Το φαινόμενο του co-living κερδίζει συνεχώς έδαφος, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, προσφέροντας μια ενδιάμεση λύση ανάμεσα στη συγκατοίκηση και την αυτόνομη κατοικία. Με τις τιμές των ενοικίων να εκτοξεύονται και την τηλεργασία να αφήνει πίσω της άδεια γραφεία, η νέα αυτή μορφή στέγασης υπόσχεται χαμηλότερο κόστος, έτοιμη κοινότητα και ευκολία στη διαχείριση της καθημερινότητας.
Η ιστορία του Τζετ Τζάσπερ από την Ουάσιγκτον είναι χαρακτηριστική για το πώς η πρακτική αυτή μπορεί να προσφέρει λύση σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο.
Δεν του άρεσε να μένει εντελώς μόνος του και έτσι, μόλις μετακόμισε από την Καουάι της Χαβάης στην Ουάσιγκτον, για μια δουλειά στις πολιτικές επικοινωνίες, ήξερε ότι θα έπρεπε να βρει συγκατοίκους.
«Είμαι κοινωνικός τύπος. Μου αρέσει να μιλάω με ανθρώπους», είπε ο Τζάσπερ στο Business Insider. «Είμαι επικοινωνιακός, οπότε το να έχω συγκατοίκους το θεωρώ πάντα πλεονέκτημα και όχι μειονέκτημα».
Σχεδόν οι μισοί ενοικιαστές το 2023 θεωρούνταν «επιβαρυμένοι από το ενοίκιο», δηλαδή ξόδευαν πάνω από το 30% του εισοδήματός τους για στέγαση.
Όμως, η μετακόμιση στην άλλη άκρη της χώρας χωρίς να γνωρίζει κανέναν ήταν μεγάλο εγχείρημα, και δεν ήθελε να περάσει την ταλαιπωρία να βρει και να αναζητήσει ο ίδιος τους συγκατοίκους.
Το co-living συχνά προσφέρει έτοιμη κοινότητα και περισσότερες παροχές
Τη λύση τη βρήκε στο co-living, μια μορφή στέγασης όπου άγνωστοι νοικιάζουν ατομικά δωμάτια αλλά μοιράζονται τους κοινόχρηστους χώρους. Δεν διαφέρει πολύ από τη συγκατοίκηση, αλλά το co-living συχνά προσφέρει έτοιμη κοινότητα και περισσότερες παροχές, όπως υπηρεσίες καθαριότητας και πλήρως επιπλωμένα δωμάτια. Επιπλέον, οι εταιρείες που το προσφέρουν αναλαμβάνουν οι ίδιες τον έλεγχο των συγκατοίκων.
Το co-living αλλάζει επίπεδο
Οι λύσεις co-living όπως του Τζάσπερ έχουν αυξηθεί σε δημοτικότητα από τα μέσα της δεκαετίας του 2010, όταν startups άρχισαν να προσελκύουν millennials και Gen Z σε ακριβές πόλεις με την υπόσχεση φθηνότερων ενοικίων και το μπόνους της κοινότητας. Η πρακτική υιοθετήθηκε από digital nomads και νέους επαγγελματίες ως μια εξαιρετικά κοινωνική και οικονομική επιλογή, συχνά με το παρατσούκλι «φοιτητικές εστίες για ενήλικες».
«Όμως το co-living μπορεί να είναι κάτι περισσότερο από μια «παράταση» της φοιτητικής ζωής» όπως γράφει το Business Insider. Σύμφωνα με την απογραφή των ΗΠΑ, σχεδόν οι μισοί ενοικιαστές το 2023 θεωρούνταν «επιβαρυμένοι από το ενοίκιο», δηλαδή ξόδευαν πάνω από το 30% του εισοδήματός τους για στέγαση.
Οι λύσεις co-living όπως του Τζάσπερ έχουν αυξηθεί σε δημοτικότητα από τα μέσα της δεκαετίας του 2010, όταν startups άρχισαν να προσελκύουν millennials και Gen Z σε ακριβές πόλεις με την υπόσχεση φθηνότερων ενοικίων και το μπόνους της κοινότητας.
Για πόλεις με χαμηλή διαθεσιμότητα κατοικιών και αυξανόμενα κενά γραφείων, ένα συγκεκριμένο μοντέλο co-living μπορεί να δώσει διπλή λύση.
