Πάνω από το 1 δισ. ευρώ άγγιξαν οι συνολικές επενδύσεις των ελληνικών ξενοδοχείων το 2024, με περίπου το 19% αυτών – δηλαδή 200 εκατ. ευρώ – να κατευθύνονται αποκλειστικά σε δράσεις βιωσιμότητας, σύμφωνα με την ετήσια μελέτη του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) και του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ).
Η μελέτη, που παρουσίασε ο Γιώργος Πετράκος, Γενικός Διευθυντής του ΙΤΕΠ και Καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, η οποία παρουσιάστηκε χθες στη Ρόδο στο Συνέδριο που συνδιοργανώθηκε από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο της Ελλάδος και τη Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, αποτυπώνει μια σαφή στροφή του ελληνικού ξενοδοχειακού κλάδου προς ένα πιο βιώσιμο μοντέλο λειτουργίας, με έντονες διαφοροποιήσεις ανάμεσα στις κατηγορίες ξενοδοχείων.
Οι πράσινες επενδύσεις σε αριθμούς
Ανάμεσα στις δράσεις που απορρόφησαν μέρος του επενδυτικού αυτού κεφαλαίου, περιλαμβάνονται συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας, συστήματα διαχείρισης νερού, ηλεκτρονικοί μετρητές και σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, συστήματα ανακύκλωσης κ.α. Αναλυτικά:
• 73,3% των ξενοδοχείων διαθέτει πλέον κάρτα ενεργοποίησης παροχής ρεύματος στα δωμάτια
• 56,3% χρησιμοποιεί παγίδες στα παράθυρα για το A/C
• 35,2% έχουν αισθητήρες κίνησης στους κοινόχρηστους χώρους
• Το 9,9% διαθέτει πλέον BMS (Building Management System), έναντι μόλις 6,3% το 2020
Ηλεκτροκίνηση και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα
Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η αύξηση της παρουσίας σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων. Τα ξενοδοχεία 5 αστέρων που διαθέτουν τέτοιους σταθμούς αυξήθηκαν από 21,3% το 2020 σε 65,3% το 2024, ενώ και οι χαμηλότερες κατηγορίες (έως και 2 αστέρων) καταγράφουν ανοδικές τάσεις.
Η προσθήκη φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων δεν είναι μόνο ένα μέτρο περιβαλλοντικής ευαισθησίας, αλλά και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, καθώς προσελκύει πελάτες με οικολογική συνείδηση, αναφέρεται στη μελέτη.
Στον τομέα της θέρμανσης, ψύξης και ενεργειακής αποδοτικότητας η έρευνα αναφέρει μεταξύ άλλων ότι τα συστήματα ψύξης-θέρμανσης έχουν εκσυγχρονιστεί σημαντικά:
• 74,1% των ξενοδοχείων χρησιμοποιεί A/C υψηλής ενεργειακής κλάσης
• 21,9% έχουν ενσωματώσει αντλίες θερμότητας
• 36,2% προσφέρουν αυτόνομη ρύθμιση θερμοκρασίας ανά δωμάτιο
Ωστόσο, υπάρχουν και ξενοδοχεία που εξακολουθούν να βασίζονται σε ενεργειακά τζάκια ή ακόμα και σε συστήματα CHP (συμπαραγωγής), με μικρότερα ποσοστά (6,8% και 1,7% αντίστοιχα).
Διαχείριση νερού και ευαισθητοποίηση πελατών
Σημαντικές είναι οι προσπάθειες για εξοικονόμηση νερού:
• Το 53,7% εφαρμόζει πολιτική επαναχρησιμοποίησης πετσετών
• Το 53% έχει εγκαταστήσει καζανάκια μειωμένης κατανάλωσης
• Από το 24% το 2023, πλέον το 32% διαθέτει σύστημα παρακολούθησης της κατανάλωσης νερού
• Μόλις 5,9% των ξενοδοχείων με πισίνα χρησιμοποιούν θαλασσινό νερό, στοιχείο που δείχνει ακόμα σημαντικά περιθώρια βελτίωσης
Παράλληλα, αυξήθηκε από το 20% στο 30% το ποσοστό των ξενοδοχείων που ενημερώνουν τους πελάτες για τη συμβολή τους στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος.
