Η γαλλική κυβέρνηση φαίνεται να οδεύει προς την πτώση μετά από ψηφοφορία μη εμπιστοσύνης, οδηγώντας τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης σε πολιτική κρίση.
Ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού αναμένεται να καθαιρεθεί, θέτοντας σε αμφιβολία το μέλλον του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν.
Η ψηφοφορία της Δευτέρας εξαρτάται από την αντιδημοφιλή πρόταση προϋπολογισμού του Μπαϊρού για το 2026, η οποία αποσκοπεί στη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος της Γαλλίας.
Ο 74χρονος βετεράνος πολιτικός, ο οποίος ζήτησε ο ίδιος τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας σε μια προσπάθεια να πιέσει τους βουλευτές να υποστηρίξουν τα σχέδιά του, βρίσκεται στο αξίωμα μόλις εννέα μήνες.
Η Γαλλία είχε τέσσερις πρωθυπουργούς σε λιγότερο από δύο χρόνια, και ένας πέμπτος πιθανότατα δεν θα είναι αρκετός για να σπάσει το πολιτικό αδιέξοδο της χώρας. Η παράλυση θυμίζει την αστάθεια που παρατηρήθηκε για τελευταία φορά το 1958, όταν ιδρύθηκε η Πέμπτη Δημοκρατία.
Πριν από την ψηφοφορία για την πρόταση μομφής, ο Μπαϊρού μίλησε το απόγευμα της Δευτέρας στην Εθνοσυνέλευση, το κάτω σώμα του γαλλικού κοινοβουλίου, όπου είπε στους βουλευτές ότι η οικονομία αντιμετωπίζει σοβαρούς κινδύνους λόγω του μεγάλου χρέους της. Αναμένεται να απαντήσει σε ερωτήσεις των βουλευτών.
Η ψηφοφορία θα πραγματοποιηθεί το βράδυ και τα αποτελέσματα αναμένονται μεταξύ 8 και 9 μ.μ. ώρα Γαλλίας.
France’s fourth prime minister in three years, François Bayrou, faces almost certain defeat in a confidence vote. The government’s collapse looks set to deepen France’s paralysis at a critical time for Europe https://t.co/3SHRiFbtG6 pic.twitter.com/wb9w8xazDG
— Reuters (@Reuters) September 8, 2025
Ακολουθούν όσα πρέπει να γνωρίζουμε σύμφωνα με το Al Jazeera:
Τι μπορεί να συμβεί στη συνέχεια;
Εδώ και αρκετές εβδομάδες, οι βουλευτές έχουν καταστήσει σαφές ότι θα ψηφίσουν κατά του προϋπολογισμού του Μπαϊρού, ο οποίος προβλέπει δραστικές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, από την άκρα αριστερά έως την άκρα δεξιά, κατέχουν 330 έδρες στην Εθνοσυνέλευση των 577 εδρών – περισσότερες από όσες χρειάζονται για να τον ανατρέψουν.
Εάν ο Μπαϊρού χάσει την ψηφοφορία της Δευτέρας και η κυβέρνηση πέσει, θα παραμείνει στη θέση του μέχρι ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν να αποφασίσει τι θα κάνει στη συνέχεια.
Δυστυχώς για τον πρόεδρο, η Γαλλία δεν διαθέτει μια προσωπικότητα που να συγκεντρώνει συναίνεση για να αντικαταστήσει τον Μπαϊρού.
Ο Μακρόν βρίσκεται αντιμέτωπος με εξαιρετικά δύσκολες επιλογές: να διορίσει έναν άλλο πρωθυπουργό με την ελπίδα ότι θα καταφέρει να περάσει έναν μη δημοφιλή προϋπολογισμό, να προκηρύξει νέες εκλογές για να προσπαθήσει να αποκαταστήσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία ή να παραιτηθεί ο ίδιος, κάτι που έχει αρνηθεί να κάνει πριν από τη λήξη της θητείας του το 2027.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού ανταλλάσσουν χειραψία κατά τη διάρκεια της τελετής αποχαιρετισμού του πρώην αρχηγού του Γενικού Επιτελείου των Γαλλικών Ένοπλων Δυνάμεων Τιερί Μπουρκάρ, στην αυλή του Les Invalides, στο Παρίσι, Γαλλία, στις 5 Σεπτεμβρίου 2025.
Οι περισσότεροι ειδικοί περίμεναν ότι ο Μπαϊρού θα χάσει την ψηφοφορία, κάτι που θα ανάγκαζε τον Μακρόν να βρει αντικαταστάτη.
Ωστόσο, με την αριθμητική ισορροπία στο κοινοβούλιο να παραμένει αμετάβλητη, υπάρχει ο κίνδυνος να επαναληφθούν τα γεγονότα του περασμένου έτους, όταν ο Μπαϊρού διαδέχθηκε τον Μισέλ Μπαρνιέ.
