Το αλήστου μνήμης σύνθημα «Τσοβόλα δώστα όλα» φέρνει στο νου το υπόμνημα της ΠΟΜΙΔΑ στην επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, με τις προτάσεις για το φορολογικό νομοσχέδιο.
Βεβαίως, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων δεν φωνάζει «Πιερρακάκη δώστα όλα», αλλά ζητάει επιπλέον κίνητρα για να πέσουν περισσότερα διαμερίσματα στην αγορά μακροχρόνιας μίσθωσης.
Υπενθυμίζεται ότι το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών με θέμα «Φορολογική Μεταρρύθμιση για το δημογραφικό και τη μεσαία τάξη» εισάγεται στην ολομέλεια της Βουλής για συζήτηση και ψήφιση, αφού έχει ήδη ψηφιστεί επί της αρχής στην αρμόδια επιτροπή (μόνο από τη ΝΔ).
Γιατί δε λειτούργησε η τριετής φοροαπαλλαγή μισθωμάτων
Η αιχμή των σχολίων της ΠΟΜΙΔΑ αφορά το άρθρο 9 του νομοσχεδίου, για την «επέκταση και βελτίωση των όρων απαλλαγής από τον φόρο εισοδήματος ακινήτων που μισθώνονται με μακροχρόνια μίσθωση».
Μέχρι σήμερα το μέτρο της τριετούς φοροαπαλλαγής για εισοδήματα από ενοίκια σε σπίτια που είτε ήταν κλειστά είτε νοικιάζονταν με βραχυχρόνια μίσθωση, έχει αποδειχθεί δώρο άδωρο. Η αιτία, σύμφωνα με τους ιδιοκτήτες, είναι ότι οι προϋποθέσεις που έθετε ήταν πάρα πολύ αυστηρές.
Μεταξύ άλλων, ο ιδιοκτήτης έχανε την φοροαπαλλαγή αν ο ενοικιαστής αποχωρούσε πριν τη λήξη του τριετούς συμβολαίου. Με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο, αυτό αλλάζει, ενώ υπάρχει η δυνατότητα εξάμηνης μίσθωσης, για δημόσιους λειτουργούς.
«Άνοιξαν» μόλις 234 κλειστά διαμερίσματα
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε στο συνέδριο Prodexpo 2025 ο Γενικός Γραμματέας Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής, Κωνσταντίνος Γλούμης-Ατσαλάκης, μόλις 234 ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν κάνει ως σήμερα χρήση του μέτρου των φοραπαλλαγών για τα κλειστά διαμερίσματα που νοικιάζονται.
Πρόκειται για έναν εξωφρενικά μικρό αριθμό, σταγόνα στον ωκεανό των κλειστών διαμερισμάτων, τον οποίων τον ακριβή αριθμό δεν γνωρίζει κανείς, αλλά υπολογίζονται σε εκατοντάδες χιλιάδες. Ο γενικός γραμματέας στο ίδιο συνέδριο ανέφερε ότι παραμένουν κενά περίπου 700.000 ως 900.000 διαμερίσματα. Φυσικά ανάμεσά τους είναι και διαμερίσματα με αμφισβητούμενο νομικό καθεστώς, π.χ. σχολάζουσες κληρονομιές και σπίτια που είναι τόσο παλιά και υποβαθμισμένα, που δεν είναι δυνατόν να νοικιαστούν αν δεν προηγηθεί ριζική ανακαίνιση.
Ανακαινίζω-Ενοικιάζω
Στην Αττική, εκτιμάται ότι σχεδόν τα 8 στα 10 κενά διαμερίσματα έχουν ηλικία άνω των 35 χρόνων, ενώ το 50% είναι σε πολυκατοικίες – επηρεάζοντας αρνητικά και την αξία των γειτονικών κατοικιών.
Το πρόγραμμα «Ανακαινίζω-Ενοικιάζω», που καλύπτει έξοδα ανακαίνισης ως και 13.500 ευρώ, με το 60% να επιδοτείται από το κράτος, έχει μεν υψηλή ανταπόκριση, αλλά δεν αρκεί για να καλύψει τις τεράστιες ανάγκες. Στους έξι μήνες που «τρέχει» το πρόγραμμα, υπολογίζεται ότι έχει απορροφηθεί πάνω από το 75% του προϋπολογισμού των 50 εκατ. ευρώ, και έχουν εγκριθεί 4.666 αιτήσεις.
Τι ζητάει η ΠΟΜΙΔΑ
Ο γραμματέας Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής φιλοδοξεί ότι με τις βελτιωτικές ρυθμίσεις του φορολογικού νομοσχεδίου, θα τριπλασιαστεί ο αριθμός των ιδιοκτητών που θα κάνουν χρήση του μέτρου, ενοικιάζοντας διαμερίσματα που ήταν κλειστά επί τριετία ή νοικιάζονταν ως Airbnb.
