Παρασκευή, 30 Μαΐου 2025
21.1 C
Athens

Τα αδήλωτα ακίνητα, τα αυθαίρετα και οι λύσεις για τους κληρονόμους

Εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα δεν έχουν δηλωθεί ακόμη στο Κτηματολόγιο, είτε γιατί οι ιδιοκτήτες τους απεβίωσαν χωρίς να έχουν προλάβει να κάνουν δήλωση, είτε διότι οι κληρονόμοι δεν έχουν κάνει αποδοχή κληρονομιάς. Αυτά τα ακίνητα καταχωρίζονται ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» στα οικεία κτηματολογικά φύλλα και κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή να περάσουν στην κυριότητα του Δημοσίου μετά το πέρας των σχετικών προθεσμιών διόρθωσης.

Επίσης πολλά από τα ακίνητα που κληρονομούνται έχουν είτε αυθαίρετα κτίσματα, είτε προσθήκες που έγιναν από τους θανόντες ιδιοκτήτες τους, τα οποία δεν έχουν δηλωθεί πουθενά (στον Δήμο, στην πολεοδομία, στο Ε9 κ.α.), με συνέπεια πολλοί κληρονόμοι να αναρωτιούνται τι πρέπει να κάνουν για να αποκτήσουν τα ακίνητα χωρίς βάρη.

Για όλους αυτούς τους λόγους «ΤΑ ΝΕΑ» με τη βοήθεια της τοπογράφου-πολεοδόμου Γραμματής Μπακλατσή μέσα από 15 ερωτήσεις – απαντήσεις παρουσιάζουν έναν οδηγό με όλες τις πληροφορίες που πρέπει να έχουν υπόψη τους οι κληρονόμοι – οι οποίοι πρέπει να εντοπίζουν και να δηλώνουν έγκαιρα στο Κτηματολόγιο τα ακίνητα που κληρονομούν – για να γλιτώσουν χρόνο και χρήμα, αλλά και να αντιμετωπίσουν τη γραφειοκρατία.

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες που κληρονομούν ακίνητα για να κατοχυρώσουν την ιδιοκτησία τους στο Κτηματολόγιο.

Ακόμη και χωρίς να έχουν προβεί στην αποδοχή κληρονομιάς θα πρέπει να δηλώσουν τα κληρονομούμενα ακίνητα στο Κτηματολόγιο, και σε περίπτωση που λειτουργεί κτηματολογικό γραφείο, θα πρέπει να δηλώσουν τα στοιχεία τους ώστε ο κάθε ενδιαφερόμενος να μπορεί να  πληροφορηθεί εάν ο κύριος ενός ακινήτου απεβίωσε, ώστε να αναζητήσει για οποιονδήποτε λόγο τους κληρονόμους του.

Τι γίνεται όταν το ακίνητο κληρονομείται από πολλούς κληρονόμους;

Όλοι οι συγκληρονόμοι, ο καθένας για το ποσοστό συγκυριότητάς του, στην εξ αδιαθέτου διαδοχή υποχρεούνται σε δήλωση ιδιοκτησίας. Εάν υπάρχει διαθήκη, τότε υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης είναι ο εκ διαθήκης κληρονόμος.

Για να μη χαθεί το ακίνητο πρέπει όλοι οι κληρονόμοι να το δηλώσουν στο Κτηματολόγιο;

Όχι. Ο καθένας για το ποσοστό συγκυριότητάς του, στην εξ αδιαθέτου διαδοχή υποχρεούται σε δήλωση ιδιοκτησίας. Οποιο ποσοστό δεν δηλωθεί, θα εγγραφεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη».

Τι γίνεται στην περίπτωση που ένα ακίνητο που άφησε ο πατέρας στο παιδί του, το τελευταίο δεν το δηλώνει στο Ε9, και δεν έχει συμβόλαιο;

Για τα ακίνητα που οι ιδιοκτήτες τους δεν τα δηλώνουν στο Ε9, απαιτείται να τροποποιήσουν το Ε9 και να γνωστοποιήσουν στη φορολογική διοίκηση τα σωστά περιγραφικά στοιχεία των ακινήτων τους, όπως αυτά προκύπτουν από τη διαδικασία υποβολής δηλώσεων στο Εθνικό Κτηματολόγιο, υποβάλλοντας εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 στο σύστημα TAXIS.

Πατέρας άφησε διά στόματος ένα χωράφι σε ένα από τα παιδιά του και τώρα το διεκδικούν και τα αδέλφια του. Μπορούν να πάρουν μερίδιο;

Εφόσον δεν υπάρχει διαθήκη που να φαίνεται ότι ο πατέρας άφησε το χωράφι στο ένα του παιδί, τότε δικαιούνται να υποβάλουν δηλώσεις ιδιοκτησίας όλοι οι συγκληρονόμοι, καταθέτοντας όλα τα νομιμοποιητικά έγγραφα της κληρονομιάς (ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό πλησιέστερων συγγενών, πιστοποιητικό μη αποποίησης κληρονομιάς, πιστοποιητικό μη δημοσίευσης διαθήκης κ.λπ.).

