Η αύξηση της επισφαλούς δανειοδότησης στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας των ΗΠΑ έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία, καθώς το ποσοστό καθυστερούμενων δανείων άνω των 90 ημερών έφτασε το 3% στο τέλος του 2024, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 14 ετών. Αυτή η εξέλιξη ξεπερνά ακόμα και τα επίπεδα κρίσης του 2001 και του 2020, δημιουργώντας φόβους για μια πιθανή νέα φούσκα στην αγορά αυτοκινήτων.
Γιατί αυξάνονται τα «κόκκινα» δάνεια αυτοκινήτων;
Η εκτόξευση των επιτοκίων δανεισμού και οι αυστηρότερες πιστωτικές πολιτικές των τραπεζών, σε συνδυασμό με το χαμηλότερο διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών, έχουν οδηγήσει σε αύξηση των καθυστερήσεων πληρωμών στα δάνεια αυτοκινήτων.
Γιατί αυτό είναι ανησυχητικό;
Η αγορά αυτοκινήτων των ΗΠΑ βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον δανεισμό.
Τα εύκολα δάνεια των προηγούμενων ετών έδωσαν τη θέση τους σε δυσκολότερες συνθήκες αποπληρωμής, καθώς οι μηνιαίες δόσεις έχουν αυξηθεί λόγω των υψηλών επιτοκίων.
Η επιβάρυνση των νοικοκυριών από την αύξηση του κόστους ζωής έχει κάνει δυσκολότερη την αποπληρωμή δανείων.
Αυτό σημαίνει ότι πολλοί δανειολήπτες καθυστερούν τις πληρωμές τους ή αδυνατούν να αποπληρώσουν τα δάνειά τους, προκαλώντας σοβαρή ανησυχία στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Μια νέα κρίση όπως το 2008;
Η κατάσταση θυμίζει έντονα τις συνθήκες που οδήγησαν στην κρίση του 2008:
Στη φούσκα των ακινήτων, οι τράπεζες χορηγούσαν υπερβολικά εύκολα δάνεια, δημιουργώντας τοξικά χρηματοπιστωτικά προϊόντα που τελικά κατέρρευσαν.
Σήμερα, βλέπουμε κάτι αντίστοιχο: τα δάνεια αυτοκινήτων γίνονται επισφαλή, ενώ οι τράπεζες είχαν χαλαρώσει τα κριτήρια δανεισμού σε προηγούμενα χρόνια.
Το 2009, μετά την κατάρρευση της αγοράς, οι πωλήσεις αυτοκινήτων στις ΗΠΑ μειώθηκαν στις 10,4 εκατ. μονάδες, από 17 εκατ. το 2005.
Αυξανόμενη πίεση στις τράπεζες και στην οικονομία
Δεν είναι μόνο η αγορά αυτοκινήτων που βρίσκεται υπό πίεση. Η συνολική καταναλωτική χρέωση στις ΗΠΑ συνεχίζει να αυξάνεται.
Το συνολικό χρέος των αμερικανικών νοικοκυριών έφτασε τα 18,04 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Το χρέος από πιστωτικές κάρτες αυξήθηκε κατά 45 δισ. δολάρια και έφτασε τα 1,21 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Τα δάνεια αυτοκινήτων αυξήθηκαν κατά 11 δισ. δολάρια, αγγίζοντας τα 1,66 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Νέας Υόρκης προειδοποιεί ότι η αύξηση των καθυστερήσεων πληρωμών στα δάνεια αυτοκινήτων είναι ένδειξη οικονομικής επιβάρυνσης.
Πώς μπορεί να επηρεάσει αυτό τις αυτοκινητοβιομηχανίες;
Οι General Motors, Ford και Stellantis παρακολουθούν με ανησυχία την κατάσταση.
Εάν η καθυστέρηση πληρωμών αυξηθεί:
- Οι τράπεζες θα γίνουν ακόμα πιο αυστηρές στη χορήγηση δανείων.
- Θα σημειωθεί πτώση της ζήτησης για νέα αυτοκίνητα.
- Οι τιμές των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων θα πέσουν, προκαλώντας απώλειες στους εμπόρους.
- Οι κατασκευαστές ενδέχεται να χρειαστούν κρατική στήριξη, όπως συνέβη το 2008 με την κρατική διάσωση της GM και της Chrysler.
Τι σημαίνει αυτό για την αμερικανική οικονομία;
Εάν η τάση αυτή συνεχιστεί, μπορεί να δημιουργηθεί ένας φαύλος κύκλος:
- Οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα επηρεαστούν από τη χαμηλή ζήτηση.
- Οι καταναλωτές θα έχουν λιγότερη αγοραστική δύναμη.
- Η οικονομία θα επιβραδυνθεί, επηρεάζοντας την ανάπτυξη.
Η αμερικανική οικονομία δείχνει ακόμα ανθεκτική, αλλά η πίεση από τα υψηλά επιτόκια και το αυξημένο χρέος θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα εάν οι τραπεζικές απώλειες αυξηθούν σημαντικά.
Σήμα κινδύνου ή διορθωτική τάση;
Η αύξηση των καθυστερούμενων δανείων αυτοκινήτων αποτελεί σημαντική προειδοποίηση για την κατάσταση της οικονομίας των ΗΠΑ.
Η σύγκριση με την κρίση του 2008 είναι ανησυχητική, αλλά δεν έχουμε ακόμη φτάσει σε κρίσιμο σημείο.
Εάν η Federal Reserve δεν μειώσει σύντομα τα επιτόκια, οι καθυστερήσεις πληρωμών θα μπορούσαν να αυξηθούν περαιτέρω.
Η επόμενη οικονομική κρίση στις ΗΠΑ δεν θα έρθει απαραίτητα από την αγορά ακινήτων, αλλά ίσως από την αγορά αυτοκινήτων.