Ως συντηρητικός σε θέματα δημοσιονομικής πολιτικής, ο Μακρόν είναι απίθανο να διορίσει πρωθυπουργό που υποστηρίζει την αύξηση των κρατικών δαπανών.
Ωστόσο, μετά την πρόσφατη προσπάθεια της κυβέρνησης να συνάψει συμφωνίες με την πολιτική δεξιά, ορισμένοι αναρωτιούνται αν ο Μακρόν θα δοκιμάσει κάτι νέο.
Σύμφωνα με τον Στέφανο Παλομπαρίνι, επίκουρο καθηγητή οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού VIII, «οι δύο προηγούμενες διορισμοί, του Μπαρνιέ και του Μπαϊρού, απέτυχαν και οι δύο. Ο Μακρόν έχασε μεγάλη αξιοπιστία σε αυτή τη διαδικασία και αν προσπαθήσει μια παρόμοια κεντρώα προσέγγιση, θα χάσει ακόμη περισσότερη».
Ο Παλομπαρίνι δήλωσε στο Al Jazeera ότι «σε αυτό το πλαίσιο, θα ήταν πιθανό ένα σενάριο σχετικού ανοίγματος προς την αριστερά.
Ορισμένοι πολιτικοί του κινήματος Μακρόν, των Σοσιαλιστών και των Πρασίνων δηλώνουν ότι είναι έτοιμοι για συμβιβασμούς προκειμένου να σχηματιστεί μια κυβέρνηση που θα διαρκέσει μέχρι το 2027».
Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια σαφής πολιτική πορεία;
Όχι ακριβώς.
Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε αυτό το μήνα για το Le Figaro Magazine από την Verian Group, μόνο το 15% του εκλογικού σώματος έχει εμπιστοσύνη στον Μακρόν, σημειώνοντας πτώση 6 ποσοστιαίων μονάδων από τον Ιούλιο.
Ωστόσο, ο πρόεδρος έχει αποκλείσει επανειλημμένα το ενδεχόμενο να παραιτηθεί από το αξίωμά του.
Ξεχωριστές έρευνες των Ifop, Elabe και Toluna Harris Interactive έδειξαν ότι το 56 έως 69% των Γάλλων επιθυμούν πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές, υποδηλώνοντας την αυξανόμενη δυσαρέσκεια με την τρέχουσα κομματική πολιτική σε μια χώρα που διοικείται από μειοψηφικά υπουργικά συμβούλια από το 2022.
Για τον Παλομπαρίνι, «υπάρχει μια γενική πολιτική δυσφορία και επίσης δυσαρέσκεια ειδικά με τον Μακρόν. Έτσι, συνολικά, οι δημοσκοπήσεις είναι στην πραγματικότητα αρκετά σταθερές». Πράγματι, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δεν δείχνουν ουσιαστική αλλαγή στις προθέσεις ψήφου κατά το τελευταίο έτος.
Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει καμία βεβαιότητα ότι ένας νέος πρωθυπουργός θα γλιτώσει από μια παρόμοια τύχη με τον Μπαϊρού.
Ποια είναι τα αίτια αυτής της κρίσης;
Στο επίκεντρο της πολιτικής παράλυσης της Γαλλίας βρίσκεται η επικίνδυνη απόφαση του Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές πέρυσι.
Αυτό συνέβη μετά την επανεκλογή του το 2022.
Το ρίσκο που πήρε ο Μακρόν τον Ιούνιο του 2024 ήταν μια προσπάθεια να ενισχύσει την υποστήριξη για το πολιτικό κέντρο.
Ωστόσο, οι Γάλλοι ψηφοφόροι στράφηκαν προς τα άκρα, αφήνοντας τον Μακρόν με μια αποδυναμωμένη κυβέρνηση μειοψηφίας και περιορίζοντας την ικανότητά του να ψηφίζει νόμους.
Η ηγέτιδα της γαλλικής ακροδεξιάς και μέλος του κοινοβουλίου Μαρίν Λε Πεν, πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του ακροδεξιού γαλλικού κόμματος Εθνική Συγκέντρωση (Rassemblement National – RN), ακούει τον Γάλλο πρωθυπουργό Φρανσουά Μπαϊρού καθώς εκφωνεί την ομιλία του για τη γενική πολιτική σχετικά με το θέμα του προϋπολογισμού πριν από τη συζήτηση και την ψηφοφορία εμπιστοσύνης κατά τη διάρκεια έκτακτης συνεδρίασης της Εθνοσυνέλευσης στο Παρίσι, Γαλλία, 8 Σεπτεμβρίου 2025.
Η ψηφοφορία οδήγησε σε ένα αδιέξοδο κοινοβούλιο, χωρισμένο σε τρεις ομάδες:
- Μια αριστερή συμμαχία κέρδισε τις περισσότερες έδρες, αλλά απέτυχε να εξασφαλίσει την πλειοψηφία.
