Καθώς οι γυναίκες εισέρχονται στην εμμηνόπαυση, οι ορμονικές αλλαγές επηρεάζουν κάθε πτυχή της ζωής τους, συμπεριλαμβανομένου του ύπνου. Νέα δεδομένα αναδεικνύουν μια ανησυχητική σύνδεση: η μείωση των οιστρογόνων και της προγεστερόνης αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο υπνικής άπνοιας. Ανακαλύψτε με ποιο τρόπο οι ορμόνες επηρεάζουν τους αεραγωγούς και γιατί η έγκαιρη διάγνωση είναι ζωτικής σημασίας για την αποφυγή επιπλοκών.
Η αλλαγή στον ύπνο που δεν πρέπει να αγνοήσετε στην εμμηνόπαυση
Η υπνική άπνοια θεωρείται «ανδρική πάθηση», αλλά οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου προειδοποιώντας ότι ο κίνδυνος αυξάνεται δραματικά στις γυναίκες, μετά την εμμηνόπαυση και συχνά περνά απαρατήρητος.
Αν και η αποφρακτική άπνοια ύπνου (OSA), η πιο κοινή μορφή της πάθησης, χαρακτηρίζεται από συμπτώματα, όπως το δυνατό ροχαλητό ή η υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστεί. Χωρίς θεραπεία, η OSA μπορεί να οδηγήσει σε:
- διαβήτη τύπου 2,
- καρδιακές παθήσεις,
- υπέρταση και
- αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού.
Η καθηγήτρια Esther Rodriguez-Villegas εξηγεί ότι ο κίνδυνος αποφρακτικής άπνοιας ύπνου μπορεί να αυξηθεί σημαντικά στην εμμηνόπαυση και να παραμείνει αδιάγνωστος.
Γιατί αυξάνεται ο κίνδυνος υπνικής άπνοιας στην εμμηνόπαυση
Η αύξηση του κινδύνου συνδέεται άμεσα με τις ορμονικές αλλαγές:
- Μείωση ορμονών: «Κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης, οι γυναίκες βιώνουν μείωση ορμονών όπως τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη», εξηγεί η ειδικός. Και οι δύο ορμόνες παίζουν ρόλο στη διατήρηση της σταθερότητας των μυών των ανώτερων αεραγωγών κατά τον ύπνο. Όταν αυτά τα επίπεδα πέφτουν, ο αεραγωγός είναι πιο πιθανό να καταρρεύσει, οδηγώντας σε άπνοια.
- Αλλαγή κατανομής λίπους: Οι αλλαγές στο σωματικό βάρος και η κατανομή του λίπους που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση συμβάλλουν στον κίνδυνο: «Μετά την εμμηνόπαυση, οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στην αποθήκευση λίπους γύρω από τον λαιμό και στο άνω μέρος του σώματος, κάτι που μπορεί να στενέψει περαιτέρω τον αεραγωγό».
- Διαταραχές ύπνου: Η εμμηνόπαυση διαταράσσει συχνά τον ύπνο γενικά, κάτι που μπορεί να «συγκαλύψει ή να επιδεινώσει υποκείμενα αναπνευστικά προβλήματα κατά τη διάρκεια της νύχτας».
«Ιστορικά, η υπνική άπνοια θεωρούνταν “ανδρική πάθηση”, αλλά τώρα γνωρίζουμε ότι ο κίνδυνος στις γυναίκες αυξάνεται απότομα μετά την εμμηνόπαυση , σε σημείο που πλησιάζει αυτόν των ανδρών της ίδιας ηλικίας», δήλωσε η καθηγήτρια Rodriguez-Villegas.
Ποια είναι τα σημάδια της αποφρακτικής άπνοιας ύπνου στην εμμηνόπαυση
Το πρόβλημα είναι ότι τα συμπτώματα της άπνοιας ύπνου στις γυναίκες συχνά συγχέονται με τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.
Ενώ τα κλασικά σημάδια παραμένουν (ροχαλητό, παύσεις στην αναπνοή, ξύπνημα με λαχάνιασμα), οι γυναίκες συχνότερα αναφέρουν τα εξής:
- Μη αναζωογονητικός ύπνος
- Πρωινοί πονοκέφαλοι
- Δυσκολία στη συγκέντρωση
- Απώλεια μνήμης
- Χαμηλή διάθεση και κόπωση κατά τη διάρκεια της ημέρας
Επειδή αυτά τα σημάδια είναι δύσκολο να διαχωριστούν από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, η άπνοια μπορεί να μείνει αδιάγνωστη για χρόνια.
«Είναι κρίσιμο να ευαισθητοποιηθούμε. Εάν μια γυναίκα στη μέση ηλικία αντιμετωπίζει σοβαρή κόπωση, γνωστικές δυσκολίες ή μη αναζωογονητικό ύπνο – ειδικά αν παρατηρείται ροχαλητό ή παύσεις στην αναπνοή – θα πρέπει να συζητηθεί το ενδεχόμενο της άπνοιας ύπνου με τον γιατρό», συμβουλεύει η ειδικός.
Θεραπεία και διαχείριση
Εάν διαγνωστεί η υπνική άπνοια, η θεραπεία περιλαμβάνει συνήθως τη χρήση συσκευής CPAP για βελτίωση της αναπνοής ή εναλλακτικά, συσκευή προώθησης της κάτω γνάθου (mandibular advancement device) ή χειρουργική επέμβαση.
Επιπλέον, ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορούν να βοηθήσουν είναι οι εξής:
- Τακτική άσκηση
- Απώλεια βάρους (εάν υπάρχει υπερβάλλον βάρος)
- Ύπνος στο πλάι
- Καλές συνήθειες υγιεινής του ύπνου
