Στα κρύα του λουτρού κινδυνεύουν να μείνουν οι Ευρωπαίοι, αφού υλικά κρίσιμα για τους θερμοσίφωνες δεν συμπεριλήφθηκαν σε έναν κατάλογο της ΕΕ με εγκεκριμένες ουσίες, ο οποίος αναθεωρήθηκε στο πλαίσιο της εκτεταμένης περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ένωσης.
Η Applia, η ομάδα λόμπι για τις οικιακές συσκευές, έχει εκτιμήσει ότι περισσότερο από το 90% των θερμοσίφωνων δεν θα είναι πλέον εμπορεύσιμα στην ΕΕ εάν το άφνιο, ένα μέταλλο εξαιρετικά ανθεκτικό στη θερμότητα, και το αδελφό του στοιχείο, το ζιρκόνιο, δεν αναγνωριστούν ως ασφαλή για οικιακή χρήση.
Τα δύο στοιχεία δεν αναφέρονταν στους κανόνες της Ένωσης για το πόσιμο νερό, οι οποίοι τίθενται σε ισχύ το 2027 και στοχεύουν στην προστασία των καταναλωτών και στη βελτίωση των προτύπων ποιότητας του νερού. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται να έχει παραβλέψει το γεγονός ότι οι δεξαμενές ζεστού νερού ενός θερμοσίφωνα περιέχουν επίσης πόσιμο νερό, με τους κατασκευαστές να προειδοποιούν ότι διατρέχουν κίνδυνο πρόστιμων εάν δεν συμμορφώνονται με τον κατάλογο των εγκεκριμένων ουσιών.
«Το άφνιο είναι απολύτως ασφαλές στη χρήση», δήλωσε στους Financial Times ο Πάολο Φαλτσιόνι, γενικός διευθυντής της Applia, τονίζοντας ότι το στοιχείο χρησιμοποιείται για περισσότερα από 100 χρόνια σε εμαγιέ δεξαμενές ζεστού νερού. Εάν το άφνιο ή το ζιρκόνιο δεν αναμειχθούν με το σμάλτο, εξήγησε, το τζάμι «ραγίζει και το ζεστό νερό παύει να είναι ζεστό».
Τα δύο στοιχεία χρησιμοποιούνται επίσης σε αντλίες θερμότητας σμάλτου, οι οποίες έχουν γίνει πιο δημοφιλείς τα τελευταία χρόνια, καθώς τα νοικοκυριά εγκαταλείπουν τους λέβητες αερίου.
Ο Φαλτσιόνι δήλωσε ότι οι εναλλακτικές λύσεις στο άφνιο, όπως ο χάλυβας ή ο χαλκός, κοστίζουν τέσσερις έως πέντε φορές περισσότερο, κάτι που θα μεταφερθεί στους καταναλωτές σε μια εποχή που τα οικονομικά των νοικοκυριών είναι περιορισμένα.
Ανησυχίες κατασκευαστών και η κωφεύουσα ΕΕ
«Ο αντίκτυπος θα είναι τεράστιος», δήλωσε στους FT ο Ζερόμ Μαρτέλ, διευθυντής ρυθμιστικών υποθέσεων στη γαλλική εταιρεία θέρμανσης και αερισμού Groupe Atlantic. Η ιταλική Ariston, ένας άλλος σημαντικός κατασκευαστής θερμοσιφώνων, εξέφρασε παρόμοιες ανησυχίες.
Οι ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν πιέσει την επιτροπή να απλοποιήσει το ρυθμιστικό βάρος του μπλοκ, υποστηρίζοντας ότι αυτό μόνο προσθέτει στα προβλήματά τους, που κυμαίνονται από τις υψηλές τιμές ενέργειας έως τους δασμούς των ΗΠΑ και τον φθηνό κινεζικό ανταγωνισμό. Ο Φαλτσιόνι προειδοποίησε, ωστόσο, ότι η πολυπλοκότητα του υπάρχοντος εγχειριδίου κανόνων σημαίνει επίσης ότι περισσότερες παραλείψεις, όπως η εξαίρεση του αφνίου, είναι πιθανές, εκτός εάν η επιτροπή δώσει μεγαλύτερη προσοχή στις ανησυχίες του κλάδου.
Η επιτροπή δήλωσε ότι εναπόκειται στα κράτη μέλη να την ενημερώσουν για την ανάγκη έγκρισης του αφνίου και μέχρι στιγμής κανένα δεν το έχει πράξει. Οι Βρυξέλλες είχαν προηγουμένως πει στις εταιρείες ότι μπορούν να υποβάλουν αίτηση για τοξικολογικές αξιολογήσεις για να λάβουν την έγκρισή τους.
Ωστόσο, η βιομηχανία υποστηρίζει ότι αυτή η διαδικασία θα διαρκέσει πολύ και θα αναγκαστούν να κάνουν δαπανηρές αλλαγές στις γραμμές παραγωγής τους στο μεταξύ.
«Αυτό θα έθετε τους Ευρωπαίους κατασκευαστές σε σοβαρό μειονέκτημα σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές εκτός ΕΕ», δήλωσε στέλεχος της βιομηχανίας, ανώνυμα.
Τα κράτη μέλη μπορούν να εγκρίνουν τη χρήση αφνίου σε εθνικό επίπεδο, αλλά αυτή η επιλογή είναι επίσης πιο δαπανηρή και χρονοβόρα από την έγκριση της ΕΕ.
Ο Φαλτσιόνι προειδοποίησε ότι η έλλειψη κανονιστικής σαφήνειας σε αυτόν τον τομέα κινδυνεύει να αποτρέψει και τους ξένους επενδυτές.
«Υπάρχουν εταιρείες που είναι πρόθυμες να μεταφέρουν την παραγωγή στην Ευρώπη, αλλά χωρίς αυτή τη βεβαιότητα μπορεί να μην το κάνουν», είπε.
