O Aπρίλης δεν είναι μόνο «ο μήνας ο σκληρός» – που λέει ο ποιητής, είναι και μήνας αφιερωμένος στο άγχος. Για την ακρίβεια στην «ευαισθητοποίηση για το άγχος» (Stress Awareness Month), σύμφωνα με διεθνείς και ευρωπαϊκούς οργανισμούς ψυχικής και εργασιακής υγείας.
Το εργασιακό άγχος και οι επιπτώσεις του στην ευημερία και την παραγωγικότητα των εργαζομένων είναι το αντικείμενο νέας έρευνας της πλατφόρμας Reward Gateway – Edenred.
Η Εdenred λειτουργεί σε 45 χώρες – μεταξύ άλλων και στην Ελλάδα, με περισσότερους από ένα εκατομμύριο εταιρικούς πελάτες και 60 εκατομμύρια χρήστες, προσφέροντας μεταξύ άλλων «λύσεις πληρωμών ειδικού σκοπού». Επιπλέον διεξάγει έρευνες για τους εργασιακούς χώρους, με ανώνυμα ερωτηματολόγια.
Η έρευνα «Worklplace Wellbeing 2025» αποκαλύπτει ότι πάνω από ένας στους τρεις εργαζόμενους – το 36% – πνίγεται καθημερινά στο άγχος, με καταστροφικές συνέπειες τόσο για τον ίδιο, όσο και για τον οργανισμό για τον οποίο δουλεύει. Σε αντίθεση με ό,τι συχνά πιστεύεται, το άγχος όχι μόνο δεν είναι δημιουργικό, αλλά λειτουργεί ως τροχοπέδη για την παραγωγικότητα και την ποιότητα της εργασίας, ενώ «κατατρώει» την υγεία των εργαζομένων. Πιο τρομακτικό και από τα επίπεδα άγχους, είναι ότι ο ένας στους τέσσερις εργαζόμενους αναφέρει ότι βιώνει ή έχει βιώσει πρόσφατα εργασιακή εξουθένωση (burnout). Σχεδόν ο ένας στους δύο (46%), αναφέρει ότι το επιπλέον άγχος που του δημιουργεί το αυξημένο κόστος ζωής, έχει αρνητικές επιπτώσεις στην εργασία του.
Το πολύ άγχος τρώει τον εργαζόμενο
Η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη, αλλά το πολύ άγχος κατατρώει τον εργαζόμενο. Σχεδόν οι μισοί (48%) από τους αγχωμένους εργαζόμενους βλέπουν την ευεξία τους να κατρακυλά. Το 40% έχει ήδη σηκώσει λευκή σημαία και περιορίζεται στο να εκτελεί μηχανικά τα καθήκοντα που του ανατίθενται, χωρίς καμία διάθεση για οτιδήποτε παραπάνω. Το 36% νιώθει εγκαταλελειμμένο από τους εργοδότες του. Η εμπιστοσύνη στην ηγεσία καταρρέει για το 30%, με το 20% να έχει αποκοπεί εντελώς από τους εταιρικούς στόχους αλλά και τους συναδέλφους στο χώρο δουλειάς.
Στον αντίποδα, όσοι σπάνια κυριεύονται από άγχος επιδεικνύουν αξιοζήλευτα επίπεδα δέσμευσης. Το 58% αυτών αισθάνεται άνετα να αναλάβει πρωτοβουλίες ή να ρισκάρει να δοκιμάσει νέες ιδέες καθώς η κουλτούρα της επιχείρησης δεν είναι «τιμωρητική» ή επικριτική. Το 52% των μη αγχωμένων εργαζόμενων προσεγγίζει άφοβα το HR – τη διεύθυνση προσωπικού – για οποιοδήποτε ζήτημα. Επιπλέον οι εργαζόμενοι που δεν νιώθουν άγχος είναι πολύ πιο πιθανόν να θεωρούν ότι οι παροχές και οι αμοιβή της εργασίας τους ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους (56%), από ό,τι οι αγχωμένοι συνάδελφοί τους (μόλις 37%).
