Η 13ωρη εργασία, που εισάγει το νομοσχέδιο Κεραμέως, έχει γίνει αντικείμενο έντονης κριτικής και εκτός των ελληνικών συνόρων. Αν πάρουμε τοις μετρητοίς τα δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου, και δη του Γερμανικού, η φιγούρα του Έλληνα εργαζόμενου τείνει να καταντήσει συνώνυμη του υποζυγίου που δουλεύει ήλιο με ήλιο για ένα δεμάτι σανό.
«Μη μας βάλετε να δουλεύουμε 13ωρα οπως οι Έλληνες», γράφει η συνεργατική εφημερίδα Taz. Ακόμα και πιο ουδέτερα άρθρα, όπως εκείνο της επιχειρηματικής εφημερίδας Handelsblatt, αναγνωρίζουν ότι αντίστοιχες ρυθμίσεις στη Γερμανία δεν θα είχαν καμία τύχη.
Για τα συνδικάτα και την αντιπολίτευση στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, η Ελλάδα είναι παράδειγμα προς αποφυγή και προειδοποίηση για το πώς ΔΕΝ πρέπει να είναι οι εργασιακές σχέσεις
Βεβαίως για τον ομοσπονδιακό καγκελάριο της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς, που θέλει να εισάγει μέτρα περεταίρω «ευελιξίας» της εργασίας, η Ελλάδα είναι παράδειγμα προς μίμηση. Μόνο που ακόμα κι αυτός παραδέχεται ότι «θα ήταν αδιανόητο, αδύνατο» να εισάγει κανείς στη Γερμανία ρυθμίσεις όπως η εξαήμερη εργάσιμη εβδομάδα, όσο και να το λιμπίζεται.
«Δίκαιη εργασία για όλους»
Το επερχόμενο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας με τον ευφημιστικό τίτλο «Δίκαιη Εργασία για Όλους: Απλοποίηση της Νομοθεσίας – Στήριξη στον Εργαζόμενο – Προστασία στην Πράξη», έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων στην Ελλάδα. Μεταξύ άλλων νομιμοποιεί τη 13ωρη εργασία στον ίδιο εργοδότη, κάτι που προηγουμένως ήταν παράνομο. Το επιχείρημα είναι ότι εφόσον επιτρεπόταν η εργασία ως 13 ώρες για όποιον είχε δεύτερη δουλειά, τότε γιατί να μην κάνει το ίδιο όποιος έχει μία δουλειά, κερδίζοντας και παραπάνω χρήματα με υπερωρίες. Πρόκειται για μια συμφωνία win-win, όπως θα την παρουσίαζε και ο Ντόναλντ Τραμπ, στο επιχειρηματικό μανιφέστο του «Αrt of the Deal».
Τι εστί «συναίνεση εργαζόμενου»
Πόσο μάλλον, όταν τίποτα από τα παραπάνω δε γίνεται με το ζόρι, αλλά είναι απαραίτητη η «συναίνεση» του εργαζόμενου. Μόνο που στη σχέση εργαζόμενου-εργοδότη, η αναλογία διαπραγματευτικής ισχύος δεν είναι ισόποσα μοιρασμένη. Ιδίως όταν δεν υπάρχουν ή δεν εφαρμόζονται στην πράξη συλλογικές συμβάσεις, όπως συμβαίνει για το 85% του ιδιωτικού τομέα.
Υπό αυτές τις συνθήκες, και με δεδομένους τους χαμηλούς μισθούς και το υψηλό κόστος ζωής, ερευνάται κατά πόσο η περίφημη «συναίνεση» του εργαζόμενου είναι γνήσια η προϊόν εκβιασμού. Ενός εκβιασμού που δεν υπαγορεύεται απαραίτητα και ρητά από τον ίδιο τον εργοδότη, αλλά από την ανάγκη να βγάλει κανείς τον μήνα, χωρίς να τελειώνουν τα χρήματα από την τρίτη εβδομάδα.
«Bitte Nicht!» – Παρακαλώ Όχι! , γράφει για τη 13ωρη εργασία στην Ελλάδα η γερμανική Τaz
Βολές κατά ριπάς από τα Γερμανικά ΜΜΕ
Ό,τι η ελληνική κυβέρνηση και το υπουργείο Εργασίας προσπαθούν να καλλωπίσουν ως «συμφέρουσα λύση» για τον Έλληνα εργαζόμενο οι Γερμανοί δημοσιογράφοι δεν διστάζουν να το αποκαλέσουν «εργασιακό Μεσαίωνα».
Με αυτή τη φράση περιγράφει το επερχόμενο νομοσχέδιο αναλυτικό ρεπορτάζ του γερμανικού περιοδικού Focus. Για να είμαστε δίκαιοι, δεν πρόκειται για κρίση του ιδίου του ρεπόρτερ, αλλά για αυτούσια μεταφορά τίτλων από ελληνικά δημοσιεύματα και ανακοινώσεις της ΓΣΕΕ. Όποιος γνωρίζει όμως τους κανόνες του ρεπορτάζ, καταλαβαίνει ότι η επιλογή δεν είναι διόλου τυχαία.
«Τετραήμερη εβδομάδα, 13ωρη εργασία, προσλήψεις με βραχυπρόθεσμη σύμβαση μέσω εφαρμογής: η Ελλάδα θέλει να επιτρέψει πιο ευέλικτα ωράρια εργασίας. Στη Γερμανία, τέτοιες τολμηρές μεταρρυθμίσεις δεν θα είχαν καμία πιθανότητα να περάσουν», παραδέχεται το ρεπορτάζ.
