Με βάση τα στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ θα δηλωθούν στη φορολογική δήλωση οι αγροτικές επιδοτήσεις – ενισχύσεις που εισπράχθηκαν κατά το έτος 2023 και αφορούν είτε το ίδιο, είτε προγενέστερα φορολογικά.
Ειδικότερα, η ΑΑΔΕ ενόψει της υποβολής των νέων φορολογικών δηλώσεων δίνει οδηγίες για τη συμπλήρωση και από τους αγρότες του εντύπου Ε3 (Κατάσταση Οικονομικών Στοιχείων από Επιχειρηματική Δραστηριότητα) και Κατάστασης Φορολογικής Αναμόρφωσης φορολογικού έτους 2023.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο της ΑΑΔΕ, γίνεται διάκριση (κωδικός 009) των ασκούντων αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα σε κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, σε ειδικό καθεστώς και σε αφανείς αγρότες χωρίς ΚΑΔ (μη υπαγόμενοι ούτε στο κανονικό ούτε στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ).
Τι πρέπει να προσέξουν οι αγρότες κατά την συμπλήρωση του εντύπου Ε3
Επίσης, ο κωδικός 011 Αγρότες – Μέλη αγροτικών συνεταιρισμών που πληρούν τις προϋποθέσεις του ν.4673/2020 συμπληρώνεται από ασκούντες αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα οι οποίοι είναι μέλη σε αγροτικούς συνεταιρισμούς που πληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις του ν.4673/2020. Ο έλεγχος των προϋποθέσεων αυτών και η σχετική πιστοποίηση γίνεται από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Επίσης, για την απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος στην περίπτωση συνεργασίας φυσικών προσώπων, κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, που είναι μέλη νομικών προσώπων και ενώσεων προσώπων γίνεται χρήση του κωδικού 011 συνδυαστικά με τον κωδ. 942 του πίνακα ΣΤ.
Ο κωδικός 009 καθώς και ο κωδικός 011 συμπληρώνονται και για τις ανάγκες επιβολής/απαλλαγής του τέλους επιτηδεύματος στην ασκούμενη αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα. Η υποχρέωση υποβολής Ε3 από τους ασκούντες αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα είναι ανεξάρτητη από το καθεστώς ΦΠΑ του φορολογούμενου ή τη συμμετοχή του ως μέλους σε συνεταιρισμό.
Το εισόδημα όσων ασκούν αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα μεταφέρεται από τον κωδ.352 του πίνακα ΣΤ’ στους ανάλογους κωδικούς της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων Ε1.
Πώς θα δηλωθούν οι αγροτικές ενισχύσεις
Ειδικά, για τους ασκούντες ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, στον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα περιλαμβάνονται εκ των άμεσων ενισχύσεων του Πυλώνα I της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, όπως αυτές ορίζονται, μόνο η βασική ενίσχυση καθώς και, κατά το ποσό που υπερβαίνουν τις δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ, οι πράσινες και συνδεδεμένες ενισχύσεις. Οι αγροτικές αποζημιώσεις (κωδ.070) στο σύνολό τους δεν περιλαμβάνονται στον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα. Οι βεβαιώσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ για τις επιδοτήσεις που αφορούν στο έτος 2023 θα φέρουν ακριβή χαρακτηρισμό για τον ορθό φορολογικό χειρισμό τους.
Η βασική ενίσχυση φορολογείται από το πρώτο ευρώ, ενώ οι πράσινες και οι συνδεδεμένες φορολογούνται μόνο κατά το μέρος που, αθροιζόμενες, υπερβαίνουν τις δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ. Ωστόσο, κάθε περίπτωση αγροτικής επιδότησης/ενίσχυσης αναγράφεται υποχρεωτικά στην πρώτη σελίδα του εντύπου Ε3, αρχικά, για πληροφοριακούς σκοπούς (Πίνακας Γ2, κωδικοί 071, 072, 073, 074, 075, 076, 077, 078, 079 και 080). Το ποσό της βασικής ενίσχυσης (κωδ.071) καθώς και το άθροισμα των πράσινων (κωδ.072) και συνδεδεμένων ενισχύσεων (κωδ.073) για το μέρος άνω των 12.000 ευρώ, μεταφέρεται στον κωδ.362 του πίνακα Ζ1 και στον κωδ.322 του πίνακα Δ8, για να προσμετρηθούν στη διαμόρφωση του κέρδους από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα. Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από την ηλεκτρονική πληροφόρηση που λαμβάνεται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ μέσω της αποστολής αρχείων.
