Ο Μάριο Ντράγκι, ένα χρόνο μετά την παρουσίαση της περιβόητης Έκθεσής του για να μπορέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση να ανταποκριθεί στις παγκόσμιες οικονομικές προκλήσεις, δεν είναι ευχαριστημένος. Σε συνέντευξη Τύπου, προειδοποίησε ότι η οικονομική ανταγωνιστικότητα της ΕΕ υποχωρεί. Και απέδωσε αυτή την υποχώρηση στην «αδράνεια» των Βρυξελλών και των εθνικών πρωτευουσών.
Στόχος των προτάσεων της Έκθεσης Ντράγκι ήταν να επιτραπεί στην ΕΕ να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τους παγκόσμιους αντιπάλους της, τις ΗΠΑ και την Κίνα. Στην έκθεση μιλούσε για την επείγουσα ανάγκη «ριζικών μεταρρυθμίσεων», με αρωγό ετήσιες επενδύσεις ύψους 750-800 δισ. ευρώ, με παράλληλη από κοινού έκδοση χρέους.
«Πολύ συχνά, υπάρχουν δικαιολογίες γι’ αυτήν τη βραδύτητα»
Ο Μάριο Ντράγκι, που έφερε και το προσωνύμιο «Σούπερ Μάριο» είχε διατελέσει πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Ανέλαβε με εντολή της Κομισιόν να υποβάλει έκθεση σχετικά με την ανταγωνιστικότητα του μπλοκ. Αλλά από τις 383 συστάσεις του υιοθετήθηκαν από την Επιτροπή ως πλαίσιο για την αναμόρφωση της οικονομίας της ΕΕ, «μόνο ένα κλάσμα από αυτές έχει εφαρμοστεί έκτοτε. Οι υπόλοιπες βρίσκονται σε δύσκολη θέση», δήλωσε ο ίδιος.
«Το μοντέλο ανάπτυξής μας εξασθενεί. Οι ευπάθειες αυξάνονται… και μας έχει υπενθυμιστεί, με οδυνηρό τρόπο, ότι η αδράνεια απειλεί όχι μόνο την ανταγωνιστικότητά μας αλλά και την ίδια την κυριαρχία μας», σημείωσε. Επιπλέον, σημείωσε, «πολύ συχνά, υπάρχουν δικαιολογίες γι’ αυτήν τη βραδύτητα. Λέμε ότι έτσι απλώς οικοδομείται η ΕΕ. Μερικές φορές η αδράνεια παρουσιάζεται ακόμη και ως σεβασμός του κράτους δικαίου».
«Αυτό είναι εφησυχασμός», τόνισε, πλήρως συνεπής με την κριτική που ασκεί το τελευταίο διάστημα στην Κομισιόν.
Μάριο Ντράγκι και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
Έναν χρόνο πριν, ο Μάριο Ντράγκι έλεγε στην έκθεσή του:
«Αν η Ευρώπη δεν καταφέρει να γίνει παραγωγικότερη, θα είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε επιλογές. Δεν θα μπορούμε ταυτόχρονα να έχουμε ηγετική θέση στις νέες τεχνολογίες, να είμαστε υπόδειγμα κλιματικής υπευθυνότητας και ανεξάρτητος παράγοντας στη διεθνή σκηνή. Δεν θα μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε το κοινωνικό μας μοντέλο. Θα πρέπει να αναθεωρήσουμε προς τα κάτω ορισμένες έως και το σύνολο των φιλοδοξιών μας. Πρόκειται για υπαρξιακή πρόκληση».
Παραδοχή από Κομισιόν
Σήμερα, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παραδέχθηκε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θεώρησε «επείγουσα» στην προώθηση της ατζέντας ανταγωνιστικότητας.
«Η ενιαία αγορά μας απέχει πολύ από το να είναι ολοκληρωμένη… Δεν θα έπρεπε να είναι ευκολότερο να βρεις τύχη πέρα από έναν ωκεανό παρά πέρα από τα ευρωπαϊκά σύνορα», είπε η πρόεδρος της Κομισιόν. «Χρειαζόμαστε επείγουσα δράση για να αντιμετωπίσουμε επείγουσες ανάγκες. Επειδή οι εταιρείες και οι εργαζόμενοί μας δεν μπορούν πλέον να περιμένουν» πρόσθεσε.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι εκκρεμεί ακόμη η αναθεώρηση των κανόνων συγχωνεύσεων εταιρειών στην ΕΕ και κάλεσε την αντιπρόεδρο της Κομισιόν, αρμόδια για τον ανταγωνισμό, Τερέζα Ριμπέρα, να επιταχύνει τη διαδικασία.
