Η έννοια της δικαιοσύνης είναι εξαιρετικά σημαντική σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, οικονομικές διακυμάνσεις και κοινωνικές μεταβολές, σύμφωνα με την έκθεση «Investing in Fairness» (Επενδύοντας στο δίκαιο) που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ο μισθός είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες για την επίτευξη αυτού του στόχου, καθώς οι εργαζόμενοι επιθυμούν να λαμβάνουν κατάλληλη αμοιβή για την εργασία τους.
Η λήψη δίκαιου μισθού με βάση τις δεξιότητες και την εμπειρία υποστηρίζει τη δέσμευση της ΕΕ για την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης και ισότητας.
Ωστόσο, σύμφωνα με το euronews, τα δύο τρίτα (67%) των πολιτών της ΕΕ ανησυχούν για πως δεν λαμβάνουν δίκαιο μισθό με βάση τις δεξιότητες και την εμπειρία τους.
«Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της δίκαιης αμοιβής για την εργασία», αναφέρει η έκθεση.
Οι ανησυχίες περί μισθού που να καλύπτει τις ανάγκες του νοικοκυριού ποικίλλουν σημαντικά σε όλη την Ευρώπη.
Σύμφωνα με την έρευνα Eurobarometer που περιλαμβάνεται στην έκθεση, το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 19% στη Δανία έως 86% στην Πορτογαλία και την Κύπρο.
Σε 22 χώρες της ΕΕ, τουλάχιστον το ήμισυ των ερωτηθέντων ανησυχούν για αυτό το ζήτημα.
Νότια Ευρώπη έναντι σκανδιναβικών χωρών
Γενικά, κατά την εξέταση των επιπέδων ανησυχίας προκύπτουν γεωγραφικά μοτίβα.
Οι άνθρωποι στη Νότια και Ανατολική Ευρώπη εκφράζουν μεγαλύτερη ανησυχία για τη δικαιοσύνη των μισθών, ενώ εκείνοι στη Βόρεια και Δυτική Ευρώπη, ιδίως στις σκανδιναβικές χώρες, αναφέρουν χαμηλότερα επίπεδα ανησυχίας.
Τα υψηλότερα επίπεδα ανησυχίας παρατηρούνται σαφώς στη Νότια Ευρώπη.
Αυτά περιλαμβάνουν την Πορτογαλία (86%), την Κύπρο (86%), την Ελλάδα (85%), την Ιταλία (84%), την Κροατία (83%) και την Ισπανία (81%).
Αντίθετα, τρεις σκανδιναβικές χώρες και οι Κάτω Χώρες αναφέρουν τα χαμηλότερα επίπεδα ανησυχίας σχετικά με τη δικαιοσύνη των μισθών: Δανία (19%), Σουηδία (26%), Κάτω Χώρες (28%) και Φινλανδία (34%).
Αυτά τα επίπεδα είναι σημαντικά χαμηλότερα από τον μέσο όρο της ΕΕ, υποδηλώνοντας την εμπιστοσύνη του πληθυσμού στην κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα.
Η Γερμανία (56%) και η Ιρλανδία (59%) εξακολουθούν να βρίσκονται κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ, αλλά είναι σημαντικά υψηλότερες από τις τέσσερις χώρες που βρίσκονται στην τελευταία θέση.
Αυτό καθιστά τη Γερμανία τη χώρα με τις λιγότερες ανησυχίες σχετικά με τη δίκαιη αμοιβή μεταξύ των τεσσάρων κορυφαίων οικονομιών της ΕΕ, ενώ η Ιταλία και η Ισπανία κατατάσσονται στην ομάδα με τις υψηλότερες ανησυχίες. Η Γαλλία βρίσκεται επίσης πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ με 73%.
Εξετάζοντας την ανάλυση των επιπέδων ανησυχίας, περισσότερο από το ήμισυ των ανθρώπων σε τρεις χώρες είναι «πολύ ανήσυχοι» για το ενδεχόμενο να μην λαμβάνουν δίκαιη αμοιβή με βάση τις δεξιότητες και την εμπειρία τους.
Πρόκειται για την Κύπρο (59%), την Πορτογαλία (55%) και την Ισπανία (54%).
Το ποσοστό των ατόμων που είναι «πολύ ανήσυχοι» είναι επίσης 40% ή υψηλότερο σε τρεις ακόμη χώρες: Κροατία (47%), Ελλάδα (45%) και Ιταλία (40%).
Και οι έξι χώρες βρίσκονται στη Νότια Ευρώπη.
Στην ΕΕ, σχεδόν το ένα τρίτο δηλώνει ότι είναι πολύ ανήσυχο (30%), ενώ λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο αισθάνεται αρκετά ανήσυχο (37%).
Έχουν σημασία το φύλο και η ηλικία;
Το φύλο δεν παίζει σημαντικό ρόλο στο επίπεδο ανησυχίας για δίκαιες αμοιβές, καθώς η διαφορά είναι μόνο τρία ποσοστιαία σημεία (69% έναντι 66%).
Το ίδιο ισχύει και για τις ηλικιακές ομάδες έως 54 ετών, όλες με ποσοστό περίπου 74%, ενώ το ποσοστό αυτό μειώνεται στο 57% μεταξύ των ατόμων ηλικίας 55 ετών και άνω.
Συσχέτιση μεταξύ εισοδήματος και επιπέδου ανησυχίας
Υπάρχει μια μέτρια αρνητική συσχέτιση μεταξύ των ετήσιων καθαρών αποδοχών και του επιπέδου ανησυχίας. Αυτό σημαίνει ότι η ανησυχία τείνει να μειώνεται καθώς αυξάνεται το εισόδημα.
Ωστόσο, η συσχέτιση δεν είναι ισχυρή και εξηγεί μόνο το 30% περίπου των διαφορών μεταξύ των χωρών.
Το διάγραμμα δείχνει επίσης ότι ορισμένες χώρες με παρόμοια επίπεδα εισοδήματος έχουν σημαντικά διαφορετικά επίπεδα ανησυχίας.
Η συσχέτιση είναι ελαφρώς ασθενέστερη όταν χρησιμοποιούνται τα ετήσια καθαρά εισοδήματα σε PPS (Πρότυπο Αγοραστικής Δύναμης).
Αυτό επιτρέπει καλύτερη σύγκριση μεταξύ των χωρών, καθώς εξαλείφονται οι διαφορές στις τιμές.
Η έρευνα διεξήχθη τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2025.