Σημειώνεται ότι οι τρεις αυτές κατηγορίες αποτελούν εισοδηματικές ενισχύσεις. Όλες οι περιπτώσεις των επενδυτικών επιδοτήσεων (κωδικοί 074, 076 και 079), οι λοιπές περιπτώσεις των εισοδηματικών ενισχύσεων (κωδικοί 075, 077 και 080) και η κατηγορία της πρόωρης συνταξιοδότησης (κωδικός 078), δεν λαμβάνονται υπόψη στον προσδιορισμό του κέρδους από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα (σχετικό το 175019/01.12.2016 έγγραφο του ΟΠΕΚΕΠΕ).
Περαιτέρω, οι λοιπές περιπτώσεις εισοδηματικών επιδοτήσεων/ενισχύσεων (κωδικοί 075, 077 και 080), η πρόωρη συνταξιοδότηση (κωδικός 078), καθώς και το μέρος των πρασίνων και συνδεδεμένων που δε λήφθηκε υπόψη κατά τον προσδιορισμό του κέρδους (αθροιζόμενες δηλαδή μέχρι τις 12.000 ευρώ), δύνανται να καλύπτουν τεκμήρια. Τα ποσά αυτά αναγράφονται στους κωδ. 659/660 του πίνακα 6 του Εντύπου Ε1 της δήλωσης φόρου εισοδήματος.
Αντιθέτως, οι αγροτικές αποζημιώσεις (κωδικός 070) και τα ποσά των επενδυτικών ενισχύσεων/επιδοτήσεων (κωδικοί 074, 076 και 079) συμπληρώνονται για πληροφοριακούς λόγους και δεν δύνανται να καλύπτουν τεκμήριο.
Ειδικά, οι αγροτικές ενισχύσεις που καταβάλλονται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στο πλαίσιο δράσεων αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορωνοϊού COVID-19 στον πρωτογενή τομέα οι οποίες αναγράφονται στον κωδικό 081, καθώς και οι αγροτικές ενισχύσεις που καταβάλλονται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ:
α) σε επιχειρήσεις κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων
β) για οικονομική ενδυνάμωση της κτηνοτροφικής παραγωγής στον νησιωτικό χώρο
γ) λόγω της ενεργειακής κρίσης και της αύξησης του κόστους των λιπασμάτων,
δ) η έκτακτη προσωρινή στήριξη σε γεωργούς και ΜΜΕ που πλήττονται ιδιαίτερα από τις επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και
ε) οι ενισχύσεις που χορηγούνται βάσει της ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2022/C 426/01) «Προσωρινό πλαίσιο για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό τη στήριξη της οικονομίας μετά την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας» και οι οποίες αναγράφονται στο κωδικό 083, είναι αφορολόγητες. Τα ποσά των ενισχύσεων του κωδικού 083 αναγράφονται στους κωδικούς 659- 660 του Πίνακα 6 του εντύπου Ε1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και δύνανται να καλύπτουν τεκμήρια, όπως και οι ανωτέρω που καταβάλλονται στο πλαίσιο αντιμετώπισης του COVID-19.