- Το ακροδεξιό Εθνικό Ράλι (πρώην Εθνικό Μέτωπο) κέρδισε τις περισσότερες ψήφους, αλλά επίσης δεν έχει την πλειοψηφία.
- Η κεντρώα συμμαχία του Μακρόν έχασε έδρες, αλλά εξακολουθεί να αποτελεί ένα σημαντικό τρίτο μπλοκ.
Αυτή η κοινοβουλευτική αναταραχή έχει καταστήσει τη διακυβέρνηση στη Γαλλία ιδιαίτερα δύσκολη.
Οι διαιρέσεις έχουν εμφανιστεί πιο ξεκάθαρα γύρω από τις δαπάνες.
Πώς σχετίζεται ο προϋπολογισμός με την πολιτική κατάσταση;
Ο άμεσος λόγος για την πτώση του Μπαϊρού είναι η πρότασή του για τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους.
Το αντιδημοφιλές σχέδιό του για τη μείωση του ελλείμματος κατά 44 δισεκατομμύρια ευρώ, που περιλαμβάνει το πάγωμα των περισσότερων δαπανών για κοινωνικές παροχές και την κατάργηση δύο αργιών, απορρίφθηκε ευρέως από τους βουλευτές.
Στις 25 Αυγούστου, ο Τζόρνταν Μπαρντέλα, επικεφαλής του Εθνικού Ράλι, δήλωσε ότι το κόμμα του «ποτέ δεν θα ψηφίσει υπέρ μιας κυβέρνησης των οποίων οι αποφάσεις κάνουν τους Γάλλους να υποφέρουν».
«Ο Μπαϊρού ουσιαστικά ανακοίνωσε «το τέλος της κυβέρνησής του», δήλωσε ο Μπαρντέλα.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας ανέρχεται σήμερα σε σχεδόν 169 δισεκατομμύρια ευρώ, ή 5,8% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), πολύ πάνω από το όριο του 3% που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για τις χώρες που χρησιμοποιούν το ευρώ.
Ο Μπαϊρού προσπαθεί να μειώσει το δημόσιο χρέος στο 4,6% του ΑΕΠ το 2026 και στο 2,8% έως το 2029. Με τη σειρά του, αυτό θα μείωνε το συνολικό ποσοστό χρέους προς ΑΕΠ στο 117,2% το 2029, σε σύγκριση με 125,3% εάν δεν γίνουν αλλαγές.
Ωστόσο, οποιαδήποτε προσπάθεια περιορισμού των κοινωνικών παροχών είναι πολιτικά δύσκολη στη Γαλλία, όπως κατέστη σαφές από τις συγκρούσεις το 2023 σχετικά με την απόφαση του Μακρόν να αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης από 62 σε 64 έτη.
Ωστόσο, οι επενδυτές ανησυχούν ότι τα επίμονα ελλείμματα της Γαλλίας θα προκαλέσουν ακόμη υψηλότερα ποσοστά χρέους και θα υπονομεύσουν την πιστοληπτική της ικανότητα.
Catherine Curran Vigier writes from France that people are boiling over with anger against cuts and preparing for widespread industrial action on September 10th.https://t.co/TcUfZ84EET
— Rebel (@RebelNewsie) September 8, 2025
Αναμένεται περαιτέρω αδιέξοδο;
Αυτή την εβδομάδα αναμένεται μια σειρά διαδηλώσεων με το σύνθημα «Block Everything» (Αποκλείστε τα πάντα), ακολουθούμενη από απεργίες σε νοσοκομεία και σιδηροδρόμους υπό την ηγεσία των συνδικάτων.
Το 2018 και το 2023, η Γαλλία ήταν μάρτυρας των διαδηλώσεων των «gilets jaunes» (κίτρινα γιλέκα), των αντικυβερνητικών διαμαρτυριών κατά των διαφόρων εγχώριων πολιτικών του Μακρόν, ο οποίος θα θέλει να αποφύγει την επανάληψη του φαινομένου αυτή τη φορά, σύμφωνα με αναλυτές.
«Οι πολιτικές του Μακρόν από το 2017 είναι πολύ αντιδημοφιλείς. Αν γίνονταν αύριο κοινοβουλευτικές εκλογές, μια κυβέρνηση Μακρόν δεν θα εκλεγόταν», δήλωσε ο Παλομπαρίνι.
Ωστόσο, με τον πρόεδρο να απορρίπτει την ιδέα ότι μπορεί να παραιτηθεί νωρίτερα, «είναι πιθανό να συνεχίσει να απολαμβάνει την εξουσία του αξιώματος για μερικά ακόμη χρόνια», πρόσθεσε ο Παλομπαρίνι.
