Δώδεκα ενώσεις καταναλωτών από ισάριθμες ευρωπαϊκές χώρες συντάχθηκαν με την κυβέρνηση της Ισπανίας, η οποία έχει επιβάλει πρόστιμο στις αεροπορικές εταιρείες για τις χρεώσεις στις χειραποσκευές.
Ο συνασπισμός των ενώσεων καταναλωτών, με επικεφαλής τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Καταναλωτών (BEUC), υπέβαλε καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ζητά πανευρωπαϊκή έρευνα για τις παράνομες, όπως τις χαρακτηρίζει, χρεώσεις που επιβάλλουν οι Ryanair, EasyJet, Wizz Air, Transavia, Volotea, Vueling και Norwegian Airlines. Πρόκειται για τις χρεώσεις των εταιρειών χαμηλού κόστους, αν η χειραποσκευή καμπίνας του επιβάτη ξεπερνά έστω και ελάχιστα τις προδιαγραφές.
Ο «τρελός Ισπανός κομμουνιστής υπουργός»
Η προσφυγή στην Κομισιόν έρχεται μετά το πρόστιμο ύψους 179 εκατομμυρίων ευρώ που επέβαλε τον Νοέμβριο το υπουργείο Καταναλωτών της Ισπανίας, σε πέντε από αυτές τις εταιρείες. Ο αρμόδιος υπουργός, Πάμπλο Μπουστιντούι, τις τιμώρησε για αθέμιτες πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων των χρεώσεων για χειραποσκευές.
Η αντίδραση του διευθύνοντος συμβούλου της Ryanair, Μάικλ Ο’Λίρι, στην ακρόαση στις Βρυξέλλες ήταν στο όριο του χλευασμού: χαρακτήρισε τον Μπουστιντούι «τρελό Ισπανό κομμουνιστή υπουργό». Επίσης, επιδείκνυε μια εικόνα του υπουργού, ντυμένου κλόουν, με ποδιά που έχει την επιγραφή «Αυξάνω τις τιμές». Η αεροπορική εταιρεία υποστηρίζει ότι αν υποχρεωθούν να δέχονται δωρεάν τις χειραποσκευές θα αυξήσουν τα αεροπορικά εισιτήρια.
Αλλά ο Μπουστιντούι απάντησε: «Εάν το επιχειρηματικό σας μοντέλο βασίζεται σε παράνομες πρακτικές, τότε υπάρχει πρόβλημα με το επιχειρηματικό σας μοντέλο». Και απέρριψε τον ισχυρισμό ότι αυτές οι χρεώσεις είναι κρίσιμες για τα αποτελέσματά τους.
Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για τη χρέωση
«Ορισμένες από αυτές τις εταιρείες άρχισαν να χρεώνουν για χειραποσκευές μόλις το 2021-2022. Ήταν εξαιρετικά κερδοφόρες πριν. Είναι ακόμη περισσότερο κερδοφόρες έκτοτε», είπε, προσθέτοντας ότι δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την επιπλέον χρέωση. Διότι δεν επιβαρύνονται με κανένα πρόσθετο κόστος για τη μεταφορά χειραποσκευών ούτε αναλαμβάνουν την ευθύνη γι’ αυτές όπως κάνουν με τις παραδοτέες βαλίτσες.
Ο Ισπανός υπουργός Καταναλωτών επισήμανε επίσης ότι οι αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους έχουν από καιρό εμπλακεί σε πρακτικές «που εκμεταλλεύονται τα δικαιώματα των καταναλωτών… αγνοώντας ανοιχτά το ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ, το οποίο έχει αποφανθεί ότι η χρέωση επιπλέον τελών για χειραποσκευές λογικού μεγέθους είναι παράνομη».
Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης του 2014 αναφέρει ότι η μεταφορά χειραποσκευών δεν μπορεί να υπόκειται σε επιπλέον τιμολόγηση. Αρκεί «οι εν λόγω χειραποσκευές να πληρούν εύλογες απαιτήσεις όσον αφορά το βάρος και τις διαστάσεις τους και συμμορφώνονται με τις ισχύουσες απαιτήσεις ασφαλείας».
Έκτοτε, η συζήτηση έχει επικεντρωθεί στο τι είναι και τι δεν είναι λογικό όσον αφορά το μέγεθος και το βάρος μιας χειραποσκευής.
