρόπου ζωής και διατροφής.
Συμπτώματα που συχνά αποδίδονται σε ήπια πεπτικά προβλήματα
Οι γιατροί προειδοποιούν ότι τα σημάδια καρκίνου της σκωληκοειδούς απόφυσης μπορούν εύκολα να παρερμηνευθούν ως κοινή γαστρεντερική δυσφορία. Τα συνηθισμένα πρώιμα συμπτώματα περιλαμβάνουν φούσκωμα και χρόνιο κοιλιακό πόνο, σύμφωνα με τον Αμερικανό γενικό ιατρό, Dr. Ryan Ince.
Ωστόσο, οι περισσότερες διαγνώσεις γίνονται σε προχωρημένα στάδια – οπότε ο καρκίνος μπορεί να έχει εξαπλωθεί, προκαλώντας επιπλέον συμπτώματα όπως διάρροια, δύσπνοια και ερυθρότητα στο πρόσωπο.
Τι κάνει η σκωληκοειδής απόφυση – και πώς ξεκινά ο καρκίνος εκεί
Η σκωληκοειδής απόφυση είναι μια μικρή σακούλα συνδεδεμένη με το έντερο στο κάτω μέρος της κοιλιάς. Αν και ο ακριβής σκοπός του δεν είναι σαφής, θεωρείται ότι υποστηρίζει τις ανοσολογικές λειτουργίες και βοηθά στην αποβολή αποβλήτων.
Ο καρκίνος της σκωληκοειδούς απόφυσης σχηματίζεται όταν τα κύτταρα αυτού του ιστού αρχίζουν να διαιρούνται ανεξέλεγκτα, δημιουργώντας όγκους. Αυτοί μπορεί να προέρχονται από το εσωτερικό τοίχωμα της σκωληκοειδούς απόφυσης ή από πεπτικά χημικά και συχνά ανακαλύπτονται μόνο όταν το όργανο αφαιρείται λόγω υποψίας σκωληκοειδίτιδας.
Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να σώσει ζωές
Αν εντοπιστεί νωρίς, το ποσοστό επιβίωσης πέντε ετών κυμαίνεται από 67% έως 97%. Ωστόσο, η επιβίωση μειώνεται δραματικά στα στάδια 3 ή 4, με εκτιμήσεις κοντά στο 50%. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η νόσος μπορεί να προκαλέσει ρήξη της σκωληκοειδούς απόφυσης – θέτοντας σοβαρό κίνδυνο μόλυνσης ή σηψαιμίας, σύμφωνα με το NHS.
Κοινοί οι παράγοντες κινδύνου με τον καρκίνο του παχέος εντέρου
Οι παράγοντες κινδύνου τρόπου ζωής που επηρεάζουν τον καρκίνο του παχέος εντέρου μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο στον καρκίνο της σκωληκοειδούς απόφυσης. Αυτοί περιλαμβάνουν παχυσαρκία, κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ και κακή διατροφή – ειδικά όταν συνδυάζονται με γενετική προδιάθεση. Οι ερευνητές υποπτεύονται ότι η έκθεση σε ορισμένους περιβαλλοντικούς παράγοντες από την πρώιμη ζωή μπορεί να αυξήσει περαιτέρω την ευαισθησία.
Ταχύτερη αύξηση από τον καρκίνο του παχέος εντέρου
Σε άτομα ηλικίας 30 έως 39 ετών, ο καρκίνος της σκωληκοειδούς απόφυσης αυξάνεται κατά 5% ετησίως – ξεπερνώντας την ετήσια αύξηση 2% που παρατηρείται στους νεότερους ενήλικες γενικότερα. Για σύγκριση, οι διαγνώσεις πρώιμου καρκίνου του παχέος εντέρου έχουν αυξηθεί κατά 80% παγκοσμίως τα τελευταία 30 χρόνια, με 2.600 περιπτώσεις σε ενήλικες στην Ευρώπη ηλικίας 25 έως 49 ετών ετησίως.
Γιατί η ενημέρωση είναι κρίσιμη
Αν και σπανιότερος, ο καρκίνος της σκωληκοειδούς απόφυσης μπορεί να είναι εξίσου θανατηφόρος αν δεν διαγνωστεί νωρίς. Τα συμπτώματά του μοιάζουν πολύ με αυτά του καρκίνου του παχέος εντέρου, αν και μπορεί επίσης να περιλαμβάνει αιμορραγία από το ορθό.
Ο καρκίνος του εντέρου σκοτώνει σχεδόν 3.000 ανθρώπους ετησίως στην Ελλάδα και περίπου 50.000 στις ΗΠΑ. Μόνο λίγο περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς επιβιώνουν δέκα χρόνια μετά τη διάγνωση – καθιστώντας την έγκαιρη αναγνώριση των σχετικών καρκίνων ακόμη πιο σημαντική.
Το άρθρο συνοπτικά
- Ο καρκίνος της σκωληκοειδούς απόφυσης έχει αυξηθεί έως και 400% στους millennials σε σύγκριση με προηγούμενες γενιές.
- Οι παράγοντες κινδύνου σχετίζονται με τη γενετική, τον τρόπο ζωής, την έκθεση σε αντιβιοτικά και την υπερκατανάλωση επεξεργασμένων τροφών.
- Τα πρώιμα συμπτώματα περιλαμβάνουν χρόνιο κοιλιακό πόνο και φούσκωμα, αλλά η διάγνωση γίνεται συχνά αργά.
- Η επιβίωση μπορεί να φτάσει έως και 97% αν εντοπιστεί νωρίς, αλλά πέφτει σημαντικά στα προχωρημένα στάδια.
Πηγή: oloygeia.gr
Αδυναμία στα χέρια και άλλα 5 συμπτώματα που πρέπει να μας ανησυχήσουν
