Αγωνιώδη έκκληση προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη απευθύνουν οι συνταξιούχοι της Ελλάδας, να μη διανοηθεί να «βάλει χέρι» στα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων, για να χρηματοδοτήσει τις αμυντικές δαπάνες.
Οι φόβοι τους δεν είναι διόλου θεωρητικοί. Οι ρυθμοί «πολεμικής οικονομίας» στους οποίους έχει εισέλθει η ΕΕ με το μεγαλεπήβολο σχέδιο ReArm Europe, απαιτούν γενναία χρηματοδότηση και από τα κράτη μέλη. Από τα 800 δισ. ευρώ που σχεδιάζει να ξοδέψει η ΕΕ για άμυνα την επόμενη τετραετία, το ποσό που μπορεί να προέλθει από κοινή χρηματοδότηση (δανεισμό) είναι μέχρι 150 δισ. Πρόκειται για το πρόγραμμα Safe (Security Action For Europe), μέσω του οποίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αντλήσει κεφάλαια από τις διεθνείς χρηματαγορές. Στη συνέχεια τα κράτη μέλη θα μπορούν να λάβουν δάνεια, με ευνοϊκούς όρους για τη χρηματοδότηση κοινών προμηθειών αμυντικού υλικού και εξοπλιστικών προγραμμάτων.
Όσο για τα υπόλοιπα 650 δισ., θα πρέπει να τα βρουν τα ίδια τα κράτη μέλη, από όπου και όπως μπορούν. Εξ ού και η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής, που εξαιρεί τις αμυντικές δαπάνες από το έλλειμμα.
Και τα ασφαλιστικά ταμεία στο παιχνίδι του ReArm Europe
Η ΕΕ μπορεί να μην υπαγορεύει ρητά στα κράτη από πού να κόψουν για να τροφοδοτήσουν την πολεμική βιομηχανία. Οι κατευθύνσεις όμως είναι σαφείς: Τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων, των εργαζόμενων και των συνταξιούχων, είναι ιδανικοί υποψήφιοι «χρηματοδότες» του ReArm Europe, μέσω «στοχευμένων επενδύσεων».
Σε αυτή την κατεύθυνση κινείται η στρατηγική της Κομισιόν για την Ευρωπαϊκή Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων (Savings and Investments Union – SIU). Όπως έχει ανακοινωθεί ήδη από τον Μάρτιο, πρόκειτα για μια πρωτοβουλία που έχει σκοπό «τη βελτίωση του τρόπου με τον οποίο το χρηματοπιστωτικό σύστημα της ΕΕ θα διοχετεύσει τις αποταμιεύσεις των Ευρωπαίων πολιτών σε παραγωγικές επενδύσεις. Σκοπός της Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων είναι η χρηματοδότηση όλων των προτεραιοτήτων που αναφέρονται στην Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας και στο Σχέδιο Επανεξοπλισμού της Ευρώπης (ReArm Europe).
Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν προέτρεψε την αρμόδια επίτροπο της Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων Μαρία Λουίς Αλμπουκέρκι, να ασχοληθεί με «τις δυνατότητες των ιδιωτικών και επαγγελματικών συντάξεων να βοηθήσουν τους πολίτες της ΕΕ με τη συνταξιοδότησή τους και να διοχετεύσουν τις αποταμιεύσεις τους στην οικονομία».
Τα ευρωπαϊκά συνταξιοδοτικά ταμεία είναι από τους σημαντικότερους διασυνοριακούς επενδυτές. Με βάση στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA), τα επαγγελματικά συνταξιοδοτικά ταμεία στο τέλος του 2023 είχαν συνολικά αποθεματικά 2,7 τρις. Ευρώ – ποσό που αντιστοιχεί στο 25% του ΑΕΠ της ΕΕ. Τα περισσότερα από τα ποσά αυτά έχουν διοχετευθεί σε επενδυτικά κεφάλαια (38%) και δευτερευόντως σε κρατικά ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια και μετοχές.
Συνταξιοδοτικά ταμεία επενδύουν στα… όπλα
Ήδη, πριν ανέβει στο κόκκινο ο εξοπλιστικός πυρετός, κάποια ευρωπαϊκά ασφαλιστικά ταμεία, π.χ. στην Ισπανία και την Ιταλία, δεν δίσταζαν να επενδύσουν τα αποθεματικά τους στην πολεμική βιομηχανία. Όμως τα περισσότερα ευρωπαϊκά συνταξιοδοτικά ταμεία έχουν θεσπίσει κανόνες, που απαγορεύουν μεταξύ άλλων την αγορά μετοχών από βιομηχανίες όπλων.
Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα του Βloomberg οι κανόνες αυτοί αρχίζουν και αναθεωρούνται, στο «φιλοπόλεμο» κλίμα της εποχής. Ακομα και στις μέχρι τώρα «φιλειρηνικές» σκανδιναβικές χώρες, όπως η Νορβηγία και η Δανία, τα συνταξιοδοτικά ταμεία αφαιρούν σταδιακά από τη λίστα των απαγορευμένων επενδύσεων εταιρείες όπλων.
Τι λένε οι Έλληνες συνταξιούχοι
Το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων (ΕΝΔΙΣΥ) σε επιστολή στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, εκφράζει τον βαθύ προβληματισμό του για τον κίνδυνο τα αποθεματικά των συνταξιοδοτικών ταμείων να χρησιμοποιηθούν για να χρηματοδοτήσουν τις βιομηχανίες όπλων.
ΤΟ ΕΝΔΙΣΥ επισημαίνει ότι «ο επανεξοπλισμός των χωρών της Ευρώπης, δεν πρέπει να πραγματοποιηθεί μέσα από την εκμετάλλευση των κόπων μιας ζωής, των συνταξιούχων».
Υπογραμμίστηκε ότι ειδικά για την Ελλάδα, οι συνταξιούχοι σε ποσοστό 30% λαμβάνουν πενιχρές συντάξεις έως 500 ευρώ το μήνα, ενώ ταυτόχρονα δεν επανέρχεται το ΕΚΑΣ στους χαμηλοσυνταξιούχους. Η μέση σύνταξη είναι μόλις 770 ευρώ το μήνα, ενώ οι συνταξιούχοι υπόκεινται σε Εισφορά Αλληλεγγύης και υφίστανται το άδικο μέτρο της Προσωπικής Διαφοράς. Επίσης, η ελληνική οικονομία, κατά τα λεγόμενα της Κυβέρνησης, αδυνατεί να καλύψει την οικονομική επιβάρυνση ώστε να επιστραφούν στους συνταξιούχους η 13η και η 14η σύνταξη ακέραια. Την ίδια στιγμή, δεν εφαρμόζονται οι αποφάσεις των δικαστηρίων για να καταβληθούν στους συνταξιούχους τα αναδρομικά που δικαιούνται.
«Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, οι φτωχοί Έλληνες συνταξιούχοι κινδυνεύουν να χρηματοδοτήσουν μέχρι και την πολεμική βιομηχανία της ΕΕ», τονίζει το ΕΝΔΙΣΥ.
Στην επιστολή τους οι συνταξιούχοι καλούν τον πρωθυπουργό της χώρας να πάρει επίσημα θέση επί του θέματος και να σταματήσει οποιαδήποτε ενέργεια.
Τέλος, καλούν όλους τους συνταξιούχους της χώρας να βρίσκονται σε εγρήγορση: «Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος υφαρπαγής των Αποθεματικών μας και πρέπει να αντισταθούμε με κάθε μέσο. Και αυτό θα πράξουμε», καταλήγει το ΕΝΔΙΣΥ.