Ο Μάριο Ντράγκι είχε τονίσει στην Έκθεση ότι η έλλειψη σαφήνειας στους κανονισμούς σπέρνει αβεβαιότητα και έχει απογοητεύσει τη βιομηχανία και τα στελέχη, τα οποία περιμένουν σημάδια από τις Βρυξέλλες πριν λάβουν επενδυτικές αποφάσεις. «Θα πρέπει να προωθήσουμε τη δημοσίευση των κατευθυντήριων γραμμών για τις συγχωνεύσεις. Νομίζω ότι τώρα είναι η ώρα να υλοποιήσουμε», είπε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Μόνο 11,2%
Παρά τον αρχικό ενθουσιασμό για τις προτάσεις του «Σούπερ Μάριο» και τις δεσμεύσεις για γρήγορη υλοποίησή τους, μόνο το 11,2% των ιδεών του έχουν υλοποιηθεί τον τελευταίο χρόνο. Αυτό επισημαίνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πολιτικής για την Καινοτομία, δεξαμενή σκέψης με έδρα τις Βρυξέλλες. Ταυτόχρονα, η οικονομία της Ευρώπης συνέχισε να παραμένει στάσιμη, την ώρα που η οικονομία των ΗΠΑ να αναπτύσσεται οκτώ φορές ταχύτερα από αυτήν της ΕΕ το δεύτερο τρίμηνο του 2025.
Η δικαιολογία που ακούγεται για τη μεγάλη αυτή καθυστέρηση από τα στόματα των Ευρωπαίων αξιωματούχων, όπως επισημαίνουν και οι Financial Times, είναι οι δασμοί. Λένε ότι η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και οι εθνικές κυβερνήσεις έχουν «απορροφηθεί» από τον αγώνα τους να αποτρέψουν εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ. Αλλά και για να πείσουν τον Ντόναλντ Τραμπ να ασχοληθεί σοβαρά με την Ουκρανία, ενώ οι Βρυξέλλες προσπαθούν να εξισορροπήσουν τις σχέσεις τους με το Πεκίνο.
Όλα τα παραπάνω όμως φαίνεται ότι δεν είναι αρκετά. Ο Μάριο Ντράγκι προειδοποίησε ότι οι πολίτες και οι εταιρείες στην Ευρώπη «εκφράζουν αυξανόμενη απογοήτευση. Είναι απογοητευμένοι από το πόσο αργά κινείται η ΕΕ».
«Μας βλέπουν να μην μπορούμε να ακολουθήσουμε την ταχύτητα της αλλαγής σε άλλους τομείς. Είναι έτοιμοι να δράσουν, αλλά φοβούνται ότι οι κυβερνήσεις δεν έχουν κατανοήσει τη σοβαρότητα της στιγμής», σημείωσε.
Ένα χρόνο πριν
Πιθανόν να έχει δίκιο. Πριν από έναν χρόνο, δεν υπήρχαν, ακόμη, Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, ούτε δασμοί και αγώνας για εμπορικές συμφωνίες.
Στην έκθεσή του σημείωνε ότι το μερίδιο της ΕΕ στο παγκόσμιο εμπόριο μειωνόταν, με αξιοσημείωτη πτώση, το ίδιο και η θέση της στις προηγμένες τεχνολογίες.
Από το 2013 έως το 2023 το μερίδιο της EE στα παγκόσμια έσοδα τεχνολογίας μειώθηκε από 22% σε 18%, ενώ το μερίδιο των ΗΠΑ αυξήθηκε από 30% σε 38%.
Επίσης, τόνιζε ότι, από τις πενήντα κορυφαίες εταιρείες τεχνολογίας, μόνο τέσσερις προέρχονται από την Ευρώπη. Επιπλέον, λόγω του ρυθμιστικού φόρτου στην ΕΕ, αρκετές υποσχόμενες νεοφυείς επιχειρήσεις, το 30%, έφευγαν για το εξωτερικό κυρίως στις ΗΠΑ. Και παρά το γεγονός ότι τιμές της ενέργειας είχαν μειωθεί σημαντικά, οι εταιρείες της ΕΕ εξακολουθούσαν να αντιμετωπίζουν 2-3 φορές υψηλότερες τιμές από τις ΗΠΑ, ενώ οι τιμές φυσικού αερίου ήταν 4-5 φορές υψηλότερες.
Και τόνιζε ότι η ΕΕ πρέπει να επενδύσει μαζικά στην καθαρή ενέργεια που παράγεται στην Ευρώπη, σημειώνοντας τον ρόλο των εμπορικών συμφωνιών. Ο Μάριο Ντράγκι πρότεινε η ΕΕ να προχωρήσει σε εμπορικές συμφωνίες με την Κίνα και την Ασία, ώστε να εξασφαλίσει αυτή τη μετάβαση στην καθαρή τεχνολογία.
