Η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις πιο οξείες κοινωνικές προκλήσεις των τελευταίων δεκαετιών: τη στεγαστική κρίση.
Αυτό που ξεκίνησε ως μια σταδιακή άνοδος τιμών μετά από την πανδημία, έχει πλέον μετεξελιχθεί σε μια δομική ανισορροπία που απειλεί τη συνοχή του κοινωνικού ιστού.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και την πρόσφατη ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος για τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο, η χώρα βιώνει μια περίοδο «στεγαστικής πολιορκίας», με το δικαίωμα στην κατοικία να έχει μετατραπεί σε ένα δυσπρόσιτο επενδυτικό προϊόν.
Στεγαστική κρίση: Τα νούμερα που προκαλούν ίλιγγο
Η εν λόγω ανάλυση, που δημοσιοποιήθηκε στα μέσα Δεκεμβρίου 2025, σοκάρει με την καταγραφή της πορείας των αξιών. Μετά από μια οκταετία συνεχούς ανόδου, οι τιμές των κατοικιών έχουν πλέον ξεπεράσει το ιστορικό υψηλό του 2008 κατά μεγάλο ποσοστό.
Η αγορά, όχι μόνο κάλυψε το έδαφος που χάθηκε κατά τη διάρκεια της δημοσιονομικής κρίσης, αλλά δημιούργησε ένα νέο, αχαρτογράφητο επίπεδο τιμών που αποσυνδέεται πλήρως από την αγοραστική δύναμη του μέσου μισθωτού.
Από το 2017, που σηματοδότησε το ναδίρ των αξιών, μέχρι το τέλος του 2025, η σωρευτική ανατίμηση των ακινήτων στην Ελλάδα αγγίζει το 86%.
Αυτή η εκρηκτική άνοδος, που συνεχίστηκε με αμείωτη ένταση και το τελευταίο τρίμηνο του 2025 (με ετήσιο ρυθμό αύξησης κοντά στο 7,7%), καθιστά την απόκτηση ιδιόκτητης στέγης ένα άπιαστο όνειρο για όποιον δεν διαθέτει σημαντικό κεφάλαιο ή ακίνητη περιουσία.
Την ίδια στιγμή, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό του Νοεμβρίου 2025 επιβεβαιώνουν ότι η στέγαση αποτελεί τον βασικό «πυροκροτητή» του κόστους ζωής. Ενώ άλλοι τομείς της οικονομίας δείχνουν σημάδια σταθεροποίησης, η ομάδα «Στέγαση» συνεχίζει να κινείται με ρυθμούς αύξησης σχεδόν διπλάσιους από τον γενικό δείκτη τιμών καταναλωτή.
Η στεγαστική κρίση στη σημερινή Ελλάδα είναι μια πρόκληση που υπερβαίνει τα στενά όρια της οικονομίας
Η άνοδος αυτή τροφοδοτείται κυρίως από τα ενοίκια, τα οποία έχουν μετατραπεί σε μια μόνιμη πηγή οικονομικού άγχους. Πλέον, οι φορολογούμενοι που διαμένουν σε μισθωμένη κύρια κατοικία καλούνται να διαθέσουν το 40% έως και το 50% του διαθέσιμου εισοδήματός τους μόνο για τη στέγη, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρωζώνη.
Αυτή η κατάσταση δημιουργεί μια νέα κατηγορία «στεγαστικά φτωχών» πολιτών, οι οποίοι, παρά το γεγονός ότι εργάζονται πλήρως, αδυνατούν να καλύψουν βασικές τους ανάγκες μετά από την καταβολή του μισθώματος.
Η δυσμενής κατάσταση που επικρατεί αυτήν τη στιγμή δεν οφείλεται μόνο στην αυξημένη ζήτηση, αλλά και σε μια πρωτοφανή παράλυση της προσφοράς. Η οικοδομική δραστηριότητα παρουσιάζει σημαντική κάμψη, καθώς το κόστος των υλικών κατασκευής παραμένει σε υψηλά επίπεδα.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, οι τιμές των υλικών κατέγραψαν ετήσια άνοδο άνω του 3%, γεγονός, που, σε συνδυασμό με την οξεία έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού, έχει «παγώσει» χιλιάδες κατασκευές.
Επιπλέον, η ελληνική αγορά υποφέρει από το φαινόμενο των «κλειστών ακινήτων». Εκατοντάδες χιλιάδες διαμερίσματα παραμένουν εκτός αγοράς λόγω:
- Νομικών εμπλοκών: Πολυϊδιοκτησίες και κληρονομικές διαφορές που κρατούν τα σπίτια σφραγισμένα.
- Οικονομικής αδυναμίας: Ιδιοκτήτες που δεν διαθέτουν τους πόρους για την απαραίτητη ανακαίνιση παλαιών κτηρίων.
- Επενδυτικής αναμονής: Ακίνητα που αγοράστηκαν από ξένα χαρτοφυλάκια και παραμένουν κενά, προσδοκώντας περαιτέρω ανατίμηση.
