Το Παλάου δίκαια θεωρείται από πολλούς επίγειος παράδεισος. Τα λαμπερά γαλάζια νερά, το πυκνό φύλλωμα και η βουκολική ατμόσφαιρα σε αυτό το φαινομενικά ειδυλλιακό αρχιπέλαγος βαθιά στον Ειρηνικό Ωκεανό υποκρύπτουν τον βασικό ρόλο που παίζει τώρα σε μια τιτάνια γεωπολιτική διαμάχη.
Το Παλάου, κάποτε πεδίο αιματηρών μαχών κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, βρίσκεται και πάλι στην πρώτη γραμμή καθώς η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους προετοιμάζουν τις δυνάμεις τους σε έναν εντεινόμενο ανταγωνισμό για τον έλεγχο της περιοχής Ασίας-Ειρηνικού. Το δημοκρατικό νησιωτικό έθνος με μόλις 17.000 κατοίκους φιλοξενεί αμερικανικά ελεγχόμενους διάδρομους αποπροσγείωσης και σύντομα ολοκληρωμένες εγκαταστάσεις ραντάρ, τις οποίες ο αμερικανικός στρατός περιγράφει ως «κρίσιμες» για την παρακολούθηση τεράστιων εκτάσεων θαλάσσιου και εναέριου χώρου. Είναι επίσης ένα βασικό κομμάτι της Δεύτερης Νησιωτικής Αλυσίδας, μιας σειράς στρατηγικά τοποθετημένων νησίδων που η Αμερική ενισχύει σε μια προσπάθεια να αρνηθεί στην Κίνα την πρόσβαση στον Δυτικό Ειρηνικό.
Τώρα, αυτή η υπερβολικά μεγάλη στρατηγική αξία έχει καταστήσει το Παλάου στόχο μιας συντονισμένης εκστρατείας επιρροής από άτομα που έχουν δεσμούς με την κινεζική κυβέρνηση, σύμφωνα με αναφορές πληροφοριών, αστυνομικά αρχεία, δικαστικά αρχεία και κτηματολογικά έγγραφα που εξέτασε το Reuters, καθώς και συνεντεύξεις με περισσότερους από 20 διπλωμάτες και τοπικούς αξιωματούχους επιβολής του νόμου.
Ταυτόχρονα, το κάποτε νωχελικό νησιωτικό έθνος έχει μετατραπεί σε κόμβο παράνομης δραστηριότητας που φέρεται να συνδέεται με Κινέζους ιδιώτες και συνδικάτα. Αυτή η δραστηριότητα έχει φέρει μαζί της μια φρικτή δολοφονία, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς ενός πτώματος σε μια βαλίτσα, και μια καλά οργανωμένη απαγωγή, ο στόχος της οποίας πιστεύεται ότι βρίσκεται σε κινεζική φυλακή, αφού έχει βιαίως λαθραία εξαχθεί από το Παλάου με βάρκα.
Μερικοί Κινέζοι έχουν καλλιεργήσει στενούς δεσμούς με ανώτερα πολιτικά πρόσωπα στο Παλάου, κάνοντας «δωρεές» σε κάποιους, σύμφωνα με δύο εκθέσεις πληροφοριών από την τοπική πρεσβεία των ΗΠΑ. Αυτά τα άτομα φέρονται επίσης να έχουν διευκολύνει συναντήσεις μεταξύ Κινέζων αξιωματούχων και πολιτικών του Παλάου.
Φαίνεται επίσης να βρίσκεται σε εξέλιξη μια προσπάθεια για να εμποδιστεί η επέκταση των στρατιωτικών εγκαταστάσεων των ΗΠΑ στο Παλάου. Μια ανασκόπηση των αρχείων γης από το Reuters αποκαλύπτει ότι Κινέζοι επιχειρηματίες και επιχειρήσεις που συνδέονται με την Κίνα έχουν μισθώσει γη με θέα ή δίπλα σε ορισμένες από αυτές τις αμερικανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις.
Το Παλάου μεταξύ ΗΠΑ και Κίνα
Ο Τζόελ Έρεντρεϊχ, πρέσβης των ΗΠΑ στο Παλάου, είπε στο Reuters ότι η Κίνα χρησιμοποιεί τις ίδιες τακτικές στο Παλάου που έχει αναπτύξει και αλλού στον Ειρηνικό. Χρησιμοποιεί, είπε, το οργανωμένο έγκλημα για να διεισδύσει στο Παλάου, να αγοράσει την υποστήριξη πολιτικών ηγετών και να εδραιώσει μια θέση στο νησί. «Έχουμε δει τον μπούσουλα αυτόν ξανά και ξανά σε όλη την περιοχή και ήταν πολύ αποτελεσματικός», δήλωσε ο Έρεντρεϊχ, αρχίζοντας με διαφθορά στο τέλος αλώνουν μια – μια τις μικρές χώρες.