Aκόμα και αν αυτό συμβεί, θα μιλάμε για περίπου 750 φορολογούμενους, που θα λάβουν φοροαπαλλαγή για ισάριθμα ή λίγο περισσότερα διαμερίσματα.
«Δεν αρκεί να τριπλασιαστεί, πρέπει να εκατονταπλασιαστεί ο αριθμός των διαμερισμάτων που ανοίγουν. Αυτή είναι η μεγάλη δεξαμενή από την οποία πρέπει να αντλήσουμε σπίτια για την αγορά», δηλώνει στο in ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ Στράτος Παραδιάς.
Ο ίδιος διευκρινίζει ότι οι 234 ιδιοκτήτες που έκαναν χρήση του μέτρου, αντιστοιχούν μόνο σε 4 μήνες (από τον Σεπτέμβριο ως τον Δεκέμβριο του 2024), καθώς τα στοιχεία αντλούνται από τις φορολογικές δηλώσεις του 2024, που κατατέθηκαν το καλοκαίρι του 2025.
Σε κάθε περίπτωση «πρόκειται για απογοητευτικό αριθμό και δείχνει το ανεφάρμοστο των συγκεκριμένων μέτρων. Είναι λες και το έκαναν επίτηδες για να μην τα χρησιμοποιήσει σχεδόν κανείς», λέει ο κ. Παραδιάς.
Η ΠΟΜΙΔΑ συμφωνεί με τη διεύρυνση των κριτηρίων για τη φοροαπαλλαγή, θεωρεί όμως ότι παραμένουν περιορισμοί και εξαιρέσεις που λειτουργούν ως τροχοπέδη.
Μεταξύ άλλων ζητάει να μειωθεί το χρονικό όριο των τριών ετών που πρέπει η κατοικία να είναι κενή, για να δικαιούται ο ιδιοκτήτες φοροαπαλλαγές, στα δύο χρόνια. Επίσης να ισχύει η εξάμηνη μίσθωση και για εποχικούς εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα.
Διεύρυνση φοροαπαλλαγής
Το βασικότερο όμως αίτημα της ΠΟΜΙΔΑ είναι ότι ζητάει να επεκταθεί η τριετής φοροαπαλλαγή για τα εισοδήματα από ενοικίαση, σε όλα τα ακίνητα που περνάνε στη μακροχρόνια μίσθωση για πρώτη φορά:
- Κατοικίες ιδιοκατοικούμενες που εκκενώνονται από τον ιδιοκτήτη τους για οποιοδήποτε λόγο.
- Κατοικίες με δωρεάν παραχώρηση χρήσης (συνήθως από γονείς ή τέκνα κλπ.), που εκκενώνονται από τον χρήστη τους.
- Κατοικίες ιδιοκατοικούμενες, που εκκενώνονται από τον ιδιοκτήτη τους για οποιοδήποτε λόγο.
- Κατοικίες με δωρεάν παραχώρηση χρήσης, που εκκενώνονται από τον χρήστη τους.
- Νεόδμητες κατοικίες που θα εκμισθωθούν για πρώτη φορά από την αποπεράτωσή τους.
- Κατοικίες που θα εκμισθωθούν για πρώτη φορά μετά από την ριζική ανακαίνισή τους με οικοδομική άδεια.
- Κατοικίες σε πρώην επαγγελματικούς χώρους που διαμορφώθηκαν σε κατοικία με πολεοδομική άδεια και νόμιμη αλλαγή χρήσης, όπως ισχύει για το μειωμένο όριο αγοράς για απόκτηση Golden Visa.
- Κατοικίες των παραπάνω κατηγοριών που άλλαξαν ιδιοκτήτη λόγω αγοράς, κληρονομιάς, γονικής παροχής ή δωρεάς, δεν ήταν μισθωμένες κατά το χρόνο μεταβίβασής τους και θα εκμισθωθούν για πρώτη φορά από το νέο ιδιοκτήτη τους.
- Κατοικίες των άνω κατηγοριών που ανήκουν ιδιοκτησιακά σε κάθε είδους νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, (πέραν των ιδρυμάτων και κληροδοτημάτων που ήδη ορθά ανακοινώθηκε ότι θα απαλλαγούν από τη φορολογία των εισοδημάτων τους), όπως της Εκκλησίας, Ιερών Ναών, Μοναστηριών, Δήμων, Ασφαλιστικών Ταμείων, Πανεπιστημίων, Νοσοκομείων, Γηροκομείων, Βρεφοκομείων, Φιλανθρωπικών κ.α. Σωματείων κλπ.
Πρόεδρος ΠΟΜΙΔΑ: Δεν υπάρχει δημοσιονομικό κόστος
«Είναι ένα μέτρο που δεν έχει δημοσιονομικό κόστος, αντιθέτως θα φέρει χρήματα στα κρατικά ταμεία, από διαμερίσματα που ήταν κλειστά ή ιδιοκατοικούνταν. Δεν μοιράζει σε κανέναν χρήματα, ούτε χαρίζει τον ΕΝΦΙΑ, αλλά μόνο τον φόρο εισοδήματος ενοικίων, σε συγκεκριμένες κατηγορίες διαμερισμάτων, που πριν ήταν ξενοίκιαστα. Επίσης είναι ένα μέτρο με μηδενική γραφειοκρατία», μας λέει ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ.
