Οι δουλειές των «λευκών κολλάρων» κινδυνεύουν περισσότερο να αντικατασταθούν από το ΑΙ. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζουν διεθνείς έρευνες και γκουρού της τεχνολογίας, όπως ο επικεφαλής της Αnthropic Ντάριο Αμοντέι.
Ο ίδιος βέβαια διευκρίνισε ότι αναφέρεται κυρίως σε «εισαγωγικές» θέσεις διανοητικής εργασίας, δηλαδή για νεότερο και πιο χαμηλόβαθμο υπαλληλικό προσωπικό. Παράλληλα μεγάλες εταιρείες φρενάρουν τις νέες προσλήψεις ή προχωράνε σε απολύσεις, όσο η τεχνητή νοημοσύνη κάνει τη δουλειά των ανθρώπων, πιο γρήγορα και πιο φθηνά.
Υπάρχει όμως και μια παράπλευρη τάση: Η επιστροφή σε πιο «παλιομοδίτικους» τρόπους αναζήτησης εργασίας ή εύρεσης προσωπικού. Το οικονομικό περιοδικό Βusiness Insider (BI) συμβουλεύει όσους ψάχνουν δουλειά να επιστρέψουν στα βασικά και «να κάνουν αίτηση λες και είναι 1999».
Πρόκειται για λογοπαίγνιο, με το τραγούδι του Prince «Party like it’s 1999», που γράφτηκε το ακόμα πιο μακρινό 1982. Τότε, ο ιδιοφυής και αδικοχαμένος μουσικός, καλούσε τον κόσμο να «παρτάρει» λες και είναι η τελευταία χρονιά του 20ού αιώνα, πριν έρθει το 2000 που φάνταζε σαν «το τέλος του κόσμου».
Τώρα, οι σύμβουλοι καριέρας καλούν τους υποψήφιους εργαζόμενους να δοκιμάσουν εναλλακτικές μεθόδους για να βρουν δουλειά, σαν να ζούμε στην προ-ίντερνετ εποχή.: Να χτυπήσουν πόρτες, να παραδίδουν οι ίδιοι αυτοπροσώπως το βιογραφικό τους, τυπωμένο σε χαρτί και όχι απλώς να το στέλνουν με μέιλ ή σε πλατφόρμες, να προσπαθήσουν να ξεχωρίσουν από τον σωρό εκπέμποντας «πιο ανθρώπινα μηνύματα».
Τους έχουν στο περίμενε
Περάσατε ώρες ερευνώντας την εταιρεία. Ακόμα περισσότερες ώρες ξαναγράφοντας το βιογραφικό σας. Η συνοδευτική επιστολή; Καλοφτιαγμένη, επαγγελματική και προσωπική. Πατάτε «υποβολή» στον υπολογιστή.
Και περιμένετε.
Οι μέρες γίνονται εβδομάδες. σας στέλνει ποτέ ειδοποίηση ότι σας απάντησαν.
Δεν είστε οι μόνοι. Οι προσλήψεις σε θέσεις εργασίας «λευκών κολάρων» έχουν επιβραδυνθεί, οι απολύσεις είναι αυτονόητες και πολλοί από όσους έχουν δουλειά την κρατούν με νύχια και με δόντια — είτε είναι ευχαριστημένοι είτε όχι.
«Η δουλειά των ονείρων μου μπορεί να υπάρχει», λέει στο περιοδικό ένας απογοητευμένος υποψήφιος εργαζόμενος που ανήκει στη GenZ. «Αλλά είμαι ένας από τους 400 που έχουν υποβάλει αίτηση».
Το νόμισμα έχει δύο όψεις.
Για τους υπεύθυνους προσλήψεων, ο ιδανικός υπάλληλος μπορεί επίσης να υπάρχει. Αλλά μέσα σε ένα πλήθος αιτήσεων που έχουν δημιουργηθεί από τεχνητή νοημοσύνη, μπορεί να μην τον βρουν ποτέ.
