Υπάρχουν ακόμη πολλά να μάθουμε για το πώς ένα φάρμακο χημειοθεραπείας 50 ετών, προκαλεί τις πιο ανησυχητικές παρενέργειές του. Αν και είναι υπεύθυνη για τη διάσωση πολλών ζωών, αυτή η θεραπεία μερικές φορές προκαλεί καρδιακή βλάβη που σκληραίνει την καρδιά και θέτει ένα υποσύνολο ασθενών σε κίνδυνο για μελλοντική καρδιακή ανεπάρκεια.
Για την καλύτερη κατανόηση και τον δυνητικό έλεγχο τέτοιων επιπλοκών, οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Tufts και του Tufts Graduate School of Biomedical Sciences απομόνωσαν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που γίνονται υπερδραστήρια όταν οι ασθενείς λαμβάνουν το εν λόγω φάρμακο. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στις 17 Ιουλίου στο Nature Cardiovascular Research.
Ποιο είναι το φάρμακο χημειοθεραπείας που μπορεί να βλάψει την καρδιά
Πρόκειται για τη δοξορουβικίνη, η οποία αποτελεί μια κορυφαία επιλογή για τους ογκολόγους ως πρώτη γραμμή άμυνας ενάντια σε διάφορους καρκίνους λόγω της ικανότητάς της να επιβραδύνει ή να σταματά την κυτταρική διαίρεση και συνεπώς την ανάπτυξη του όγκου.
Έχει αποδειχθεί ότι το φάρμακο μπορεί να προκαλέσει μια προφλεγμονώδη απόκριση στην καρδιά, αλλά δεν υπάρχει καμία παρέμβαση που να είναι γενικά αποτελεσματική στην πρόληψη αυτού του φαινομένου και δεν είναι σαφές πώς ή γιατί συμβαίνει. Έτσι οι επιστήμονες του Tufts προσπαθούν να καλύψουν αυτά τα κενά.
Η έρευνά τους βρήκε αυξημένα επίπεδα ισχυρών κυτταροτοξικών Τ-κυττάρων CD8 -ένας τύπος ανοσοκυττάρων- και των μοριακών ελκυστών τους στο αίμα υγιών ποντικών μετά την έναρξη της θεραπείας με δοξορουβικίνη. Αυτή η παρατήρηση επιβεβαιώθηκε περαιτέρω σε δεκάδες ασθενείς αλλά και σκύλους με λέμφωμα.
Περαιτέρω εργασία σε μοντέλα ποντικιών έδειξε ότι αυτά τα Τ-κύτταρα όχι μόνο μετακινήθηκαν προς την καρδιά και αλληλεπιδρούσαν άμεσα με τον καρδιακό ιστό, αλλά ότι η αφαίρεσή τους ανακούφισε την καρδιακή φλεγμονή και την ίνωση -τις ουλές των καρδιακών μυών λόγω τραυματισμού.
«Η μελέτη μας είναι η πρώτη που δείχνει ότι ένας συγκεκριμένος τύπος κυττάρου μπορεί να προκαλέσει χρόνια φλεγμονή στην καρδιά μετά από θεραπεία με δοξορουβικίνη και είναι η πρώτη φορά που τα Τ-κύτταρα εμπλέκονται σε αυτήν την ασθένεια», δήλωσε ο πρώτος συγγραφέας Abe Bayer, φοιτητής στο διδακτορικό πρόγραμμα ανοσολογίας του Tufts και πρόσθεσε:
«Αυτό υποδηλώνει ότι η παρεμπόδιση των Τ-κυττάρων από την είσοδο στην καρδιά μπορεί να είναι μια στρατηγική για την παρασκευή ενός φαρμάκου για την πρόληψη της καρδιακής βλάβης που σχετίζεται με το φάρμακο».
