Κλείνουν σταδιακά οι κάνουλες για το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο. Οι υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποστήριξαν τις προτάσεις της Ένωσης για τη σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών έως τον Ιανουάριο του 2028.
Τα μηνιαία έσοδα της Ρωσίας από τις εξαγωγές ορυκτών καυσίμων σημείωσαν πτώση τον Σεπτέμβριο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα
Η ΕΕ επιθυμεί να καταργήσει σταδιακά τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, σε μια προσπάθεια να «στερήσει από το Κρεμλίνο τα έσοδα που χρησιμοποιεί για τη χρηματοδότηση του πολέμου» στην Ουκρανία.
Τα τιμωρητικά μέτρα χαρακτηρίζονται προσωρινά και μπορούν να αρθούν όταν τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία κι όταν οι Βρυξέλλες δεν θα βλέπουν πλέον λόγο για την επιβολή τους.
Κατακόρυφη πτώση στις εισαγωγές
Η ποσότητα πετρελαίου και φυσικού αερίου που αγοράζει η Ευρώπη (Ε.Ε.) από τη Ρωσία έχει μειωθεί δραστικά την τελευταία τετραετία (2021-2024), ως αποτέλεσμα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και των επακόλουθων ευρωπαϊκών κυρώσεων και της στρατηγικής απεξάρτησης.
- Το 2021 η Ρωσία προμήθευε την Ε.Ε. με περίπου το 45% του φυσικού της αερίου. Μέσα σε τρία χρόνια το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί σε περίπου 19%. Η μείωση οφείλεται κυρίως στη διακοπή ή τη σημαντική μείωση των ροών μέσω αγωγών (π.χ., Nord Stream) και στις προσπάθειες της Ε.Ε. για διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού (π.χ., Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο – LNG από άλλες χώρες, κυρίως ΗΠΑ).
- Το 2021 η Ρωσία προμήθευε την Ε.Ε. με περίπου το 27% του πετρελαίου της. Το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί σε περίπου 3% το 2024. Η μείωση είναι αποτέλεσμα των κυρώσεων της Ευρώπης οι οποίες περιλαμβάνουν την απαγόρευση των θαλάσσιων εισαγωγών ρωσικού αργού πετρελαίου και πετρελαϊκών προϊόντων.
Παρά τη δραστική μείωση, κάποιες ποσότητες ρωσικού φυσικού αερίου (μέσω των εναπομεινάντων αγωγών, όπως ο TurkStream) και, σε μικρότερο βαθμό, πετρελαίου (λόγω εξαιρέσεων/παρεκκλίσεων στις κυρώσεις για ορισμένα κράτη-μέλη ή έμμεσες εισαγωγές) εξακολουθούν να εισάγονται στην Ε.Ε.
Στα παραπάνω θα πρέπει να προστεθεί και η συνεχιζόμενη πίεση που ασκεί ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στα μέλη του ΝΑΤΟ, να σταματήσουν να αγοράζουν ρωσική ενέργεια.
Η Ευρώπη ο τέταρτος εγαλύτερος αγοραστής ρωσικών ορυκτών καυσίμων
Σύμφωνα με το Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα (CREA), τον Σεπτέμβριο του 2025, τα μηνιαία έσοδα της Ρωσίας από τις εξαγωγές ορυκτών καυσίμων σημείωσαν πτώση 4% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, στα 546 εκατ. ευρώ (εκατ.) ημερησίως – το χαμηλότερο επίπεδο που έχουν σημειώσει από την εισβολή στην Ουκρανία.
Η προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του TurkStream προς την Ευρώπη σημείωσε αύξηση 7% σε ετήσια βάση φέτος, με 13,8 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) που παραδόθηκαν τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2025.