Έτσι και οι δύο πλευρές – υποψήφιοι εργαζόμενοι και εργοδότες – αναγκάζονται να γίνουν πιο εφευρετικοί, οι μεν για να βρουν δουλειά, οι δε για να ανακαλύσουν τα «πραγματικά ταλέντα».
Μην περιμένεις να σε πάρουν, πήγαινε από κοντά
Το BI παρουσιάζει την ιστορία ενός 24χρονου μηχανικού υπολογιστών, που έψαχνε εναγωνίως για δουλειά στέλνοντας σωρεία αιτήσεων σε εταιρείες που ζητούσαν προσωπικό. Όμως δεν είχε λάβει καμία απάντηση. Τελικά βρήκε δουλειά μόνο όταν εμφανίστηκε αυτοπροσώπως σε τοπικό υποκατάστημα μεγάλης εταιρείας επισκευής ηλεκτρονικών συσκευών.
Το υποκατάστημα δεν είχε αγγελίες στην ιστοσελίδα του «ζητείται προσωπικό», αλλά όταν το επισκέφθηκε από κοντά , φαινόταν να χρειάζεται περισσότερους εργαζόμενους.
«Απλά έπρεπε να μπω στο κατάστημα και να τους δώσω ένα τυπωμένο, όχι ψηφιακό, βιογραφικό για να με προσέξουν», είπε. Τυχαία, ο περιφερειακός διευθυντής ήταν εκεί. «Μια εβδομάδα αργότερα, έλαβα ένα τηλεφώνημα που μου ζητούσαν να υποβάλω επίσημη αίτηση».
Οι ιστορίες με υποψήφιους εργαζόμενους που στέλνουν αιτήσεις επί αιτήσεων και δεν βρίσκουν δουλεια πολλαπλασιάζονται τους τελευταίους μήνες, καθώς η αγορά εργασίας παρουσιάζει σημάδια κόπωσης.
Αντίστοιχα, πολλαπλασιάζονται και οι περιπτώσεις εργοδοτών που έχουν «μπουχτίσει» από τη σωρεία ηλεκτρονικών βιογραφικών, που μοιάζουν πολύ… τέλεια για να είναι αληθινά. Γι’αυτό και στρέφονται σε «αναλογικές», και όχι μόνο ψηφιακές, μεθόδους για να εξασφαλίσουν ότι οι υποψήφιοι υπάλληλοι είναι κατάλληλοι.
Το πολύ το ΑΙ το βαριέται και ο εργοδότης
Όταν ο Ντέβον Παστόριους, αποφάσισε να προσλάβει κάποιον για μια νέα θέση στη διαφημιστική του εταιρεία, ζήτησε από τους υποψηφίους να απαντήσουν σε δύο ερωτήσεις στην συνοδευτική επιστολή τους: Ποια ήταν η γνώμη τους για την τεχνητή νοημοσύνη στον κλάδο των «δημιουργικών» επαγγελμάτων (διαφήμιση, φωτογραφία, επικοινωνία, ντιζάιν κ.λπ.) και ποιες ήταν οι αγαπημένες τους διαφημιστικές καμπάνιες και λογαριασμοί εταιρειών στα social media.
Έλαβε δεκάδες πανομοιότυπες απαντήσεις, και πονηρεύτηκε ότι μάλλον τις είχαν γράψει chatbots.
Έκανε ο ίδιος μια δοκιμή και αποδείχθηκε ότι είχε δίκιο. Στην πρώτη ερώτηση το ΑΙ απάντησε ότι «η τεχνητή νοημοσύνη λειτουργεί ως βοηθητικό εργαλείο και δεν υποκαθιστά τους ανθρώπους-επαγγελματίες». Στη δεύτερη αναφέρονταν πάντα οι διαφημίσεις της Νike και της Coca-Cola, ενώ συχνά το bot ανέφερε τον λογαριασμό της Duolingo στο TikTok. Οι απαντήσεις των υποψηφίων ήταν επίσης σχεδόν πανομοιότυπες.
Αυτό ταιριάζει με τον τρόπο λειτουργίας των Μεγάλων Γλωσσικών Μοντέλων (Large Language Models – LLM).