Η ΠΟΜΙΔΑ θεωρεί ότι οι προτάσεις της θα βοηθήσουν να μεγιστοποιηθεί το απόθεμα διαθέσιμων προς ενοικίαση διαμερισμάτων και ότι θα πέσουν στην αγορά μακροχρόνιας μίσθωσης και πολλές νεόδμητες κατοικίες. Eπίσης εκτιμά ότι θα περάσουν στη μακροχρόνια μίσθωση ιδιοκτήτες που δεν κατάφεραν να προσελκύσουν αρκετούς πελάτες από τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης, «οι «αποτυχημένοι των Airbnb, εκείνοι που την πάτησαν», όπως τους αποκαλεί ο κ. Παραδιάς. Τα διαμερίσματα όμως που θα διαθέσουν θα είναι πλήρως ανακαινισμένα, αναβαθμίζοντας την ποιότητα των ενοικιαζόμενων ακινήτων.
Σφίγγει ο κλοιός για τα κλειστά ακίνητα των servicers
Από το τις αρχές του 2026 αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή η νομοθετική ρύθμιση για τον διπλασιασμό του ΕΝΦΙΑ στα κλειστά ακίνητα που διαχειρίζονται τράπεζες και servicers. Πρόκειται για ένα μέτρο που νομοθετήθηκε τον Δεκέμβριο του 2024, με στόχο να πέσουν στην αγορά κάποια από τα χιλιάδες αναξιοποίητα διαμερίσματα που προέρχονται από πλειστηριασμούς. Δόθηκε περιθώριο ενός έτους, ώστε να μπορέσουν τράπεζες και servicers να μειώσουν το απόθεμά τους.
Πράγματι από την πλευρά των τραπεζών και των funds επιταχύνονται οι διαδικασίες «τακτοποίησης» των ακινήτων, ώστε να πωληθούν σε ιδιώτες ή να ενοικιαστούν, για να γλιτώσουν το «πέναλτι» του διπλού ΕΝΦΙΑ. Ήδη έχουν διοχετευθεί χιλιάδες ακίνητα σε πλατφόρμες για να πωληθούν από μεσίτες, ενώ στόχος είναι να πέσουν στην αγορά τουλάχιστον άλλα 5.000 ακίνητα το 2026.
Τράπεζες και servicers ζητάνε μεταξύ άλλων μέτρα επιτάχυνσης των πλειστηριασμών, πρόσβαση σε χρηματοδοτικά προγράμματα ανακαίνισης και άμεση σύσταση του φορέα επαναμίσθωσης ακινήτων.
Κοινωνικό ομόλογο ζητάει η ΓΣΕΕ
Κι ενώ τράπεζες και ιδιοκτήτες ακινήτων ζητάνε διευκολύνσεις, η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδος (ΕΕΚΕ) – φορέας της ΓΣΕΕ, βάζει στο τραπέζι διαφορετικού τύπου προτάσεις για το στεγαστικό.
Μεταξύ άλλων προτείνει την έκδοση «ομολόγων κοινωνικής αλληλεγγύης» ή «κοινωνικής ευθύνης», που θα βοηθήσουν οικογένειες που έχασαν τα ακίνητά τους από τράπεζες να τα επανακτήσουν και να τα κατοικήσουν.
Για την επαναγορά θα συσταθούν ενδιάμεσοι φορείς (ιδιώτες επενδυτές, θεσμικά όργανα, δήμοι, ΝΠΔΔ, ιδρύματα συνεταιρισμοί κλπ) που θα αποκτούν μαζικά τα ακίνητα από τις τράπεζες, και θα τοποθετούν κεφάλαια μέσω ομολόγων κοινωνικής ευθύνης ή άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων, για δράσεις στήριξης των οικογενειών που έχασαν το σπίτι τους.
Σύμφωνα με την επεξεργασία της ΕΕΚΕ, «τα ομόλογα της κοινωνικής ευθύνης είναι χρήματα, τα οποία δανείζει κάποιος εις το διηνεκές. Δηλαδή, το δάνειο αυτό δεν αξιοποιείται ποτέ, αλλά εκείνος ο οποίος έχει δανείσει τα χρήματα στον φορέα μέσω ενός ειδικού ομολόγου, έχει τη δυνατότητα να μεταπωλήσει το ομόλογο αυτό, σε έναν άλλο φορέα».
Τονίζει επίσης ότι απαιτείται η συμπλήρωση της νομοθεσίας ώστε αυτού του τύπου οι χρηματοδοτήσεις να εκπίπτουν από τη φορολογία εισοδήματος.