πηγή: Edenred Ελλάδας – Focus Bari
Τι ισχύει στην Ελλάδα: Αγχωμένοι οι επτά στους δέκα
Σε αντίστοιχη έρευνα της Edenred στην Ελλάδα, ο ένας στους τρεις εργαζόμενους δηλώνει μη ικανοποιημένος από την εργασία του. Σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, η εργασιακή ικανοποίηση συνεχώς φθίνει. Οι πιο δυσαρεστημένοι είναι οι νέοι εργαζόμενοι, όσοι εργάζονται αποκλειστικά με φυσική παρουσία καθώς και οι εργαζόμενοι στους κλάδους του εμπορίου, των κατασκευών και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Το άγχος αποτελεί κομμάτι της εργασιακής ζωής για πάνω από επτά στους δέκα εργαζόμενους. Το 35% νιώθει κάθε μέρα άγχος, το 39% συχνά, και μόλις το 25% αγχώνεται σπάνια. Υψηλότερα είναι τα ποσοστά εργαζόμενων που βιώνουν καθημερινά άγχος στα διευθυντικά στελέχη, στους μη ικανοποιημένους εργαζόμενους, καθώς και στους κλάδους των τηλεπικοινωνιών, χρηματοοικονομικών και εμπορίου.
Η επικίνδυνη κανονικοποίηση του άγχους
«Σε πολλούς χώρους εργασίας το άγχος θεωρείται αποδεκτή κανονικότητα», δηλώνει ο Κρις Μπρίτον, στέλεχος της Reward Gateway-Edenred, με ειδίκευση στις εργασιακές σχέσεις. Αν και δεν πρόκειται για καινούργιο φαινόμενο, το άγχος τείνει να θεωρηθεί «μέρος του πακέτου» της εργασιακής καθημερινότητας. «Επικρατεί η παράλογη απαίτηση οι εργαζόμενοι να ‘σφίγγουν τα δόντια’ παρά την κατάρρευση της ψυχικής τους υγείας και τα σαφή σημάδια εργασιακής εξουθένωσης: αποστασιοποίηση, ευερεθιστότητα και πλήρης εξάντληση», συμπληρώνει ο ειδικός.
Ο ίδιος επισημαίνει ότι ενώ οι νεότεροι εργαζόμενοι δίνουν προτεραιότητα στην ψυχική ευεξία, οι εταιρείες εξακολουθούν να εθελοτυφλούν. Χτυπά δε καμπανάκι για τις «δραματικές επιπτώσεις στην εταιρική κουλτούρα και την παραγωγικότητα»
Στρατηγικές για την καταπολέμηση του εργασιακού στρες
Η αντιμετώπιση του εργασιακού στρες απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση, λένε οι ειδικοί.
Μεταξύ άλλων συστήνεται η ενθάρρυνση μιας κουλτούρας «ανοικτής επικοινωνίας», όπου οι εργαζόμενοι αισθάνονται ασφαλείς να συζητούν για το άγχος και τα θέματα ψυχικής υγείας χωρίς το φόβο του στιγματισμού.
Το βασικότερο όλων όμως θεωρείται ότι είναι η ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Οι εργοδότες καλούνται να παρέχουν στους εργαζόμενους τη δυνατότητα για πιο ευέλικτες συνθήκες εργασίας (π.χ. υβριδική εργασία, ρεπό τις μέρες που το χρειάζονται) και να μην τους επιβαρύνουν με μη ρεαλιστικούς στόχους και φόρτο εργασίας.
Η επιβράβευση και η αναγνώριση της προσπάθειας θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ, για να ενισχύσει το ηθικό και τη δέσμευση των εργαζομένων. Τέλος, απαραίτητη κρίνεται ι η εκπαίδευση των ηγετικών στελεχών των επιχειρήσεων ώστε να αναγνωρίζουν τα σημάδια του άγχους και να υποστηρίζουν αποτελεσματικά τις ομάδες τους.