Kαθώς η τεχνητή νοημοσύνη αναζητά στο διαδίκτυο για απαντήσεις, είναι πιο πιθανόν να αναφέρει τις διαφημιστικές καμπάνιες που είχαν τη μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα και διείσδυση.
Η γάτα και το ποντίκι
Η τεχνητή νοημοσύνη έχει μετατρέψει τη διαδικασία των προσλήψεων σε ένα «παιχνίδι γάτας και ποντικιού» μεταξύ υποψηφίων και εργοδοτών, δηλώνει ο Χατίμ Ράχμαν, καθηγήτης μάνατζμεντ στο πανεπιστήμιο Νορθουέστερν.
Οι υποψήφιοι μπορεί να χρησιμοποιήσουν bots για να υποβάλουν μαζικές αιτήσεις για θέσεις εργασίας. Από την άλλη, οι εργοδότες χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να κάνει το αρχικό «ξεσκαρτάρισμα» των βιογραφικών. Επίσης σε πρώτο στάδιο μπορεί ακόμα και να χρησιμοποιήσουν εικονικούς «συνεντευξιαστές» για τις προκαταρκτικές, διαδικτυακές συνεντεύξεις των υποψηφίων.
Καθώς και οι δύο πλευρές βελτιώνουν τα ψηφιακά τους εργαλεία, τόσο οι μεν δυσκολεύονται να διαχωρίσουν τους «ποιοτικούς υποψήφιους» και οι δε να καταλάβουν πώς είναι πραγματικά η εταιρεια, πίσω από την ψηφιακή βιτρίνα.
Ως αποτέλεσμα, παρατηρείται μια στροφή προς την αναζήτηση «πιο ανθρώπινων σημάτων τόσο στη διαδικασία αναζήτησης όσο και στην υποβολή αιτήσεων», δήλωσε ο Ράχμαν.
Συν ΑΙ και χείρα κίνει
Η Σίντι Μέις, διευθύντρια των υπηρεσιών σταδιοδρομίας προπτυχιακών φοιτητών στο Tippie College of Business του Πανεπιστημίου της Αϊόβα, δήλωσε ότι οι εργοδότες θέλουν αυτό που αποκαλεί πολλαπλά σημεία επαφής: θέλουν να βλέπουν υποψηφίους που έρχονται από κοντά, συμμετέχουν σε εταιρικές εκδηλώσεις και ενημερωτικές συνεντεύξεις, αναζητούν προφορικές συστάσεις από πρόσωπα που γνωρίζουν. Δεν τους αρκούν πλέον οι ψηφιακές αιτήσεις και οι συνοδευτικές επιστολές.
Για τους υποψηφίους που κατάφεραν να περάσουν σε συνέντευξη με τον Παστόριους, ο ίδιος φρόντισε να τους κάνει ερωτήσεις σχετικά με αυτά που έγραψαν στις απαντήσεις τους. Για τη δεύτερη φάση των συνεντεύξεων, ζητά από τους υποψηφίους να κάνουν μια δοκιμαστική εργασία στο γραφείο σε υπολογιστή που δεν είναι συνδεδεμένος στο διαδίκτυο. Αυτό εξαλείφει την πιθανότητα παρέμβασης της τεχνητής νοημοσύνης.
Ο συγκεκριμένος εργοδότης δεν είναι αντίθετος με την τεχνητή νοημοσύνη. Έχει παρατηρήσει ότι η παρουσίαση των βιογραφικών έχει βελτιωθεί. Είναι πιο ευανάγνωστα και οι πληροφορίες σχετικά με την εργασιακή εμπειρία και τις δεξιότητες είναι πιο εύκολο να βρεθούν.
«Υπάρχουν τρόποι να χρησιμοποιήσεις την τεχνητή νοημοσύνη για να σε βοηθήσει στην αναζήτηση εργασίας, αλλά υπάρχουν και τρόποι να την χρησιμοποιήσεις για να το κάνεις ακόμα πιο δύσκολο για τον εαυτό σου», δηλωνει. «Και, δυστυχώς, το να ξεχωρίζεις ανάμεσα στα δύο είναι μια δεξιότητα από μόνη της».
