Ένα σχέδιο για την κοινωνική αποδοχή των έργων ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) διαμορφώνει αυτήν την περίοδο το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), καθώς οι αντιδράσεις, σε πολλές περιοχές της χώρας, όχι μόνο δεν αποκλιμακώνονται αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις εντείνονται. Σύμφωνα με πληροφορίες, το ενεργειακό επιτελείο της κυβέρνησης προετοιμάζει σειρά μέτρων και ρυθμίσεων με βασικό ζητούμενο την εδραίωση μιας σχέσης “win – win” και για τις δύο πλευρές, δηλαδή την τοπική κοινωνία και τους επενδυτές ΑΠΕ.
Όπως αναφέρει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» ανώτατο στέλεχος του ΥΠΕΝ, οι παρεμβάσεις κινούνται προς δύο κατευθύνσεις, έχοντας δύο στόχους: ο ένας να «λειάνει» τις αντιδράσεις που αφορούν στην χωροθέτηση και ο άλλος να αλλάξει τα δεδομένα στα ανταποδοτικά τέλη ώστε να ενισχύονται περισσότερο οι κάτοικοι των τοπικών κοινοτήτων και όχι οι δήμοι.
Οι αντιδράσεις οι οποίες αρχικά εντοπίζονταν σε περιοχές όπου επιχειρούνταν εγκατάσταση ανεμογεννητριών πλέον… μετακινούνται και σε εκείνες που αναμένεται να κατασκευαστούν φωτοβολταϊκοί σταθμοί. Κι αυτό, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές του ΥΠΕΝ, εξηγείται από το γεγονός ότι πλέον τα ηλιακά πάρκα έχουν γιγαντωθεί, φθάνουν σε ισχύ εκατοντάδες μεγαβάτ και αναγκαστικά καταλαμβάνουν μεγάλες εκτάσεις.
Το ποσοστό του ορίζοντα και οι αποστάσεις
Το σκεπτικό είναι να θεσπιστούν κανόνες που θα προσδιορίζουν τις ανεκτές αποστάσεις από τους οικισμούς. Στο τραπέζι έχει πέσει επίσης και η ιδέα να τεθεί ένα πλαφόν στο ποσοστό του ορίζοντα που καταλαμβάνει ένα φωτοβολταϊκό πάρκο. Σήμερα υπάρχουν ρυθμιστικοί κανόνες και περιβαλλοντικές προδιαγραφές που επηρεάζουν το οπτικό αποτύπωμα των φωτοβολταϊκών πάρκων, ωστόσο, δεν υπάρχει συγκεκριμένος κανόνας που να περιγράφει πόσο ποσοστό του ορίζοντα μπορεί να καταλαμβάνει ένα πάρκο και υπό ποιες προϋποθέσεις. Το μόνο που εξετάζεται είναι η οπτική όχληση και την αισθητική αλλοίωση του τοπίου από τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του κάθε έργου.
Οι νέοι κανόνες πιθανώς θα περιληφθούν στο πολυαναμενόμενο υπό αναθεώρηση Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ (ΕΧΠ-ΑΠΕ). Ζητούμενο ωστόσο αποτελεί το τί θα γίνει με ήδη αδειοδοτημένα έργα που έχουν χωροθετηθεί και δεν θα πληρούν τις νέες προδιαγραφές.
Δομική αλλαγή στα ανταποδοτικά οφέλη
Παράλληλα, εξετάζεται μια δομική αλλαγή στα ανταποδοτικά οφέλη. Τί ισχύει σήμερα όμως ως προς την απόδοση του Ειδικού Τέλους Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στους δικαιούχους οικιακούς καταναλωτές και δήμους; Ποσό που ανέρχεται σε ποσοστό 40% επί του ειδικού τέλους ΑΠΕ (καταβάλλεται από τους επενδυτές) αποδίδεται μέσω των λογαριασμών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στους οικιακούς καταναλωτές (ειδικό τέλος υπέρ οικιακών καταναλωτών) ενώ ποσό που ανέρχεται στο 60% επί του ειδικού τέλους ΑΠΕ αποδίδεται στους δήμους που εντός των διοικητικών ορίων τους είναι εγκατεστημένοι οι σταθμοί ΑΠΕ (ειδικό τέλος υπέρ των δήμων) για περιβαλλοντικές δράσεις, έργα τοπικής ανάπτυξης κλπ.. Το σκεπτικό του επιτελείου του ΥΠΕΝ είναι να αντιστραφούν τα ποσοστά υπέρ των κατοίκων, στους οποίους να κατευθύνεται πιθανώς το 60% των κονδυλίων από το ειδικό τέλος ΑΠΕ και τα υπόλοιπα στον τοπικό δήμο.
Το ίδιο είχαν υποστηρίξει προ ημερών και οι εκπρόσωποι της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) μιλώντας σε δημοσιογράφους, επισημαίνοντας ότι οι κάτοικοι των τοπικών κοινοτήτων πρέπει να ενισχύονται περισσότερο, με αύξηση του μέρους του ανταποδοτικού τέλους που αποδίδεται σε αυτούς. Πρότειναν μάλιστα, οι πολίτες να επιλέγουν εάν επιθυμούν οι συγκεκριμένοι πόροι να αποδίδονται ως έκπτωση στον λογαριασμό ρεύματος ή ως απευθείας χρηματική καταβολή.
Γενικότερα, ζήτησαν από την πολιτεία συντονισμένη προσπάθεια αντιμετώπισης και ενίσχυση της σχέσης με τις τοπικές κοινωνίες. Όπως ανέφεραν, τα τελευταία χρόνια με τροπολογίες που ψηφίζονται στη Βουλή, απαλλάσσονται οι δήμοι από την υποχρέωση να χρησιμοποιούν τα ανταποδοτικά τέλη που εισπράττουν από τα αιολικά πάρκα, για έργα στις τοπικές κοινότητες που τα φιλοξενούν. «Ως αποτέλεσμα οι δήμοι δεν εκτελούν τα τοπικά έργα που κανονικά προβλέπει ο ειδικός νόμος των ΑΠΕ. Αυτό λειτουργεί σε βάρος των τοπικών κοινοτήτων που φιλοξενούν αιολικά πάρκα και βεβαίως θίγει την αξιοπιστία της προσπάθειας για δίκαιη ενεργειακή μετάβαση. Αυτή η απαλλαγή έχει ήδη ψηφιστεί για έως και το 2025. Δεν πρέπει να επαναληφθεί. Οι δήμοι πρέπει να διοχετεύουν τους πόρους του ανταποδοτικού τέλους στις τοπικές κοινότητες και τα γειτονικά χωριά», επεσήμαναν.
Ακόμη ζήτησαν την αρωγή της πολιτείας για την αντιμετώπιση της κάθε είδους παραπληροφόρησης και διασποράς ανακριβειών και σκόπιμων ψευδών ειδήσεων για τις ΑΠΕ (fake news). Όπως υπογράμμισαν, «το κράτος οφείλει να σχεδιάσει μια συνεκτική, αναλυτική και μακροπρόθεσμη καμπάνια ενημέρωσης και επικοινωνίας για τα οφέλη και τη σημασία της αιολικής ενέργειας και της ενεργειακής μετάβασης γενικότερα».
Πηγή ΟΤ
