Σκληρές διαπραγματεύσεις που λαμβάνουν διαστάσεις πολιτικοοικονομικού θρίλερ με ευρύτερες γεωπολιτικές προεκτάσεις βρίσκονται σε εξέλιξη μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου για το project «Great Sea Interconnector», αξίας €1,9 δισ. ευρώ (657 εκατ. είναι η συνεισφορά της Κομισιόν), που αφορά το ηλεκτρικό καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ που θα ανοίξει τον δρόμο για την διασύνδεση των τριών χωρών.
Η κυπριακή πλευρά να βάζει στο μικροσκόπιο όλες τις πτυχές του έργου, ζητώντας μέχρι τελευταία στιγμή εγγυήσεις και εξασφαλίσεις για το συνολικό κόστος της διασύνδεσης. Υπενθυμίζεται πως στην σύσκεψη της περασμένης Τρίτης στη Λευκωσία συμφωνήθηκε να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις, χωρίς πάντως να βγαίνει λευκός καπνός.
Η Κύπρος στοχεύει, στο μπρα ντε φερ που λαμβάνει χώρα με την ελληνική πλευρά, να εξασφαλίσει πως δε θα χρειαστεί ούτε να καταβάλει επιπλέον κεφάλαια στην πορεία αλλά ούτε και να χάσουν χρήματα οι Κύπριοι καταναλωτές εφόσον το έργο τελικά ναυαγήσει.
Η νέα πρόταση
Στις διαπραγματεύσεις που γίνονται αυτές τις ημέρες, η κυπριακή πλευρά, σύμφωνα με πληροφορίες, δεσμεύτηκε να συμμετάσχει με 100 εκατ. ευρώ στο μετοχικό κεφάλαιο του Great Sea Interconnector ενώ η ελληνική πλευρά επέμεινε στον επιμερισμό του γεωπολιτικού ρίσκου ισόποσα (50-50) στις δύο χώρες και όχι σε αναλογία 37% Ελλάδα- 63% Κύπρος που προέβλεπε η αρχική συμφωνία για το έργο.
Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι ένα νέο κείμενο συμφωνίας έχει σταλεί στην Κύπρο για να περάσει από την έγκριση του υπουργικού συμβουλίου.
Η κυπριακή κυβέρνηση εξετάζει εξονυχιστικά τα δεδομένα κόστους- οφέλους του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεση Κρήτης, διστάζοντας για την ώρα να ανάψει το πράσινο φως που θα… ξεμπλέξει το καλώδιο με το τοπίο να αναμένεται να ξεδιαλύνει οριστικά σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο την προσεχή εβδομάδα που θα έρθει ο Κύπριος πρόεδρος στην Αθήνα.
«Διπλωματικός» ο Χριστοδουλίδης
«Υπάρχει πρόοδος σε ό,τι αφορά τις συζητήσεις για το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης», ανέφερε χθες ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης, μιλώντας σε δημοσιογράφους.
Κληθείς να σχολιάσει επικρίσεις κομμάτων ότι η κυβέρνηση δεν λαμβάνει αποφάσεις σε σχέση με την ηλεκτρική διασύνδεση, είπε «ταιριάζει απόλυτα το ότι, κάποιοι σκέφτονται τις επόμενες εκλογές, εμείς, ως κυβέρνηση σκεφτόμαστε τις επόμενες γενεές.
Στην Αθήνα 19 Σεπτεμβρίου
«Βλέπω αυτές τις έντονες τοποθετήσεις, δεν αναφέρομαι τώρα στα κόμματα, (κάποιοι είναι) πολύ υπέρ, (κάποιοι) πολύ εναντίον. Διερωτώμαι από πού προκύπτουν όλα αυτά. Εν πάση περιπτώσει, δεν με αφορούν καθόλου. Οι συζητήσεις μας προχωρούν θετικά. Εργαζόμαστε επί συγκεκριμένων πτυχών. Υπάρχει πρόοδος και θα λάβουμε τις τελικές μας αποφάσεις στη βάση ενός και μόνου παράγοντα: να εξυπηρετούνται τα συμφέροντα του κυπριακού λαού», τόνισε.