Τι γίνεται όταν υπάρχει δικαστική διαμάχη για τα κληρονομικά;

Εφόσον δεν έχει γίνει αποδοχή κληρονομιάς, θα υποβληθούν δηλώσεις ιδιοκτησίας από τους συγκληρονόμους με τα νομιμοποιητικά έγγραφα της κληρονομιάς που υπάρχουν σε δημόσιες υπηρεσίες (ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό πλησιέστερων συγγενών, πιστοποιητικό μη αποποίησης κληρονομιάς, πιστοποιητικό μη δημοσίευσης διαθήκης κ.λπ.). Επίσης, εφόσον οι δικαστικές διαμάχες αφορούν εγγραπτέες αγωγές, θα δηλωθούν εκτός από τα δικαιώματα της κυριότητας και οι εγγραπτέες αγωγές ως ξεχωριστά δικαιώματα.

Τι προβλέπεται για την περίπτωση που στη διαθήκη γίνεται μνεία κληρονόμου, χωρίς να περιγράφεται η ακίνητη περιουσία;

Σε περίπτωση που δεν υπάρχει αποδοχή κληρονομιάς και ο κληρονομούμενος μνημονεύει στη διαθήκη του ότι εγκαθιστά συγκεκριμένο πρόσωπο ως κληρονόμο, χωρίς όμως να μνημονεύεται και να περιγράφεται η ακίνητη περιουσία που του καταλείπεται, τότε, εφόσον από τα προσκομιζόμενα έγγραφα προκύπτει ότι το άτομο έχει κληρονομικό δικαίωμα, μπορεί να υποβάλει δήλωση ιδιοκτησίας. Σημειώνεται πως από τους τίτλους του κληρονομούμενου θα πρέπει να προκύπτει η κυριότητά του για το/τα ακίνητο/ακίνητα για το/τα οποία υποβάλλεται η δήλωση.

Μπορούν οι κληρονόμοι να προχωρήσουν σε δήλωση αποδοχής κληρονομιάς όταν υφίστανται αυθαίρετα κτίσματα και κατασκευές εντός του κληρονομημένου ακινήτου;

Η δήλωση αποδοχής κληρονομιάς και η μεταγραφή της μπορεί να γίνουν κανονικά.

Τι πρέπει να κάνουν σε αυτή την περίπτωση;

Οι κληρονόμοι θα πρέπει να προβούν οπωσδήποτε στη σύνταξη νέου εξαρτημένου από το ΕΓΣΑ 87 (δορυφορικό σύστημα αναφοράς), προκειμένου να έχουν την ακριβή μέτρηση του οικοπέδου και όλων των κτισμάτων και κατασκευών που βρίσκονται μέσα σε αυτό, προκειμένου να γίνει ο υπολογισμός της αξίας του ακινήτου και να πληρωθούν οι αναλογούντες φόροι.

Υπάρχει πρόβλημα που στη διαθήκη δεν συμπεριελήφθησαν και οι αυθαίρετες προσθήκες της κατοικίας;

Όχι,

Τι λαμβάνεται υπόψη στην αποδοχή της κληρονομιάς;

Η καταγραφή της έκτασης οικοπέδου και κτισμάτων σύμφωνα με το πρόσφατο τοπογραφικό διάγραμμα, και θα γίνει η διόρθωση των στοιχείων (ΤΑΠ, Ε9, ΕΝΦΙΑ κ.λπ.) του θανόντος προκειμένου να ταυτίζονται με την πραγματικότητα.

Τι γίνεται όταν το κόστος της τακτοποίησης των αυθαίρετων κατασκευών σε ένα κληροδοτούμενο ακίνητο είναι μεγάλο και δεν μπορεί να καταβληθεί από τους κληρονόμους;

Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να υποβληθεί αίτηση στον αρμόδιο ηλεκτρονικό φορέα του ΤΕΕ και αντί της τακτοποίησης να πληρωθεί το αναλογούν παράβολο και να δηλωθεί πως θα εκδοθεί άδεια νομιμοποίησης των κτισμάτων – αν επιτρέπεται από τους όρους της περιοχής – ή άδεια κατεδάφισης των αυθαίρετων κατασκευών. Διευκρίνιση: προϋπόθεση είναι τα κτίσματα να έχουν ανεγερθεί μέχρι τις 27 Ιουλίου του 2011.

Άλλη περίπτωση;

Υπάρχει και η περίπτωση να πραγματοποιηθεί η μεταβίβαση με την καταβολή του ποσοστού 30% του συνολικού προστίμου των αυθαιρέτων και το υπόλοιπο ποσοστό να πληρωθεί με δόσεις από τους κληρονόμους, με ειδική μνεία στο σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο.

Τι γίνεται στην περίπτωση που ο κληρονόμος δεν γνωρίζει τη χρονολογία κατασκευής των αυθαιρέτων για να υπολογιστεί το πρόστιμο;

Ο χρόνος κατασκευής των αυθαιρέτων αποδεικνύεται από τις σχετικές αεροφωτογραφίες που δίνονται κατόπιν παραγγελίας από τη Γεωγραφική Υπηρεσία του Στρατού και το Κτηματολόγιο.

Υπάρχει κι άλλος τρόπος;

Ναι. Ο χρόνος εγκατάστασης μιας αυθαίρετης κατασκευής ή αυθαίρετης αλλαγής χρήσης αποδεικνύεται και με έγγραφο φορολογικής ή άλλης δημόσιας αρχής (π.χ. πρώτη ηλεκτροδότηση του ακινήτου, μισθωτήριο συμβόλαιο, Ε9 κ.ά.) στο οποίο αναγράφεται το ακίνητο και η χρήση του, όπως αυτή περιγράφεται κατά την υπαγωγή του, στο ηλεκτρονικό σύστημα του ΤΕΕ.

Premium έκδοση ΤΑ ΝΕΑ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΟΙ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΜΑΣ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ NEA