Η στεγαστική κρίση είναι ένα από τα πιο πιεστικά κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα, με τις τιμές ακινήτων και ενοικίων να εκτοξεύονται, ενώ η προσφορά κατοικιών παραμένει περιορισμένη.
Στην Ισπανία η κλιμάκωση του προβλήματος ξεκίνησε το 2022 και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Αύξηση των τιμών ακινήτων και ενοικίων, έλλειμμα προσφοράς και κοινωνικές εντάσεις ταλανίζουν τη χώρα της νότιας Ευρώπης.
Το Plan Estatal de Vivienda αποτελεί την ισπανική απάντηση στην αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης
Η ισπανική κυβέρνηση, τον Ιανουάριο του 2025, ανακοίνωσε 12 μέτρα, εστιάζοντας στην «καλύτερη ρύθμιση της αγοράς» και την παροχή «μεγαλύτερων ενισχύσεων» στους πολίτες. Πρόσφατα, επανήλθε με ένα νέο μέτρο που εστιάζει στις τουριστικές κατοικίες.
Η επιδεινούμενη στεγαστική κρίση φέρνει στο προσκήνιο την αναθεώρηση των πολιτικών κοινωνικής συνοχής
53.000 τουριστικές κατοικίες γίνονται υποχρεωτικά μόνιμες
Ανακοίνωσε την απόφασή της για διαγραφή περίπου 53.000 τουριστικών διαμερισμάτων από το Ενιαίο Μητρώο Τουριστικών και Εποχιακών Ενοικιάσεων, τα οποία υποχρεωτικά θα μετατραπούν σε μόνιμες κατοικίες προς ενοικίαση.
Αυτό δεν έγινε τυχαία. «Εντοπίσαμε χιλιάδες παρατυπίες σε πολλά από αυτά τα σπίτια που προορίζονται να γίνουν εξοχικές και τουριστικές κατοικίες. Και αυτό που θα κάνουμε είναι να διαγράψουμε 53.000 κατοικίες από αυτό το μητρώο, ώστε να γίνουν μόνιμες κατοικίες για νέους και οικογένειες στη χώρα μας», δήλωσε ο πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ κατά τη διάρκεια εκδήλωσης του σοσιαλιστικού κόμματος, στη Μάλαγα.
Vamos a exigir a las plataformas la eliminación de 53.000 pisos turísticos por no cumplir con la normativa. Para que pasen a ser alquileres constantes para la gente joven y familias de este país.
Gobernar para la gente. Eso es lo que hacemos desde el @PSOE. pic.twitter.com/o0TgX85aLo
— Pedro Sánchez (@sanchezcastejon) September 14, 2025
Το υπουργείο Στέγασης έχει ήδη ζητήσει από δύο δημοφιλείς πλατφόρμες τουριστικών καταλυμάτων να αφαιρέσουν τις διαφημίσεις για αυτά τα καταλύματα. Η μία εξ αυτών ανακοίνωσε πως θα συμμορφωθεί δεσμευόμενη για «μια ενεργή συνεργασία (…) και ένα μακροπρόθεσμο όραμα βιώσιμης ανάπτυξης που ωφελεί όλους».
Έπειτα από ελέγχους η πλατφόρμα διαπίστωσε ότι λίγο λιγότερο από το 10% των ανακληθέντων εθνικών εγγραφών εξακολουθούν να συνδέονται με ενεργές καταχωρήσεις. Αυτές οι καταχωρήσεις θα διαγραφούν αμέσως, ανακοίνωσε.
Στην κορυφή της λίστας
Η Ανδαλουσία βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των περιοχών με τις περισσότερες ανακληθείσες εγγραφές τουριστικών κατοικιών, με 16.740 περιπτώσεις. Ακολουθούν οι Καναρίες Νήσοι με 8.698, η Καταλονία με 7.729, η Βαλένθια με 7.499, η Γαλικία με 2.640, οι Βαλεαρίδες Νήσοι με 2.373, η Μαδρίτη με 1.531 και η Μούρθια με 1.402.
Όσον αφορά τις πόλεις, η μεγαλύτερη συγκέντρωση ακυρωμένων εγγραφών παρατηρείται στη Σεβίλλη (2.289), ακολουθούμενη από τη Μαρμπέγια (1.802), τη Βαρκελώνη (1.564), τη Μάλαγα (1.471), τη Μαδρίτη (1.257) και τη Μπεναλμαδένα (926).
Το ισπανικό σχέδιο για φθηνή κατοικία, γνωστό ως Plan Estatal de Vivienda, λαμβάνει σάρκα και οστά μέσω της αύξησης προσφοράς οικονομικά προσιτών κατοικιών, ιδιαίτερα για ενοικίαση, και στη στήριξη ευάλωτων ομάδων. Το σχέδιο (2022-2025, με προοπτικές επέκτασης για το 2025-2029) εστιάζει σε δημόσιες επενδύσεις, ρύθμιση ενοικίων, και αξιοποίηση πόρων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης.