«Μιλάμε για ένα μεγάλο έργο που αφορά τις μελλοντικές γενιές, κάτι που μας ενδιαφέρει, άρα, οι αποφάσεις μας θα είναι και συνετές, θα λαμβάνουν υπόψη όλα τα δεδομένα. Ό,τι και αν λένε κάποιοι περί καθυστέρησης, ή ότι δεν λαμβάνουμε αποφάσεις, εμάς μάς ενδιαφέρουν οι μελλοντικές γενεές και όχι οι επόμενες εκλογές. Να σας αναφέρω, μάλιστα, ότι στις 19 Σεπτεμβρίου θα είμαι στην Αθήνα, θα δω τον Έλληνα Πρωθυπουργό, ένα από τα βασικά θέματα είναι και το συγκεκριμένο, είμαστε σε καθημερινή επαφή, και χθες και προχθές, για το θέμα αυτό», επεσήμανε.
Το Ισραήλ
Είχε προηγηθεί χθες παρέμβαση με νόημα του υπουργού ενέργειας του Ισραήλ ενώ δεν πρέπει να παραβλέπεται και ο αμερικανικός παράγοντας που πιέζει να προχωρήσει το εγχείρημα.
Ο υπουργός Ενέργειας και Υποδομών του Ισραήλ Έλι Κοέν είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κυπριακής Δημοκρατίας με αντικείμενο την ηλεκτρική διασύνδεση.
«Υπογραμμίσαμε την ισχυρή σχέση και τη συνεχή συνεργασία μεταξύ Ισραήλ και Κύπρου και τόνισα τη μεγάλη σημασία του έργου «Great Sea Interconnector» για το Ισραήλ. Το έργο θα συνδέσει το ηλεκτρικό δίκτυο του Ισραήλ με το ευρωπαϊκό μέσω Κύπρου και Ελλάδας και θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή. Αυτό το πρωτοποριακό έργο αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για το Ισραήλ, καθώς ενισχύει την περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια, παρέχει πρόσβαση σε διάφορες αγορές ενέργειας και ενισχύει την ενσωμάτωση του Ισραήλ στο ευρωπαϊκό ενεργειακό δίκτυο» έγραψε σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά την επικοινωνία, ο Ισραηλινός υπουργός.
Σημαντικά οφέλη για τους Κύπριους καταναλωτές
Aπό το βήμα της 88ης ΔΕΘ ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε τον τόνο της κυβερνητικής πολιτικής αναφέροντας ότι «το έργο θα γίνει αν εξασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα και οι όποιοι γεωπολιτικοί κίνδυνοι θα ξεπεραστούν», αφήνοντας να εννοηθεί ότι το γεωπολιτικό ρίσκο μπορεί να εξεταστεί σε δεύτερο χρόνο.
Το καλώδιο έχει σημαντικά κέρδη για τους Κύπριους καταναλωτές υποστηρίζει ο Θόδωρος Σκυλακάκης
Μάλιστα, όπως ανέφερε πρόσφατα ο υπουργός Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης, κατά τη γνώμη της ελληνικής κυβέρνησης, «το έργο δεν αντιμετωπίζει κανένα θέμα οικονομικής σκοπιμότητας, από πλευράς ωφελειών που παρέχει, προπαντός στους Κυπρίους καταναλωτές».
Όπως επεσήμανε ο ίδιος, με βάση τα στοιχεία της μελέτης του ΑΔΜΗΕ και τα δημόσια διαθέσιμα στοιχεία για τη λειτουργία των δύο αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Ελλάδας – Κύπρου, οι διαφορές τιμών είναι τόσο μεγάλες (το 2024 η κυπριακή αγορά είναι ακριβότερη κατά 72 ευρώ/μεγαβατώρα από την ελληνική) ώστε «σε όλα τα πιθανώς ρεαλιστικά σενάρια το καλώδιο έχει σημαντικά κέρδη για τους Κύπριους καταναλωτές».
Το κόστος κρατά μπλεγμένο το καλώδιο
Η κυπριακή πλευρά ωστόσο δεν προχωρά στη διευθέτηση των ρυθμιστικών εκκρεμοτήτων -συνδέονται με τον γεωπολιτικό κίνδυνο που μπορεί να επηρεάσει την υλοποίηση του έργου και με τον χρόνο ανάκτησης του κόστους- οι οποίες αποτελούν προαπαιτούμενο για να μην αναστείλει η κατασκευή του καλωδίου από τη γαλλική εταιρεία Nexans.
Πάντως, το μεγαλύτερο «αγκάθι» που δημιουργεί τριβές στις διαπραγματεύσεις Ελλάδας- Κύπρου για το έργο του «Great Sea Interconnector» φαίνεται ότι είναι το κόστος και πώς αυτό θα επιμεριστεί στις δύο πλευρές και λιγότερο το γεωπολιτικό ρίσκο.
