Το ισχύον σύστημα υπολογισμού της σύνταξης μετά την 40ετία καταλήγει να ακυρώνει κάθε έννοια ανταποδοτικότητας, δημιουργώντας ισχυρό αντικίνητρο για παράταση του εργασιακού βίου.
Τα νέα στοιχεία που προκύπτουν από την επεξεργασία πραγματικών σεναρίων συνταξιοδότησης με 40, 41, 43 και 45 έτη ασφάλισης δείχνουν ότι οι αυξήσεις που δίνονται για κάθε επιπλέον έτος είναι ελάχιστες – σε πολλές περιπτώσεις κάτω από 1% ετησίως. Την ίδια στιγμή, οι εισφορές που συνεχίζουν να καταβάλλονται από εργαζόμενο και εργοδότη παραμένουν αμετάβλητες, επιβαρύνοντας δυσανάλογα τους «μακροχρόνιους» ασφαλισμένο
Συντελεστές αναπλήρωσης
Το πρόβλημα ξεκινά από το ποσοστό αναπλήρωσης, δηλαδή το ποσοστό του συντάξιμου μισθού που μετατρέπεται σε σύνταξη. Μέχρι τα 40 έτη ασφάλισης, το ποσοστό αυξάνεται με ρυθμό 2,55% ανά έτος, δίνοντας ουσιαστικό κίνητρο για παράταση του εργασιακού βίου έως την 40ετία.
Ωστόσο, από το 41ο έτος και μετά, η προσαύξηση πέφτει στο 0,5% ανά επιπλέον έτος, με αποτέλεσμα να μειώνεται δραστικά το όφελος για τον ασφαλισμένο. Η απότομη αυτή αλλαγή οδηγεί σε στασιμότητα της σύνταξης παρά τη συνέχιση της καταβολής εισφορών.
Παραδείγματα
-Ασφαλισμένος με 39 έτη ασφάλισης και μέσο μισθό 2.300 ευρώ δικαιούται σύνταξη 1.528 ευρώ. Αν μείνει ένα έτος επιπλέον, στα 40, η σύνταξη αυξάνεται στα 1.586 ευρώ. Η διαφορά: 58 ευρώ μηνιαίως ή 700 ευρώ ετησίως.
-Ο ίδιος ασφαλισμένος, με 41 έτη, λαμβάνει 1.598 ευρώ – μόλις 12 ευρώ περισσότερα από τα 40 έτη, δηλαδή 144 ευρώ τον χρόνο.
-Με 43 έτη ασφάλισης, η σύνταξη φτάνει στα 1.621 ευρώ – μόλις 23 ευρώ επιπλέον για δύο χρόνια παραμονής στην εργασία, ή 276 ευρώ τον χρόνο.
Οι διαφορές αυτές είναι τόσο μικρές, που δεν αντισταθμίζουν ούτε καν τις ετήσιες ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλει ένας εργαζόμενος για τους μισθούς αυτούς. Ενδεικτικά, ένας εργαζόμενος με 2.300 ευρώ μεικτές αποδοχές πληρώνει μαζί με τον εργοδότη του πάνω από 8.000 ευρώ εισφορές ετησίως, για να λάβει τελικά προσαύξηση σύνταξης κάτω των 150 ευρώ τον χρόνο.
Εισοδηματικές κατηγορίες
Η στρέβλωση δεν αφορά μόνο τα υψηλά εισοδήματα. Αντιθέτως, όσο χαμηλότερος είναι ο συντάξιμος μισθός, τόσο μικρότερη είναι και η προσαύξηση στη σύνταξη μετά την 40ετία:
-Με 45 έτη, η σύνταξη φτάνει τα 1.171 ευρώ – αύξηση μόλις 35 ευρώ σε πέντε έτη.
Το ίδιο μοτίβο επαναλαμβάνεται για όλους τους συντάξιμους μισθούς, αποδεικνύοντας ότι η μείωση της αναπλήρωσης δεν κάνει διακρίσεις: πλήττει εξίσου τους χαμηλόμισθους και τους μέσους μισθωτούς, που επιλέγουν να παραμείνουν στην εργασία, προσδοκώντας μια αξιοπρεπέστερη σύνταξη.