Οι ισχυρισμοί ότι η Κίνα υπονομεύει τη σταθερότητα του Παλάου ή παρεμβαίνει στις εκλογές του «είναι απίθανοι, συκοφαντικοί και εντελώς κατασκευασμένοι ανοησίες», δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας απαντώντας σε ερωτήσεις του Reuters. «Ποιος χτίζει στρατιωτικές βάσεις στο Παλάου; Ποιος θέλει να μετατρέψει το Παλάου σε στρατηγικό στρατιωτικό φυλάκιο;» πρόσθεσε ο εκπρόσωπος. «Καλούμε την αμερικανική πλευρά να σταματήσει να δυσφημεί και να συκοφαντεί την Κίνα… και να σταματήσει να προκαλεί προβλήματα στην περιοχή».
Το νησί, το οποίο είναι γεωγραφικά πιο κοντά στην Κίνα από οποιοδήποτε άλλο νησιωτικό έθνος του Ειρηνικού, είναι επίσης μία από τις λίγες χώρες που εξακολουθούν να αναγνωρίζουν επίσημα την Ταϊβάν.
Ο Σουράντζελ Γουίπς Τζούνιορ, πρόεδρος του Παλάου, μιλώντας σε μια δεξαμενή σκέψης στο Σίδνεϊ νωρίτερα αυτόν τον μήνα, αναφέρθηκε στο ζήτημα του εγκλήματος στο νησί: «Τα ναρκωτικά, η εμπορία ανθρώπων, όλα αυτά τα είδη δραστηριοτήτων έχουν έναν τρόπο να υπονομεύουν την πολιτική δομή», είπε. «Με τις διαδικτυακές απάτες ή τα τυχερά παιχνίδια που συμβαίνουν, καταλήγουν να επηρεάζουν πολιτικούς και πράγματα που συμβαίνουν στο Παλάου».
Ένα μπερδεμένο πλέγμα κινεζικών προσπαθειών επιρροής και παράνομης δραστηριότητας προκύπτει από τις εκθέσεις των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών και άλλα έγγραφα που εξέτασε το Reuters, καθώς και από συνεντεύξεις με τοπικούς αξιωματούχους επιβολής του νόμου.
Σουράντζελ Γουίπς Τζούνιορ, πρόεδρος του Παλάου
Αγοράζοντας πολιτικούς
Πάρτε για παράδειγμα τον Χόκονς Μπάουλς, πρόεδρο της Γερουσίας του Παλάου, ο οποίος υπήρξε ένας από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της Κίνας στο νησί. Υπό την ηγεσία του, η Γερουσία έχει εγκρίνει ψηφίσματα που επικρίνουν τη στρατιωτική δραστηριότητα των ΗΠΑ στο Παλάου, ενώ ο ίδιος έχει προσωπικά υποστηρίξει την επέκταση των δεσμών με την Κίνα.
Ταυτόχρονα, ο Μπάουλς φέρεται να έχει σχέσεις με Κινέζους επενδυτές, συμπεριλαμβανομένου ενός άνδρα ονόματι Σαν Μαοζτίν, ο οποίος διευθύνει μια εταιρεία τεχνολογίας. Τον Νοέμβριο του 2023, ο Σαν πέταξε στο νησί με αρκετούς συνεργάτες και 119.000 δολάρια σε μετρητά. Όταν ο Σαν πιάστηκε επειδή δεν αποκάλυψε τα χρήματα, ο Μπάουλς κανόνισε να αφεθεί με ένα τηλεφώνημα.
Ο Μπάουλς δήλωσε ένοχος για διακίνηση ηρωίνης το 1989. Τα εταιρικά αρχεία που εξέτασε το Reuters δείχνουν ότι η οικογένειά του διατηρεί μια τοπική επιχείρηση εστίασης που νοίκιαζε χώρο στο κτίριο μεταξύ 2018 και 2020 σε κινεζικά πορνεία που παρίσταντο ως αίθουσες μασάζ. Η διεύθυνση του εστιατορίου αναγραφόταν επίσης σε ένα πακέτο μεθαμφεταμίνης που κατασχέθηκε στο αεροδρόμιο της Μανίλα πέρυσι.
Ο ηγέτης της Γερουσίας έχει επίσης δεσμούς με εξέχοντες Κινέζους προσωπικότητες στο νησί. Σε έναν μάλιστα νοικιάζει γη για ανέγερση ξενοδοχείου.
Οι αλλοδαποί δεν μπορούν να αγοράσουν γη στο Παλάου, αλλά μπορούν να τη μισθώσουν για δεκαετίες.
Οι κάτοικοι του Ανγκαούρ που ερωτήθηκαν αυτόν τον μήνα είπαν ότι κανένας Κινέζος υπήκοος δεν έχει καταφέρει να αποκτήσει γη εκεί. «Δεν θα συνέβαινε ποτέ», είπε ο Έρικ Βερίν, βουλευτής του Ανγκαούρ, όπου κυριαρχεί η αμερικανική στρατιωτική παρουσία. «Δεν υπάρχει γη προς μίσθωση».