Ένα από τα πιο ανησυχητικά χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου είναι η επέκταση της κρίσης από τα μεγάλα αστικά κέντρα στην περιφέρεια. Οι εκθέσεις της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότι, πλέον, η Θεσσαλονίκη και άλλες μεγάλες πόλεις της επικράτειας καταγράφουν ρυθμούς ανόδου που συχνά ξεπερνούν εκείνους της Αθήνας.
Η κατάσταση στις τουριστικές περιοχές και τα νησιά περιγράφεται ως «απαγορευτική». Η κυριαρχία της βραχυχρόνιας μίσθωσης έχει εκτοπίσει τους μόνιμους κατοίκους, δημιουργώντας ένα λειτουργικό αδιέξοδο για το ίδιο το κράτος.
Δημόσιοι λειτουργοί, όπως γιατροί, νοσηλευτές και εκπαιδευτικοί, αδυνατούν να βρουν στέγη για να αναλάβουν υπηρεσία, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση των κοινωνικών υποδομών στην περιφέρεια. Πλέον, η στέγαση έχει γίνει πλέον ο ανασταλτικός παράγοντας για τη στελέχωση των δημόσιων νοσοκομείων και σχολείων στις νησιωτικές περιοχές.
Η κοινωνική διάσταση της κρίσης, όπως αποτυπώνεται στις αναλύσεις του Δεκεμβρίου 2025, είναι ζοφερή. Η Ελλάδα κατέχει μια από τις χειρότερες θέσεις στην Ευρώπη αναφορικά με την ηλικία κατά την οποίαν οι νέοι φεύγουν από το πατρικό τους. Η αδυναμία ανεξαρτητοποίησης δεν είναι επιλογή, αλλά μια σκληρή ανάγκη.
Αυτή η παρατεταμένη συγκατοίκηση με τους γονείς δημιουργεί μια γενιά σε «αναμονή», όπου ο προσωπικός προγραμματισμός και η αυτονομία αναστέλλονται επ’ αόριστον.
Η αβεβαιότητα για το επόμενο ενοίκιο ή η αδυναμία εύρεσης ενός σταθερού χώρου διαβίωσης υπονομεύει την κοινωνική συνοχή και δημιουργεί ένα αίσθημα αποκλεισμού στη νέα γενιά, η οποία βλέπει το εισόδημά της να εξανεμίζεται πριν καλά-καλά ξεκινήσει ο μήνας.
Η δυσμενής αυτή κατάσταση αλλάζει ριζικά και τη φυσιογνωμία των ελληνικών πόλεων. Παραδοσιακές γειτονιές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης μετατρέπονται σταδιακά σε αμιγώς τουριστικές ζώνες, χάνοντας την κοινωνική τους ταυτότητα.
Τα καταστήματα της γειτονιάς που εξυπηρετούσαν τους μόνιμους κατοίκους δίνουν τη θέση τους σε υπηρεσίες που απευθύνονται αποκλειστικά σε επισκέπτες, ενώ η απουσία μόνιμης κατοίκησης αλλοιώνει τον ιστό της πόλης.
Οι επίσημοι φορείς προειδοποιούν ότι η «μονοκαλλιέργεια» της βραχυχρόνιας μίσθωσης και η εκδίωξη της μεσαίας τάξης από τα κέντρα των πόλεων δημιουργούν πόλεις «δύο ταχυτήτων», όπου η πρόσβαση στις υποδομές και την ποιότητα ζωής εξαρτάται αποκλειστικά από την οικονομική επιφάνεια του καθένα.
Το τέλος του 2025 βρίσκει την ελληνική αγορά ακινήτων σε μια φάση ακραίας πόλωσης. Από τη μία πλευρά, οι δείκτες δείχνουν μια αγορά που ευημερεί επενδυτικά, και από την άλλη, μια κοινωνία που τελεί υπό στεγαστική ασφυξία.
Οι αναφορές της ΕΛΣΤΑΤ και της Εθνικής Τράπεζας υπογραμμίζουν ότι η κατάσταση έχει φτάσει σε ένα οριακό σημείο, με την περαιτέρω άνοδο των αξιών να μην αντικατοπτρίζει πια την οικονομική υγεία της χώρας, αλλά ένα δομικό έλλειμμα κοινωνικής πολιτικής και μιαν άνευ προηγουμένου κυβερνητική απάθεια.
Η στεγαστική κρίση στη σημερινή Ελλάδα είναι μια πρόκληση που υπερβαίνει τα στενά όρια της οικονομίας. Είναι μια κρίση ταυτότητας και αξιοπρέπειας, που καθιστά το 2026 μια χρονιά κρίσιμων ερωτημάτων για το πώς θα διασφαλιστεί το θεμελιώδες δικαίωμα στη στέγη σε ένα περιβάλλον παγκόσμιας επενδυτικής πίεσης.