Πώς η δοξορουβικίνη επιτίθεται στον καρδιακό ιστό
Ο Δρ. Bayer και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν ότι κάτι στη δοξορουβικίνη προκαλεί δυσλειτουργία των CD8+ Τ-κυττάρων, αναγκάζοντάς τα να αναγνωρίζουν κάτι στην καρδιά ως ξένο, με αποτέλεσμα να γίνονται υπερδραστήρια. Ο λόγος που το φάρμακο χημειοθεραπείας αντλεί τα Τ-κύτταρα από το αίμα για να επιτεθεί στον καρδιακό ιστό δεν έχει ακόμη καθοριστεί, αλλά αυτό θα είναι το επίκεντρο της μελλοντικής εργασίας.
Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι, από τη στιγμή που βρίσκονται στην καρδιά, τα CD8+ Τ-κύτταρα μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές στο όργανο, αφήνοντας τον καρδιακό ιστό με ουλές, εξαιρετικά ινώδη και λιγότερο ικανό να αποδώσει. Η έρευνα έδειξε ότι, στα ποντίκια, τα Τ-κύτταρα απελευθερώνουν μόρια που προκαλούν κυτταρικό θάνατο, τα οποία συνήθως προορίζονται για την καταπολέμηση ιών και άλλων εισβολέων. Αλλά τελικά, αυτά τα μόρια προκαλούν ίνωση και σκληραίνουν την καρδιά, εμποδίζοντάς τη να συστέλλεται καλά.
«Αυτή η εργασία στοχεύει να αποτρέψει τον θάνατο, είτε από καρδιακές παθήσεις είτε από καρκίνο, και αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι μπορούν να λαμβάνουν αυτά τα ισχυρά φάρμακα χημειοθεραπείας με ασφάλεια», λέει η ανώτερη συγγραφέας Pilar Alcaide, καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή Kenneth and JoAnn G. Wellner.
«Αν και δεν γνωρίζουμε ποιες θα είναι οι λύσεις, αυτή η μελέτη ανοίγει πολλές πόρτες σε πιθανές στρατηγικές πρόληψης που προστατεύουν την καρδιά ενώ επιτρέπουν σε αυτό το φάρμακο να είναι αποτελεσματικό για τα καρκινικά κύτταρα», προσθέτει.
Εκτός από τη διερεύνηση του τρόπου μπλοκαρίσματος των Τ-κυττάρων CD8+ από την είσοδο στην καρδιά χωρίς να επηρεαστεί η ικανότητα της δοξορουβικίνης να καταπολεμά τον καρκίνο, μελλοντική έρευνα από την ομάδα θα διερευνήσει επίσης εάν τα μόρια που προσελκύουν Τ-κύτταρα στην καρδιά, που ονομάζονται χημειοκίνες, θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως βιοδείκτες για την παρακολούθηση ή την πρόβλεψη της καρδιακής βλάβης, επιτρέποντας πιο εξατομικευμένα και ασφαλέστερα σχέδια θεραπείας για τους ασθενείς.
Η δοξορουβικίνη έχει τις ίδιες παρενέργειες σε ανθρώπους και σκύλους
Η ομάδα του Πανεπιστημίου Tufts μπόρεσε να διεξαγάγει μια τόσο εις βάθος μελέτη διασταύρωσης ειδών λόγω της διαθεσιμότητας δειγμάτων ασθενών και σκύλων με καρκίνο στην πανεπιστημιούπολη καθώς και στο ευρύτερο δίκτυο νοσοκομείων της Βοστώνης, ιδιαίτερα στο Beth Israel Deaconess Medical Center. Οι σκύλοι αντιμετωπίζουν τις ίδιες παρενέργειες στη δοξορουβικίνη με τους ανθρώπους και οι ερευνητές συνεργάζονται στενά για να εφαρμόσουν όσα μαθαίνουν στη θεραπεία των ζώων.
Πηγή: oloygeia.gr
Άνοια: Το πρώιμο σημάδι κινδύνου που μπορεί να σας κρατά ξύπνιους τη νύχτα
