Το ιστορικό κέντρο της Αθήνας, ιδιαίτερα η γειτονιά της Πλάκας, βρίσκεται στο επίκεντρο μιας έντονης τουριστικής έκρηξης, με τον αριθμό των επισκεπτών να αυξάνεται από 8 εκατομμύρια το 2024 σε αναμενόμενα 10 εκατομμύρια φέτος. Οι κάτοικοι, που κάποτε απολάμβαναν την αυθεντικότητα της Πλάκας, τώρα αντιμετωπίζουν «τουριστική ασφυξία»: καταστήματα και κατοικίες μετατρέπονται σε Airbnb και ξενοδοχεία, προκαλώντας αύξηση ενοικίων και απώλεια τοπικής ταυτότητας.
Η Πλάκα «απειλείται από τον υπερτουρισμό», όπως είπε στο AFP, ο Γιώργος Ζαφειρίου, ο οποίος ζει εκεί για περισσότερες από τρεις δεκαετίες και είναι επικεφαλής της ένωσης κατοίκων της συνοικίας. Περιτριγυρισμένος από τον θόρυβο της δυνατής μουσικής, τις βεράντες των εστιατορίων και τον θόρυβο των τροχών των βαλιτσών που σέρνονται ανάμεσα σε γεμάτους κάδους απορριμμάτων, εκφράζει την πεποίθηση ότι η αύξηση του τουρισμού έχει κάνει αγνώριστη την ιστορική συνοικία της Αθήνας.
Όπως αναφέρεται στο άρθρο του Γαλλικού Πρακτορείου ειδήσεων παρά την ονομασία της ως το λίκνο του δυτικού πολιτισμού, η Αθήνα θεωρούνταν προηγουμένως απλώς ένας σταθμός μεταξύ του αεροδρομίου και του λιμανιού του Πειραιά, από όπου οι τουρίστες εξερευνούν τα μυριάδες γραφικά νησιά της Ελλάδας. Ωστόσο τώρα αυτό έχει αλλάξει.
Tourism boom sparks backlash in historic heart of Athens.
This year, 10 million people are expected to visit Athens, an increase of two million from 2024. Locals complain that the surge is sending housing prices soaring and destroying their neighbourhoods… pic.twitter.com/kbNMzf0CL9
— AFP News Agency (@AFP) August 4, 2025
Υπερτουρισμός: Η γειτονιά των Θεών κινδυνεύει να χάσει την ψυχή της
Γνωστή ως «η γειτονιά των θεών», η Πλάκα βρίσκεται κάτω από τον αρχαίο λόφο της Ακρόπολης, ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς που φιλοξενεί το ναό του Παρθενώνα, ο οποίος υποδέχτηκε σχεδόν 4,5 εκατομμύρια επισκέπτες πέρυσι.
Η Πλάκα είναι πλέον γεμάτη τουρίστες που περιπλανιούνται στο δαιδαλώδες δίκτυο στενών δρόμων της, που είναι γεμάτο καφετέριες, ταβέρνες, καταστήματα με σουβενίρ, μικρές βυζαντινές εκκλησίες και κειμήλια από την αρχαιότητα και την οθωμανική εποχή.
Η Πλάκα «είναι η παλαιότερη γειτονιά της Ευρώπης που κατοικείται συνεχώς από την αρχαιότητα», δήλωσε η Λυδία Καρρά, επικεφαλής της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ), η οποία δραστηριοποιείται για τη διατήρηση του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς. «Δεν μπορούμε να την αφήσουμε να χάσει την ψυχή της», είπε χαρακτηριστικά.
Ο τουρισμός αποτελεί πυλώνα της ελληνικής οικονομίας, η οποία υπέμεινε χρόνια οδυνηρής λιτότητας μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και την επακόλουθη κρίση χρέους της ευρωζώνης. Για τον πωλητή καταστημάτων με σουβενίρ, Κωνσταντίνο Μαρινάκη, «η Ελλάδα επιτέλους τα πάει καλύτερα χάρη στον τουρισμό, ο οποίος επέτρεψε στην οικονομία να ανακάμψει και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας».