Αντιστοίχιση νέων επιδοτήσεων
Επιπρόσθετα, από το έτος 2023 ξεκίνησε η νέα προγραμματική περίοδος ΣΣ ΚΑΠ 20232027 και επήλθαν αλλαγές σε καθεστώτα του Πυλώνα 1 σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο της χώρας για την ΣΣ ΚΑΠ. Σύμφωνα με τον ΟΠΕΚΕΠΕ η αντιστοίχιση των νέων επιδοτήσεων με τις υπάρχουσες κατηγορίες του Ε3 είναι η εξής:
α) η Βασική Εισοδηματική Στήριξη για την βιωσιμότητα αντιστοιχίζεται με την Βασική Ενίσχυση,
β) τα Οικολογικά Σχήματα (eco schemes) για το κλίμα, το περιβάλλον και την καλή διαβίωση των ζώων αντιστοιχίζεται με τις Πράσινες Ενισχύσεις,
γ) η Στήριξη Συνδεδεμένου Εισοδήματος για φυτική /ζωική παραγωγή αντιστοιχούν στις Συνδεδεμένες ενισχύσεις,
δ) η Συμπληρωματική Αναδιανεμητική εισοδηματική στήριξη για τη βιωσιμότητα στις λοιπές περιπτώσεις ενισχύσεων Πυλώνα 1.
Όλα τα υπόλοιπα καθεστώτα/μέτρα με αλλαγές στην ονομασία τους εντάσσονται στους ήδη υπάρχοντες κωδικούς.
Κατ’ εξαίρεση
Κατ’ εξαίρεση για τις αγροτικές ενισχύσεις και επιδοτήσεις που εισπράττονται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1η.1.2021 και μετά χρόνος κτήσης του εισοδήματος θεωρείται ο χρόνος της είσπραξής τους, εκτός από την περίπτωση που εισπράττονται αναδρομικά κατόπιν ένστασης ή δικαστικής απόφασης, όπου χρόνος κτήσης τους δύναται να θεωρείται και o χρόνος στον οποίο ανάγονται.
Η παραπάνω διάταξη ισχύει και για τα νομικά πρόσωπα ή τις νομικές οντότητες που εισπράττουν αγροτικές ενισχύσεις και επιδοτήσεις.
Φορολόγηση αναδρομικών επιδοτήσεων
Για την ειδική περίπτωση όπου βάσει της ανωτέρω διάταξης, ο φορολογούμενος επιθυμεί να φορολογηθούν στο τρέχον έτος οι αναδρομικές αγροτικές επιδοτήσεις που έχουν εισπραχθεί κατόπιν δικαστικής απόφασης ή ένστασης, γίνεται χρήση του κωδ. 082. Ο κωδικός αυτός προσυμπληρώνεται με βάση την επιλογή του φορολογούμενου στον εσωτερικό υποπίνακα των αγροτικών επιδοτήσεων σχετικά με το χρόνο φορολόγησης των αναδρομικών που έχουν εισπραχθεί κατόπιν δικαστικής απόφασης ή ένστασης.
Περαιτέρω διευκρινίζεται ότι η παραπάνω επιλογή θα αφορά τις επιδοτήσεις ανά είδος. Είναι σαφές ότι με την ως άνω εγγραφή 9 στον 082, τα ποσά αυτά λαμβάνονται υπόψη στις φορολογικές υποχρεώσεις του τρέχοντος έτους. Σημειώνεται, ότι η ως άνω επιλογή είναι οριστική και δεν δύναται να ανακληθεί.
Επισημαίνεται ότι θα αναρτηθούν οι αγροτικές επιδοτήσεις – ενισχύσεις που εισπράχθηκαν κατά το έτος 2023 και αφορούν είτε το ίδιο, είτε προγενέστερα φορολογικά έτη με βάση στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ, προκειμένου να διευκολυνθεί η συμπλήρωση του εντύπου.
Διευκρινίζεται ότι στον πίνακα Γ2 συμπεριλαμβάνονται οι αγροτικές ενισχύσεις/επιδοτήσεις που χορηγούνται μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ (και οι αγροτικές αποζημιώσεις μέσω ΕΛΓΑ). Οι λοιπές περιπτώσεις ενισχύσεων που χορηγούνται από άλλους φορείς σε ασκούντες αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα αναγράφονται, εφόσον αυτό απαιτείται, στον πίνακα ΣΤ του εντύπου Ε3.
