Τίτλοι τέλους μπαίνουν τη Δευτέρα στο πολύμηνο… θρίλερ με τις οικοδομικές άδειες που έκαναν χρήση των «μπόνους δόμησης» του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ).
Τον δρόμο για το Εθνικό Τυπογραφείο παίρνουν και οι υπουργικές αποφάσεις οι οποίες καθορίζουν τις προδιαγραφές.
Η υπογραφή του Προεδρικού Διατάγματος
Μετά το «πράσινο φως» του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σταύρος Παπασταύρου θα υπογράψει στις αρχές της εβδομάδας το Προεδρικό Διάταγμα που ξεκαθαρίζει το νέο καθεστώς για τις οικοδομικές άδειες με «μπόνους» δόμησης που μπορούν να διασωθούν.
Παράλληλα, τον δρόμο για το Εθνικό Τυπογραφείο παίρνουν και οι υπουργικές αποφάσεις οι οποίες καθορίζουν τις προδιαγραφές για τα Ειδικά Σχέδια Περιβαλλοντικού Ισοδύναμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑ) που απαιτούνται για τη διάσωσή τους και προσδιορίζουν τη διαδικασία επιστροφής των φόρων, παραβόλων, εισφορών ή κρατήσεων για όσες άδειες χάνουν τα «μπόνους» δόμησης. Επίσης, θα εξειδικεύεται και θα απλοποιείται η διαδικασία αναθεώρησης των αδειών.
Παράταση για την ενεργοποίηση του περιβαλλοντικού ισοδύναμου για οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί
Νομοθετική διάταξη στη Βουλή
Παράλληλα, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) προώθησε στη Βουλή νομοθετική διάταξη (περιλαμβάνεται σε νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας), η οποία προβλέπει παράταση για την ενεργοποίηση του περιβαλλοντικού ισοδύναμου για οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί κάνοντας χρήση των ευεργετημάτων δόμησης του ΝΟΚ αλλά οι ιδιοκτήτες τους αμέλησαν να κινήσουν τις απαραίτητες διαδικασίες εντός των προθεσμιών που έθετε ο νόμος 5197/2025, οι οποίες έληξαν το περασμένο καλοκαίρι.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ο μηχανισμός του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου είχε εισαχθεί ως «εργαλείο» αντιστάθμισης της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης, για τη συνέχιση των εργασιών σε έργα τα οποία ενώ είχαν εκκινήσει νόμιμα οικοδομικές εργασίες πριν την 11η Δεκεμβρίου 2024 (ημερομηνία που το ΣτΕ είχε δημοσιεύσει την ανακοίνωση για την αντισυνταγματικότητα των κινήτρων δόμησης του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού) οι οικοδομικές τους άδειες είχαν ακυρωθεί στα δικαστήρια ή είχαν προσβληθεί δικαστικά και έτσι δεν μπορούσαν να υπαχθούν στις εξαιρέσεις των αποφάσεων της Ολομέλειας του ΣτΕ (146, 147, 148, 149/2025).
Οι αναγκαίες παρατάσεις σε συνδυασμό με την υπογραφή του ΠΔ τη Δευτέρα και των συνοδευτικών υπουργικών αποφάσεων, θα δώσουν «ανάσα» σε ιδιοκτήτες, μηχανικούς και επενδυτές
Οι παρατάσεις
Στην προωθούμενη ρύθμιση του ΥΠΕΝ, η οποία αναμένεται να ψηφιστεί την ερχόμενη Τετάρτη, προβλέπονται τα εξής:
– Η συνέχιση της υλοποίησης οικοδομικών αδειών που ακυρώνονται με δικαστική απόφαση ή έχουν προσβληθεί με αίτηση ακυρώσεως και εφόσον είχαν εκκινήσει οικοδομικές εργασίες, έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024) επιτρέπεται αν έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός, από την επανέκδοση της οικοδομικής άδειας η οποία πραγματοποιείται υποχρεωτικά εντός δύο εργάσιμων ημερών από την εκκίνηση της εκπόνησης του ΕΣΠΙΑΠ και μετά από σχετική αίτηση του υπόχρεου στο ηλεκτρονικό σύστημα «e-adeies» έως τις 16 Μαρτίου (η σχετική προθεσμία είχε λήξει στα μέσα Αυγούστου). Η άδεια πρέπει να συνοδεύεται από το αποδεικτικό καταβολής του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου και στοιχεία που αποδεικνύουν την ολοκλήρωση του φέροντος οργανισμού.
– Αν δεν έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός της οικοδομής απαιτείται, επιπροσθέτως, έγκριση του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.) και του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής (ΚΕ.Σ.Α.) του ΥΠΕΝ, κατόπιν κοινής συνεδρίασης, κατά την οποία συνεκτιμάται η αναγκαιότητα της συνέχισης υλοποίησης της οικοδομικής άδειας δυνάμει τεχνικών, κοινωνικών, οικονομικών και νομικών κριτηρίων. Η προθεσμία εξέτασης των σχετικών αιτημάτων παρατείνεται έως το τέλος του έτους.
– Επίσης παρατείνεται έως τις 16 Μαρτίου και η προθεσμία για την υποβολή αιτήματος στο ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. για έγκριση οικοδομικών αδειών που αφορούν στρατηγικές επενδύσεις όπως Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων (ΕΣΧΑΔΑ), Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ) και Σχέδια Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης, καθώς και τροποποιηθέντα ρυμοτομικά σχέδια με άρση απαλλοτρίωσης και προεδρικά διατάγματα καθορισμού χρήσεων γης.
Οι αναγκαίες παρατάσεις σε συνδυασμό με την υπογραφή του Προεδρικού Διατάγματος τη Δευτέρα και των συνοδευτικών υπουργικών αποφάσεων, θα δώσουν «ανάσα» σε ιδιοκτήτες, μηχανικούς και επενδυτές που βρέθηκαν στον «αέρα» μετά την ανατροπή με τα κίνητρα δόμησης του ΝΟΚ.
Άλλωστε, το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ έκρινε συνταγματικό και νόμιμο το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος του ΥΠΕΝ. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο πρακτικό επεξεργασίας του (αριθμ. 135/2025) «με τον συνταγματικά θεμιτό μηχανισμό του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου επιδιώκεται η προστασία των διοικουμένων που οικοδόμησαν ή εξέδωσαν οικοδομικές άδειες καλόπιστα πριν από τις 11.12.2024, υπό το ισχύον κατά τον χρόνο εκείνο θεσμικό πλαίσιο, αλλά βρέθηκαν εκ των υστέρων αντιμέτωποι, μετά την ανατροπή του πλαισίου αυτού με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, με τις συνέπειες που προκαλούν η ακύρωση ή η δικαστική προσβολή των οικοδομικών αδειών».
Πηγή ΟΤ