Οι τέσσερις «ενεργειακές φυλές» των ελληνικών ξενοδοχείων
Η έρευνα του ΙΤΕΠ κατηγοριοποιεί τις επιχειρήσεις σε τέσσερις βασικές ομάδες:
• Energy Professionals (8%): Ξενοδοχεία 4* και 5* που εφαρμόζουν προηγμένες τεχνικές διαχείρισης ενέργειας.
• Πολυσχιδείς (32%): Χρήση ηλιακής ενέργειας και βασικών συστημάτων ελέγχου.
• Μικρο-επενδυτές (23%): Ξενοδοχεία σε ορεινές περιοχές που χρησιμοποιούν ακόμα πετρέλαιο, ξύλο ή παραδοσιακά καύσιμα.
• Αδιάφοροι/Εποχικοί (37%): Κυρίως μικρές οικογενειακές μονάδες που βασίζονται αποκλειστικά σε ηλιακούς θερμοσίφωνες.
Η είσοδος της τεχνολογίας
Πάντως αν και το 73% των ξενοδόχων δηλώνει πως έχει θέσει στόχους μείωσης κατανάλωσης ενέργειας, μόλις το 21% παρακολουθεί συστηματικά τις καταναλώσεις με ειδικά συστήματα. Αντίστοιχα, ενώ το 49,5% διαθέτει Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης, μόλις το 13,4% έχει προχωρήσει σε κάποια πιστοποίηση για περιβαλλοντική διαχείριση ή αειφορία.
Όπως συμπεραίνει η μελέτη η συνολική εικόνα δείχνει μια δυναμική αλλά ανομοιογενή πορεία προς τη βιωσιμότητα. Τα μεγάλα, σύγχρονα ξενοδοχεία πρωτοπορούν στις επενδύσεις και στις τεχνολογικές λύσεις, ενώ οι μικρότερες μονάδες ακολουθούν πιο συντηρητικά, συχνά λόγω περιορισμένων πόρων και τεχνογνωσίας.
Ανάγκη επιμόρφωσης και κίνητρα
Αυτό υπογραμμίζει την άμεση ανάγκη για ενημέρωση και επιμόρφωση, για κίνητρα και επιδοτήσεις σε έργα τεχνολογικής αναβάθμισης με στόχο την βιώσιμη ανέλιξή τους, και για στρατηγική υποστήριξη από την Πολιτεία και τους τοπικούς φορείς, τονίζει η μελέτη.
Σε δήλωση του ο Πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος κ. Αλέξανδρος Βασιλικός, τόνισε μεταξύ άλλων ότι «Το στοίχημα της βιωσιμότητας απαιτεί ευθύνη στην πράξη. Για αυτό και η Φιλοξενία πρωταγωνιστεί στο άνοιγμα του δρόμου προς ένα βιώσιμο αύριο, επιβεβαιώνοντας τον ηγετικό ρόλο της Ελλάδας στον παγκόσμιο τουρισμό. Ο στόχος είναι ξεκάθαρος. Βιώσιμη φιλοξενία σημαίνει βιώσιμα ξενοδοχεία και βιώσιμοι προορισμοί. Ο κλάδος μας έχει μπει μπροστά για να κατακτήσουμε αυτό τον στόχο αλλά σίγουρα έχουμε δρόμο μπροστά μας κι απαιτούνται τρεις κρίσιμες προϋποθέσεις: Χρηματοδοτικοί πόροι και εργαλεία, Συνεργασία και Όραμα από τις Ηγεσίες».
Πηγή: ΟΤ