«Στην Ελλάδα οι μισθοί δεν φτάνουν για να ζήσεις»
Στη Γερμανία οι συζητήσεις για τετραήμερη εβδομάδα εργασίας γίνονται σε εντελώς διαφορετική βάση από ό,τι στην Ελλάδα. Εκεί οι εργαζόμενοι, όπως και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, ζητάνε τετραήμερη οχτάωρη εργασία χωρίς μείωση αποδοχών. Αντίθετα στην Ελλάδα το τετραήμερο συνυπάρχει με τα δεκάωρα κα τα εξαήμερα, και αφορά ουσιαστικά μια μορφή απλήρωτων υπερωριών με αντάλλαγμα «ρεπό» – αν και όποτε.
«Οι μισθοί στην Ελλάδα συχνά δεν αρκούν για να ζήσει κανείς», τονιζει το περιοδικό Focus, αναγνωρίζοντας ότι η ευέλικτη εργασία είναι ένα «δωράκι» στους Έλληνες εργοδότες:
«Η ευέλικτη ρύθμιση των υπερωριών ανακουφίζει έτσι τους εργοδότες, οι οποίοι διαφορετικά θα έπρεπε να αυξήσουν σημαντικά τους μισθούς και να περιορίσουν έτσι την ανάπτυξη των επιχειρήσεών τους. Με τους ευέλικτους κανόνες για το ωράριο εργασίας, οι επιχειρηματίες μπορούν επίσης να αποφύγουν τις δαπανηρές εποχιακές προσλήψεις».
«Το φθινόπωρο θα φανεί πώς θα αντιδράσουν οι Έλληνες στο νόμο. Είτε θα γίνουν μαζικές απεργίες, είτε θα το θεωρήσουν – όπως επιθυμεί η υπουργός – ως πρόοδο από την οποίο θα επωφεληθούν προσωπικά».
Φτηνή εργασία
Αντίστοιχο ρεπορτάζ στο οικονομικό περιοδικό WirtschaftsWoche, αναφέρει ότι οι Έλληνες εργάζονται ήδη τις περισσότερες ώρες από όλους τους άλλους εργαζόμενους στην Ευρώπη. «Λόγω της χαμηλής εξέλιξης των μισθών και του υψηλού πληθωρισμού, πολλοί έχουν ήδη αναγκαστεί να κάνουν δύο δουλειές», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Στο ρεπορτάζ τονίζεται ότι η εξαήμερη εβδομάδα θα είναι δύσκολο να εφαρμοστεί στη Γερμανία. «Η Ελλάδα βγαίνει από μια σοβαρή οικονομική κρίση. Οι άνθρωποι εκεί έχουν μόλις το μισό του μηνιαίου εισοδήματος των Γερμανών και, ως εκ τούτου, έχουν σημαντικά χαμηλότερο επίπεδο ευημερίας. Στη Γερμανία, αντίθετα, δεν υπάρχει «αποδοχή για την αύξηση του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας», καταλήγει το γερμανικό περιοδικό.
«Ελληνικές φρικαλεότητες»
Το πλέον επικριτικό άρθρο γνώμης για την 13ωρη εργασία στην Ελλάδα φιλοξενεί η συνεταιριστική εφημερίδα Taz.
O καταξιωμένος δημοσιογράφος Φέρι Μπατζόγλου, ανταποκριτής σε πολλά μεγάλα Γερμανικά, Αυστριακά και Ελβετικά ΜΜΕ, δεν μασάει τα λόγια του. Αναγνωρίζει ότι αυτό που ετοιμάζουν για τους Έλληνες εργαζόμενους είναι «σύγχρονη δουλεία. Περιτυλιγμένη με τη διαβολικά άκακη λέξη ‘ευελιξία’ και όλα τα ψηφιακά συνακόλουθα. Κι όλα αυτά στην ΕΕ».
Αναρωτιέται μήπως «όλα αυτά είναι απλώς ελληνικές φρικαλεότητες; Ή μήπως η Ελλάδα, που κατά τη δεκαετία του 2010 αποτέλεσε το ευρωπαϊκό πειραματόζωο, εξελίσσεται σε πρότυπο για τους εργαζόμενους μεταξύ του Ρήνου και του Όντερ (από τα δυο μεγάλα ποτάμια που ορίζουν τη Γερμανική επικράτεια). Σας παρακαλώ, όχι», σημειώνει ο ανταποκριτής.
«Οι αυστηρές πολιτικές λιτότητας και οι εκατοντάδες ‘μεταρρυθμίσεις’ στην Αθήνα από το 2010 είχαν ως στόχο να βάλουν σε τάξη την ευρωζώνη που είχε περιέλθει σε κρίση. Η κατεύθυνση ήταν: Ε, τεμπέληδες και χοντροί Έλληνες! Πρώτα αδυνατίστε! Περάστε από τη κοιλάδα των δακρύων! Μετά θα ξαναπάτε προς τα πάνω!’
Αλλά τίποτα από όλα αυτά! Μετά από μια άνευ προηγουμένου κατάρρευση, η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται μόνο μέτρια και σε χαμηλά επίπεδα. Φτηνή εργασία, υψηλός πληθωρισμός: η αγοραστική δύναμη των Ελλήνων έχει πέσει στην προτελευταία θέση στην ΕΕ. Οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι, οι φτωχοί φτωχότεροι, η σοβαρά συρρικνωμένη μεσαία τάξη μόλις τα βγάζει πέρα», καταλήγει ο αρθρογράφος της Τaz.