Οι αεροπορικές εταιρείες έχουν κάνει έφεση για το πρόστιμο που επέβαλε η ισπανική κυβέρνηση. Σύντομα, το Δικαστήριο της Ε.Ε. θα κληθεί να διευκρινίσει εάν οι επιβάτες μπορούν να φέρουν δωρεάν μια βαλίτσα-τρόλεϊ στην καμπίνα.
«Θα μειωθούν οι επιλογές των καταναλωτών»
Οι αεροπορικές εταιρείες υποστηρίζουν ότι η απόφαση της Ε.Ε. τις υποχρεώνει μόνο να επιτρέπουν δωρεάν μικρές τσάντες. Η Ουρανία Γεωργουτσάκου, διευθύνουσα σύμβουλος του λόμπι αεροπορικών εταιρειών Airlines for Europe, ή A4E, δήλωσε ότι «όλες οι αεροπορικές εταιρείες επιτρέπουν στους ταξιδιώτες να φέρουν μία τσάντα/προσωπικό αντικείμενο που καλύπτεται από τον ναύλο τους». Και ότι αυτό είναι σύμφωνο με την απόφαση της Ε.Ε. Και πρόσθεσε ότι αν περάσει η προσφυγή της BEUC «θα μειωθούν οι επιλογές των καταναλωτών και θα υποχρεωθούν όλοι οι επιβάτες να πληρώνουν για πρόσθετες υπηρεσίες που μπορεί να μη χρειάζονται».
Η μάχη για τις χειραποσκευές αφορά και την ομαλή επιβίβαση-αποβίβαση των επιβατών. Σύμφωνα με τον Στίβεν Τρούξαλ, διευθυντή του Διεθνούς Ινστιτούτου Αεροπορικού και Διαστημικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Λάιντεν, ο ορισμός μέγιστου βάρους και μεγέθους χειραποσκευής, είναι «περισσότερο βελτιστοποίηση της διαδικασίας επιβίβασης και διασφάλιση ότι τα αεροσκάφη πετούν στην ώρα τους», διότι «οι αεροπορικές εταιρείες γνωρίζουν πόσες αποσκευές θα παραδοθούν και πόσες θα πρέπει να χωρέσουν στην καμπίνα. Και οι επιβάτες έχουν την επιλογή».
Ωστόσο, οι οργανώσεις καταναλωτών πιστεύουν ότι το ισπανικό πρόστιμο αποδεικνύει ότι είχαν δίκιο για τον αγώνα τους και είναι αποφασισμένες να οδηγήσουν τη μάχη στο επόμενο επίπεδο. «Χάρη στα μέτρα που ελήφθησαν στην Ισπανία, έχουμε ένα σημαντικό προηγούμενο που θέλουμε να δούμε να αναπαράγεται και σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες», δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής της BEUC, Αγουστίν Ρέινα.
Συζήτηση στις Βρυξέλλες
Η συζήτηση συμπίπτει με τις συζητήσεις μεταξύ των κυβερνήσεων της ΕΕ σχετικά με τη μεταρρύθμιση των δικαιωμάτων των επιβατών στις αερομεταφορές. Οι νέες ρυθμίσεις εξετάζεται να περιλαμβάνουν έναν κανόνα που εξαιρεί τις αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους από νέες υποχρεώσεις, σύμφωνα με τις ανησυχίες των οργανώσεων καταναλωτών.
«Οι αεροπορικές εταιρείες, είναι προφανές, ασκούν τώρα έντονες πιέσεις με όλη τους τη δύναμη για να αλλάξουν τη νομοθεσία της ΕΕ και να νομιμοποιήσουν, για παράδειγμα, τις χρεώσεις για τις χειραποσκευές», δήλωσε ο Πάμπλο Μπουστιντούι. «Είναι απολύτως απαράδεκτο οποιαδήποτε χώρα ή ίδρυμα της ΕΕ να εγκαταλείψει την αποστολή του να υπερασπίζεται και να προστατεύει τα δικαιώματα των καταναλωτών για να ταχθεί υπέρ των συμφερόντων των αεροπορικών εταιρειών», πρόσθεσε.
Ο Επίτροπος Μεταφορών, Απόστολος Τζιτζικώστας, είπε στην τελευταία συνάντηση των αερομεταφορέων ότι πρέπει οι αεροπορικές εταιρείες να θεσπίσουν οι ίδιες «ένα φιλόδοξο κοινό πρότυπο για τα επιτρεπόμενα όρια χειραποσκευών». «Αυτό είναι ένα ζήτημα που επηρεάζει άμεσα τους επιβάτες και προσωπικά με ενδιαφέρει πολύ», πρόσθεσε.