Ο Τέρι Χόγκαν, αναλυτής αγοράς και δεδομένων στη διεθνή εταιρεία αρχιτεκτονικής Gensler, σε συνεργασία με το The Pew Charitable Trusts, μελέτησε τις δυνατότητες ενός μοντέλου που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τόσο την προσιτή στέγαση όσο και την αναζωογόνηση των κέντρων πόλεων: τη μετατροπή κτιρίων γραφείων σε χώρους co-living.
Η τηλεργασία και ο covid
Η άνοδος της τηλεργασίας και της υβριδικής εργασίας κατά την πανδημία COVID-19 οδήγησε πολλές εταιρείες να συρρικνώσουν ή να εγκαταλείψουν τα γραφεία τους. Σήμερα, οι μετατροπές γραφείων σε κατοικίες αυξάνονται: σύμφωνα με το RentCafe, σχεδόν 71.000 διαμερίσματα δημιουργούνται το 2025 από χώρους γραφείων, αύξηση 28% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά και 206% σε σχέση με το 2022.
Σχεδόν οι μισοί ενοικιαστές το 2023 θεωρούνταν «επιβαρυμένοι από το ενοίκιο», δηλαδή ξόδευαν πάνω από το 30% του εισοδήματός τους για στέγαση.
Στο μοντέλο της Gensler, διατηρούνται στοιχεία της αρχικής δομής των ορόφων για εξοικονόμηση κόστους. Κάθε ενοικιαστής έχει τον ιδιωτικό του χώρο, ενώ κουζίνες, μπάνια και σαλόνια είναι κοινόχρηστα σε ολόκληρο τον όροφο, όπως σε μια εστία. Η μελέτη έδειξε ότι αυτή η διάταξη, που αποφεύγει το ακριβό έργο της μεταφοράς υδραυλικών και μηχανολογικών συστημάτων σε κάθε μονάδα, θα μπορούσε να μειώσει το κόστος κατασκευής κατά 25% έως 35% ανά τετραγωνικό πόδι σε σχέση με τις παραδοσιακές μετατροπές γραφείων σε κατοικίες.
«Ουσιαστικά δημιουργείς μια προσιτή εναλλακτική σε σχέση με αυτό που υπάρχει τώρα στην αγορά, σε ένα εύρος εισοδήματος που καλύπτει πολύ μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού», είπε ο Χόγκαν.
Οι ανάγκες των ενοικιαστών
Η Gensler και το Pew Charitable Trusts μελέτησαν πόλεις με υψηλά ποσοστά κενών χώρων στο κέντρο, έντονη στεγαστική ανάγκη και υψηλά ενοίκια, όπως το Αλμπουκέρκι, το Σικάγο, το Ντένβερ, το Χιούστον, το Λος Άντζελες, η Μινεάπολις, το Σιάτλ και η Ουάσιγκτον. Η έρευνα βρήκε εντυπωσιακές διαφορές: για παράδειγμα, ένα διπλό διαμέρισμα co-living από μετατροπή γραφείου στο Σικάγο θα μπορούσε να ενοικιαστεί για μόλις 750 δολάρια τον μήνα, πολύ χαμηλότερα από το μέσο ενοίκιο των 1.663 δολαρίων τον Ιανουάριο.
Η δημιουργία προσιτής κατοικίας στις μεγάλες πόλεις και ταυτόχρονα η αξιοποίηση κενών γραφείων είναι μια συναρπαστική προοπτική, αλλά το μοντέλο της Gensler παραμένει προς το παρόν θεωρητικό. Οι περισσότερες κατασκευές co-living χτίζονται από την αρχή.
Όμως η ιδέα ότι οι ενοικιαστές μπορεί να προσελκύονται από τα οφέλη του co-living χωρίς να γνωρίζουν καν ότι αυτά τα μοντέλα μπορούν να μεταμορφώσουν την αγορά ενοικίων είναι ενθαρρυντική για τον Χόγκαν.
«Το co-living εξελίσσεται και γίνεται αρκετά ελκυστικό σε πολλές αγορές στις ΗΠΑ αυτή τη στιγμή», είπε. «Και αυτό, πιστεύω, αντανακλά τις ανάγκες των ενοικιαστών».