Διαγραφή περίπου 53.000 τουριστικών διαμερισμάτων από το Ενιαίο Μητρώο Τουριστικών και Εποχιακών Ενοικιάσεων
Πρωτοβουλίες και μέτρα που έρχονται με καθυστέρηση
Στην Ελλάδα το πρόβλημα είναι επίσης πιεστικό. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία η χώρα μας κατέχει την αρνητική πρωτιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως προς το ποσοστό νοικοκυριών που δαπανούν πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για στέγαση (περίπου 31% στα αστικά κέντρα, έναντι 10% μέσου όρου ΕΕ). Αυτό το φαινόμενο πλήττει ιδιαίτερα τους νέους, τις οικογένειες και τους χαμηλόμισθους, εντείνοντας την κοινωνική ανισότητα και το δημογραφικό πρόβλημα.
Η Τράπεζα της Ελλάδος καταγράφει συνεχή αύξηση στις τιμές ακινήτων. Μόνο για το 2024, οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 8,9% κατά μέσο όρο, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2025 σημειώθηκε νέα άνοδος 6,8% σε ετήσια βάση. Στην Αθήνα η αύξηση ήταν 5,5%, στη Θεσσαλονίκη 10%, και σε άλλες πόλεις ξεπέρασε το 7%. Οι αυξήσεις είναι πιο έντονες στα νεόδμητα διαμερίσματα (περίπου 8%) σε σχέση με τα παλαιότερα (6%). Η ίδια η Τράπεζα εκτιμά ότι η ανοδική πορεία θα συνεχιστεί και το 2025, με νέα αύξηση της τάξης του 5%–6%.
Στα ενοίκια η κατάσταση είναι εξίσου ασφυκτική. Σύμφωνα με στοιχεία του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών-Αττικής και έρευνες που επικαλείται η Eurostat, την τελευταία πενταετία (2019–2024) οι αυξήσεις σε πολλές περιοχές της Αττικής ξεπέρασαν το 40%.
Η κρίση δεν είναι τυχαία, αλλά αποτέλεσμα αλληλένδετων παραγόντων.
Τα ελληνικά μέτρα
Η ελληνική κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε παρεμβάσεις αλλά όχι ιδιαίτερα τολμηρές κινήσεις που θα μπορούσαν να αντιστρέψουν την κατάσταση. Οι πρωτοβουλίες και τα μέτρα που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση φαίνεται να έρχονται με καθυστέρηση ενώ πολλοί στην αγορά υποστηρίζουν πως είναι από ανεπαρκή έως αναποτελεσματικά.
Μεταξύ άλλων, το ελληνικό σχέδιο δίνει κίνητρα σε ιδιοκτήτες για 3ετή απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ σε περίπτωση μίσθωσης κλειστών ακινήτων, έκπτωση ανακαινίσεων, μείωση φόρου ενοικίων.
Εφαρμόζει περιορισμούς στις βραχυχρόνιες μισθώσεις με απαγόρευση νέων αδειών στο κέντρο Αθήνας από 2025, αυστηρότεροι κανονισμοί ποιότητας από 1/10/2025, αύξηση φόρου βραχυχρόνιων. Παράλληλα μπαίνει στο τραπέζι σχέδιο επέκτασης του «φρένου» σε άλλες περιοχές της χώρας όπου το στεγαστικό πρόβλημα είναι οξύ.
Από το βήμα της 89ης ΔΕΘ ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης υποσχέθηκε το χτίσιμο 2.000 νέων διαμερισμάτων σε στρατόπεδα και δημόσια οικόπεδα (25% για ΕΔ, 75% κοινωνικές) που όμως αποτελεί «σταγόνα στον ωκεανό» μπροστά στο επίμονο πρόβλημα.
Οι κοινωνικές κατοικίες θα διατίθενται με προσιτό μίσθωμα, το ανώτατο όριο του οποίου θα καθορίζει το αρμόδιο υπουργείο, ενώ δίνεται και η δυνατότητα εξαγοράς ύστερα από δέκα χρόνια συνεπούς μίσθωσης (μοντέλο rent to own).
Οι προτάσεις της Κομισιόν
Σε «κίνηση» όλη η Ευρώπη
Η στεγαστική κρίση βάζει σε «κίνηση» και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που ψάχνει άμεση αλλαγή του τοπίου. Σχεδόν μια δεκαετία αφότου οι ηγέτες της ΕΕ διακήρυξαν ότι όλοι οι Ευρωπαίοι έχουν δικαίωμα σε αξιοπρεπή στέγαση, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έδειξε ότι ήρθε η ώρα το μπλοκ απο τα λόγια να περάσει στα έργα.
Στο πλαίσιο των προτάσεων της Κομισιόν για την αναθεώρηση των πολιτικών κοινωνικής συνοχής η Ευρωπαϊκή Ένωση σκοπεύει να αναθεωρήσει τους κανόνες της για τις κρατικές αρωγές ώστε να καταστήσει δυνατό να ληφθούν από τις χώρες – μέλη μέτρα στήριξης της στέγασης.
