Την έντονη ανησυχία του για τη διάδοση της γρίπης των πτηνών στον άνθρωπο εκφράζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), προσθέτοντας, ωστόσο, ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι ο Η5Ν1 έχει μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Ο Οργανισμός από την αρχή του 2023 ως την 1η Απριλίου 2024, ανακοίνωσε ότι κατέγραψε σε 23 χώρες συνολικά 889 κρούσματα της γρίπης των πτηνών σε ανθρώπους και 463 θανάτους, δηλαδή ποσοστό θνησιμότητας 52%.
«Είναι ακόμη πιο σημαντικό να κατανοήσουμε πόσες μολύνσεις υπάρχουν σε ανθρώπους, χωρίς να το γνωρίζουν, διότι με αυτό τον τρόπο, θα γίνει η προσαρμογή» του ιού, εξήγησε ο Τζέρεμι Φάραρ, επικεφαλής επιστήμονας του ΠΟΥ, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε από τη Γενεύη.
Μέχρι στιγμής εκατομμύρια πουλερικά στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες έχουν θανατωθεί για να προστατευτούν τα υπόλοιπα από μία νόσο που όταν περάσει στους ανθρώπους έχει υψηλά ποσοστά θνησιμότητας. Εν τω μεταξύ, έχουν αρχίσει να εμφανίζονται κρούσματα και σε αγελάδες, εκπλήσσοντας τους ειδικούς για την ικανότητα του ιού να περνά σε ζώα που φαίνονταν ως τώρα απρόσβλητα.
7 ερωτήσεις και απαντήσεις ρίχνουν φως στον τρόπο με τον οποίο μεταδίδεται:
Πώς εμφανίστηκε η γρίπη των πτηνών στις αγελάδες;
Το τελευταίο μεγάλο ξέσπασμα της γρίπης των πτηνών χρονολογείται από το 2020, αλλά για πρώτη φορά εντοπίζεται σε αγελάδες, αναφέρει το Associated Press, οι οποίες είναι ένα είδος ενδιάμεσου ξενιστή για τη μετάδοση στον άνθρωπο. Ο ιός έχει εντοπιστεί ακόμη σε γάτες, φώκιες και… μια πολική αρκούδα.
Τα κρούσματα εμφανίζονται σε αγελάδες σε φάρμες παραγωγής γάλακτος. Πρόκειται για 26 κοπάδια σε οκτώ πολιτείες των ΗΠΑ, στα οποία ο ιός διαδόθηκε από τα άγρια πουλιά ή και από τη μία αγελάδα στην άλλη.
Τι επιπτώσεις έχει ο ιός στα ζώα;
Τα ζώα πέφτουν σε λήθαργο και μειώνεται η παραγωγή γάλακτος. Πάντως, αν απομονωθούν από άλλα, αναρρώνουν σε περίπου δύο εβδομάδες.
Είναι ασφαλή το γάλα και τα αυγά;
Αν και υπάρχει ένα είδος εμπάργκο εισαγωγών γάλακτος από Πολιτείες με κρούσματα προς άλλες που δεν έχουν, δεν υπάρχει μεγάλη επίπτωση στην παραγωγή. Η πιθανότητα τα αυγά των μολυσμένων ζώων να περάσουν στην κατανάλωση είναι πολύ μικρή, λένε στις ΗΠΑ.
Η παστερίωση και η θερμική επεξεργασία του γάλακτος που αγοράζουμε στο εμπόριο είναι αποτελεσματικές μέθοδοι.
Οι επιστήμονες, όπως αναφέρει το Associated Press, τονίζουν ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι οι άνθρωποι μπορεί να προσβληθούν από τον ιό καταναλώνοντας τρόφιμα που έχουν παστεριωθεί ή υποστεί θερμική επεξεργασία ή τρόφιμα που έχουν μαγειρευτεί σωστά.
Φυσικά συνίσταται να μην πωλείται το γάλα από τα άρρωστα ζώα (ή όσα είναι εκτεθειμένα σε αυτά) και να μην χρησιμοποιείται στην τυροκομία.
Είναι ασφαλή τα αυγά και το κρέας;
Ως σήμερα, μόνο αγελάδες γαλακτοπαραγωγής, όχι τα βοοειδή, έχουν μολυνθεί ή έχουν παρουσιάσει σημάδια ασθένειας. Τα αυγά που μαγειρεύονται καλά είναι ασφαλή για κατανάλωση, αλλά η κατάσταση μπορεί να αλλάξει στο μέλλον.
Η σύσταση πάντως είναι και σε αυτή την περίπτωση το προσεκτικό και καλό μαγείρεμα.
Πώς μολύνεται ο άνθρωπος;
Η άμεση μόλυνση μπορεί να συμβεί εάν ο ιός εισέλθει στα μάτια, τη μύτη ή το στόμα ενός ανθρώπου. Μπορεί επίσης να συμβεί αν ο ιός περάσει στους πνεύμονες ή αν ένα άτομο αγγίξει μια επιφάνεια που έχει τον ιό πάνω της και στη συνέχεια αγγίξει τη μύτη, το στόμα ή τα μάτια του.
Ωστόσο, αναφέρει το CNN, αυτού του τύπου η μετάδοση είναι σπάνια και αποτελεί κυρίως κίνδυνο για τα άτομα που έχουν στενή και παρατεταμένη επαφή με μολυσμένα πτηνά και το περιβάλλον τους.
Εξάλλου, όπως επισημαίνει το Associated Press, η γενετική ανάλυση του ιού δείχνει ότι δεν έχει μεταλλαχτεί για να μεταδίδεται πιο εύκολα στους ανθρώπους. Δεν υπάρχει ένδειξη μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Ποιες επιπτώσεις έχει η γρίπη στον άνθρωπο;
Τουλάχιστον στις ΗΠΑ έχουμε δύο κρούσματα της γρίπη των πτηνών μέχρι σήμερα τα τελευταία χρόνια. Είναι ένας εργαζόμενος σε γαλακτοκομείο που εμφάνισε ήπια οφθαλμική λοίμωξη και ένας τρόφιμος φυλακής σε πρόγραμμα εργασίας που σκότωνε μολυσμένα πτηνά σε πτηνοτροφείο του Κολοράντο που εμφάνισε κόπωση. Και οι δύο ανέρρωσαν.
Γενικά, τα συμπτώματα είναι ήπια, αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις φτάνουν ως την πνευμονία και την πολυοργανική ανεπάρκεια. Για τη θεραπεία χρησιμοποιούνται αντιικά κατά της κλασικής γρίπης.
Πρέπει, λοιπόν, να ανησυχούμε για το μέλλον;
Υπάρχει, όπως σημειώνει το Bloomberg, ένα σημείο που πρέπει να έχουμε υπόψη. Όσο ο ιός εμφανίζεται στα ζώα, τόσο γίνονται περισσότερες οι πιθανότητες να μεταλλαχθεί για να μεταδίδεται πιο εύκολα από το ένα ζώο στον άλλο ή από τα ζώα στον άνθρωπο.
«Είμαστε σε φάση παρατήρησης όχι άμεσης αντίδρασης», συνοψίζει επιστήμονας των CDC στις ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει κάποια ετοιμότητα για τη μαζική παραγωγή εμβολίων αν χρειαστεί, «ακόμη όμως δεν βρισκόμαστε σε αυτό το σημείο».