Ακρόπολη
Κορεσμός…
Ωστόσο, ο ακμάζων τομέας έχει προκαλέσει αντιδράσεις στις πιο περιζήτητες τοποθεσίες της Ευρώπης, με τους ντόπιους να παραπονιούνται για τις αυξανόμενες τιμές των κατοικιών και τον αντίκτυπο στις γειτονιές τους. Διαδηλωτές έχουν στοχεύσει τουρίστες με νεροπίστολα στη Βαρκελώνη της Ισπανίας, ενώ η ιταλική πόλη της Βενετίας έχει εισαγάγει μια χρέωση σε μια προσπάθεια να ελέγξει τον αριθμό των επισκεπτών.
Ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, δήλωσε με υπερηφάνεια στο AFP ότι η Αθήνα είναι πλέον μία από τις 10 πόλεις με τις περισσότερες επισκέψεις στον κόσμο, αλλά αναγνώρισε ότι «περιοχές όπως η Πλάκα είναι κορεσμένες από τουρίστες».
«Δεν έχουμε φτάσει ακόμα στο στάδιο της Βαρκελώνης, αλλά πρέπει να δράσουμε πριν να είναι πολύ αργά», είπε.
Πρόσφατα δημιουργήθηκε μια «μονάδα παρέμβασης» για την Πλάκα, με σκοπό την επιβολή των κανόνων με την υποστήριξη της αστυνομίας.
Κάθε κάτοικος που εντοπίζει τραπέζια εστιατορίου που καταλαμβάνουν δημόσιο χώρο ή αυτοκίνητα παρκαρισμένα στο πεζοδρόμιο μπορεί να αναφέρει τους παραβάτες σε αυτή την ομάδα.
«Μεταξύ 1960 και 1980, η Πλάκα κατακλυζόταν από ντίσκο και μπουζούκια» και «πολλοί κάτοικοι είχαν ήδη φύγει», εξήγησε η κ. Καρρά αναφερόμενη σε κλαμπ που παίζουν παραδοσιακή ελληνική μουσική. Ένα προεδρικό διάταγμα του 1993 έκλεισε τα κλαμπ, προστάτευσε τα σπίτια και καθόρισε τη χρήση κάθε κτιρίου στη γειτονιά, με τα ξενοδοχεία να επιτρέπονται μόνο σε συγκεκριμένους δρόμους.
Οι κανόνες «παρακάμπτονται»
Αλλά «αυτοί οι κανόνες έχουν παρακαμφθεί», με «ολόκληρες κατοικίες να έχουν μετατραπεί σε πολυάριθμα διαμερίσματα» που διαφημίζονται σε πλατφόρμες βραχυπρόθεσμης μίσθωσης, δήλωσε ο Δημήτρης Μελισσάς, δικηγόρος με εξειδίκευση στον πολεοδομικό σχεδιασμό.
Ο πληθυσμός της Πλάκας, που ανέρχεται σε 2.000 άτομα, μπορεί να «πλημμυρίσει» από έως και τέσσερις φορές περισσότερους τουρίστες το καλοκαίρι, πρόσθεσε ο ίδιος, αν και δεν υπάρχουν επίσημα στατιστικά στοιχεία, καθώς η απογραφή μετράει την Αθήνα στο σύνολό της.
Εκπροσωπώντας την ΕΛΛΕΤ, ο δικηγόρος έχει υποβάλει υπόθεση σχετικά με τη νομιμότητα 16 κτιρίων που έχουν μετατραπεί εξ ολοκλήρου σε βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της Ελλάδας.
Υποστήριξε ότι στην πραγματικότητα πρόκειται για ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, επειδή διαθέτουν ρεσεψιόν ή σερβίρουν πρωινό σε βεράντες. Η απόφαση, η οποία θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα σημαντικό νομικό προηγούμενο, αναμένεται μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου.
Η Κυβέρνηση έχει απαγορεύσει τις νέες εισαγωγές διαμερισμάτων σε πλατφόρμες βραχυπρόθεσμης ενοικίασης για τουλάχιστον ένα χρόνο στο κέντρο της Αθήνας, όπου το 2024 υπήρχαν περισσότερα από 12.000 εποχιακά ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, κάτι που συνέβαλε στην αύξηση των ενοικίων.
«Όμως, όταν εξακολουθώ να διαβάζω διαφημίσεις σε εφημερίδες για επενδύσεις σε διαμερίσματα που μπορούν να μετατραπούν σε Airbnb, αμφιβάλλω για την αποτελεσματικότητα αυτού του μέτρου», δήλωσε ο κ. Μελισσάς. «Το πρόβλημα στην Ελλάδα δεν είναι η ψήφιση των νόμων, αλλά η εφαρμογή τους».
Πηγή: AFP