Τα δικαστικά αρχεία, ωστόσο, δείχνουν ότι Κινέζοι έχουν μισθώσει μεγάλες εκτάσεις κοινοτικής ιδιοκτησίας γης στο νησί. Κάποιοι μάλιστα κοντά σε αμερικανικές εγκαταστάσεις, κάτι για το οποίο ο Βερίν είπε ότι τον έκανε να αισθάνεται προδομένος όταν το Reuters του παρουσίασε σχετικά έγγραφα.
Ο Έρεντρεϊχ, πρέσβης των ΗΠΑ, δήλωσε ότι οι μισθώσεις ήταν σχεδόν σίγουρα στρατηγικές. «Παντού τριγύρω υπάρχουν διάφορα οικόπεδα που τώρα μισθώνονται σε κινεζικά συμφέροντα», είπε.
Οι πρόσφατες αναφορές των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών υποστηρίζουν επίσης ότι Κινέζοι επιχειρηματίες έδωσαν δεκάδες χιλιάδες δολάρια σε μετρητά σε πολιτικούς πριν από τις εκλογές του περασμένου έτους στο Παλάου.
Παράνομες οι πολιτικές δωρεές, αλλά…
Οι εκθέσεις των μυστικών υπηρεσιών περιγράφουν τις δωρεές ως «δόλια» ή «παράνομη» χρηματοδότηση εκστρατειών. Η Ταμάρα Χάτζλερ, εισαγγελέας κατά της διαφθοράς της χώρας, δήλωσε ότι οι πολιτικές δωρεές από ξένους υπηκόους είναι παράνομες στο Παλάου.
«Τα μόνα στοιχεία μου προέρχονται από ανώνυμες πηγές», είπε. «Όλοι γνωρίζουν ότι οι ξένοι δίνουν χρήματα, αλλά χωρίς στοιχεία είμαστε δεμένοι». «Η διαφθορά είναι απλώς διάχυτη», πρόσθεσε η Χάτζλερ.
Η οικογένεια τουλάχιστον ενός κορυφαίου πολιτικού έχει επωφεληθεί από αμερικανικές επενδύσεις στο Παλάου. Μια εταιρεία που είναι εγγεγραμμένη στο όνομα του πατέρα του προέδρου του Παλάου, έχει λάβει τουλάχιστον 41 συμβάσεις του Υπουργείου Άμυνας αξίας περίπου 6 εκατομμυρίων δολαρίων, οι οποίες σχετίζονται κυρίως με κατασκευαστικές υπηρεσίες, σύμφωνα με μια ανασκόπηση του Reuters.
Ο πρέσβης των ΗΠΑ, Έρεντρεϊχ δήλωσε ότι «δεδομένου του μικρού μεγέθους του Παλάου και του σημαντικού ρόλου των επιχειρήσεων της οικογένειας Γουίπς σε αυτή τη χώρα, η σύναψη συμβάσεων και η σύναψη προμηθειών μαζί τους είναι αναπόφευκτη».
Μια μικρή Αμερική στον Ειρηνικό
Το Παλάου μοιάζει σαν να έχει μεταμοσχευθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες διοικούσαν τις 300 περίπου νησίδες της χώρας για μισό αιώνα, αφού τις κατέλαβαν από την Ιαπωνία στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η πρώην αποικία κέρδισε την ανεξαρτησία της το 1994, αλλά παραμένει βαθιά συνδεδεμένη και εξαρτημένη από τις ΗΠΑ.
Οι Παλαουανοί μπορούν να εργαστούν χωρίς βίζα στις ΗΠΑ λόγω μιας συνθήκης που ονομάζεται Σύμφωνο Ελεύθερης Σύνδεσης. Παρόμοιες συμφωνίες συνδέουν τα νησιωτικά κράτη της Μικρονησίας και των Νήσων Μάρσαλ με τις ΗΠΑ. Μαζί, τα σύμφωνα δίνουν στην Ουάσιγκτον την ευθύνη για την υπεράσπιση αυτών των εδαφών και τη χρηματοδότηση μεγάλων τμημάτων των κυβερνήσεών τους. Σε αντάλλαγμα, οι ΗΠΑ αποκτούν αποκλειστική στρατιωτική πρόσβαση σε τεράστιες εκτάσεις του Ειρηνικού.
Οι συνδέσεις με την Αμερική είναι ιδιαίτερα έντονες στα νότια νησιά του Παλάου, το Πελέλιου και το Ανγκαούρ, πεδία αιματηρών μαχών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στις οποίες περισσότεροι από 12.000 Αμερικανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν. Μαυρισμένα και σκουριασμένα υπολείμματα ιαπωνικών αρμάτων μάχης και οχυρώσεων βρίσκονται διάσπαρτα στη ζούγκλα. Η νομοθεσία των ΗΠΑ επιτρέπει στους πολίτες του Παλάου και δύο άλλων πρώην αποικιών στον Ειρηνικό να κατατάσσονται όπως οι Αμερικανοί. Σε μια υπόδειξη σε αυτή τη σχέση, οι κάτοικοι έχουν δώσει στο νησί τους το παρατσούκλι «Οι Ηνωμένες Πολιτείες του Ανγκαούρ».
Πηγή: ΟΤ