Η ΕΕ ήταν ο τέταρτος μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικών ορυκτών καυσίμων, αντιπροσωπεύοντας το 8% (1 δισ. ευρώ) των εσόδων της Ρωσίας. Η πλειονότητα των εισαγωγών, 70% (743 εκατ. ευρώ), αποτελούνταν από υγροποιημένο φυσικό αέριο και αέριο από αγωγούς, ακολουθούμενη από αργό πετρέλαιο με 29% (311 εκατ. ευρώ).
Η Ευρώπη παραμένει ο μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και έχει αγοράσει το ήμισυ των συνολικών εξαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου της Ρωσίας, ακολουθούμενη από την Κίνα (22%) και την Ιαπωνία (18%).
Παραμένει ο μεγαλύτερος αγοραστής φυσικού αερίου (από αγωγούς), αγοράζοντας το 35% του ρωσικού αερίου, ακολουθούμενη από την Κίνα (30%) και την Τουρκία (29%).
Δεν συμβαίνει το ίδιο και με το πετρέλαιο. Η Ευρώπη εισάγει μόνο το 6% ρωσικού πετρελαίου με την Κίνα να έχει αγοράσει το 47% των εξαγωγών αργού πετρελαίου, ακολουθούμενη από την Ινδία (38%).
Η Τουρκία ήταν ο τρίτος μεγαλύτερος εισαγωγέας ρωσικών ορυκτών καυσίμων, αντιπροσωπεύοντας το 20% (2,6 δισ. ευρώ) των εσόδων της Ρωσίας από τις εξαγωγές της.
Οι «πέντε» με τις μεγαλύτερες εισαγωγές
Τον Σεπτέμβριο του 2025, οι πέντε μεγαλύτεροι εισαγωγείς ρωσικών ορυκτών καυσίμων στην ΕΕ κατέβαλαν στη Ρωσία συνολικά 906 εκατ. ευρώ για ορυκτά καύσιμα. Τα δύο τρίτα των εισαγωγών αυτών αντιστοιχούσαν στο φυσικό αέριο το οποίο παραδόθηκε κυρίως μέσω αγωγών ή ως υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Το υπόλοιπο ήταν σε μεγάλο βαθμό αργό πετρέλαιο, το οποίο συνεχίζει να ρέει στην Ουγγαρία και τη Σλοβακία μέσω του νότιου κλάδου του αγωγού Druzhba.
Η Ουγγαρία ήταν ο μεγαλύτερος εισαγωγέας της ΕΕ, αγοράζοντας ρωσικά ορυκτά καύσιμα αξίας 393 εκατ. ευρώ. Αυτό περιελάμβανε 166 εκατ. ευρώ αργό πετρέλαιο και 226 εκατ. ευρώ αέριο από αγωγούς.
Η Σλοβακία ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγέας, με εισαγωγές συνολικού ύψους 207 εκατ. ευρώ. Το αργό πετρέλαιο που παραδόθηκε μέσω του αγωγού Druzhba αντιπροσώπευε το 70% του συνόλου (145 εκατ. ευρώ), ενώ το αέριο από αγωγούς αντιπροσώπευε 62 εκατ. ευρώ.
Η Γαλλία ήταν ο τρίτος μεγαλύτερος αγοραστής, εισάγοντας ρωσικά ορυκτά καύσιμα αξίας 153 εκατ. ευρώ, όλα με τη μορφή υγροποιημένου φυσικού αερίου. Ωστόσο, δεν καταναλώνεται όλο αυτό το φυσικό αέριο στο εσωτερικό της χώρας – μια μελέτη δείχνει ότι ένα μέρος που εισέρχεται μέσω του τερματικού σταθμού της Ντουνκέρκης παραδίδεται στη συνέχεια στη Γερμανία.
Το Βέλγιο ήταν ο τέταρτος μεγαλύτερος εισαγωγέας, εισάγοντας 92 εκατ. ευρώ ρωσικού LNG, ενώ οι Κάτω Χώρες, στην πέμπτη θέση, αγόρασαν 62 εκατ. ευρώ, επίσης εξ ολοκλήρου σε LNG.
