Η Τουρκία έχει ήδη κάνει ένα σημαντικό βήμα στην προσπάθεια να βγει από την οικονομική κρίση, μετά από χρόνια αντισυμβατικών πολιτικών. Οι αριθμοί έχουν αρχίσει σταδιακά να ευημερούν και το μεγάλο στοίχημα τώρα για την κυβέρνηση του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν είναι να αρχίσουν να ευημερούν και οι πολίτες.
Οίκοι αξιολόγησης, διεθνείς επενδυτές και τράπεζες έχουν αρχίσει να δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στην Άγκυρα, ιδιαίτερα όσον αφορά στις προσπάθειες αντιμετώπισης των πολύ υψηλών τιμών, όπως αυτό αντικατοπτρίζεται από τις πρόσφατες εξελίξεις:
- Η Moody’s αναβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας κατά δύο βαθμίδες, σε «Β1» από «Β3» διατηρώντας ταυτόχρονα θετικές προοπτικές για τη συνέχεια. Ο οίκος αξιολόγησης εκτιμά πως η χώρα έχει καταγράψει βελτιώσεις στη διακυβέρνηση, κάνοντας λόγο για «αποφασιστική και όλο πιο εδραιωμένη επιστροφή στις ορθόδοξες νομισματικές πολιτικές, οι οποίες αποφέρουν τα πρώτα ορατά αποτελέσματα όσον αφορά τη μείωση των μεγάλων μακροοικονομικών ανισορροπιών της χώρας», όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση.
- Διαχειριστές κεφαλαίων έχουν ρίξει από τον Οκτώβριο μέχρι σήμερα περίπου 24 δις δολάρια σε λίρες Τουρκίας με στόχο να κερδίσουν από τα υψηλά επιτόκια στη χώρα που σήμερα φτάνουν και ξεπερνούν το 50% λόγω προσπαθειών από την κεντρική τράπεζα της χώρας να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό, όπως δείχνουν στοιχεία των Financial Times. Η κίνηση αυτή ενέχει ρίσκα με μια αναστροφή τάσης να καραδοκεί εάν χειροτερέψει η κατάσταση, αλλά προς το παρόν το ξένο χρήμα έχει αρχίσει να κάνει ξανά την παρουσία του στη χώρα.
- Η μεγαλύτερη τράπεζα της Γερμανίας, η Deutsche Bank, προβλέπει πως ο πληθωρισμός στην Τουρκία θα υποχωρήσει σημαντικά τους επόμενους μήνες επιτυγχάνοντας εξισορρόπηση της οικονομίας χωρίς σκληρή προσγείωση. Μιλώντας στο πρακτορείο Anadolu, ο Hans-Christian Wietoska, επικεφαλής ερευνών της Deutsche Bank στη Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρικής, εκτίμησε πως η χώρα Türkiye ολοκλήρωσε την πρώτη φάση της εξισορρόπησης της οικονομίας της και τώρα εισέρχεται στο δεύτερο στάδιο.
«Βλέπουμε τον πληθωρισμό γύρω στο 40% μέχρι το τέλος του έτους λόγω της επιβράδυνσης της εγχώριας ζήτησης (…) και της πρόσφατης σταθερότητας της λίρας. Αναμένουμε μια ισχυρή διαδικασία μείωση πληθωρισμού», εκτιμά το στέλεχος της γερμανικής τράπεζας.
«Το βασικό ερώτημα, αλλά και μέρος του δεύτερου σταδίου, είναι να φτάσει ο πληθωρισμός στο 20%. Αυτό είναι το επόμενο βήμα, και αυτή είναι μια πρόκληση γιατί το 40% θα έχει καταγραφεί λίγο-πολύ μέχρι το τέλος του έτους», προσέθεσε ο ίδιος προσθέτοντας ότι θα είναι κρίσιμο για την κεντρική τράπεζα να διατηρήσει μια αυστηρή νομισματική στάση.
Καίνε οι τιμές σε προϊόντα, υπηρεσίες, ακίνητα στην Τουρκία
Οι οικονομολόγοι της Deutsche Bank προβλέπουν ανάπτυξη του ΑΕΠ στην Τουρκία στο 3,5% φέτος από μέσο ρυθμό ανάπτυξης περίπου 5% τα τελευταία πέντε χρόνια.
Μετά τις εκλογές του 202, η Τουρκία έχει κάνει σημαντική στροφή προς πιο ορθόδοξες- όπως χαρακτηρίζονται- οικονομικές πολιτικές για να μειώσει τον πληθωρισμό, ο οποίος έφτασε στο 75,45% τον Μάιο, από 69,8% τον Απρίλιο. Ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε 71,60% τον Ιούνιο. Όλα αυτά όπως είναι αναμενόμενο έχουν επιφέρει τεράστιες αυξήσεις σε προϊόντα, υπηρεσίες και ακίνητα, οδηγώντας πολλούς στη φτώχεια και αυξάνοντας τις εισοδηματικές ανισότητες μεταξύ των εχόντων και των μη εχόντων.
Ο Μεχμέτ Σίμσεκ, ο υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας που είναι επικεφαλής του οικονομικού επιτελείου και δεξί χέρι του Ερντογάν έχει προβλέψει ότι ο πληθωρισμός του Μαΐου ήταν το υψηλότερο επίπεδο πριν τον κατήγορο και πλέον σε συνεργασία με την Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας προβλέπει ρυθμό πληθωρισμού στο τέλος του έτους 38%.
Οι διεθνείς προβλέψεις για την οικονομία
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) αναμένει ότι η οικονομία στην Τουρκία θα αναπτυχθεί κατά 3,6%, ενώ ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) προβλέπει ανάπτυξη 3,4% το 2024.
Ενώ ο πληθωρισμός και η εγχώρια ζήτηση έχουν αρχίσει να μετριάζονται, οι πληθωριστικές πιέσεις αναμένεται να υποχωρήσουν σημαντικά τους επόμενους μήνες και το 2025, θεωρεί και η Moody’s. Ο οίκος επισημαίνει ότι η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας (CBRT) ενισχύει γρήγορα την αξιοπιστία της νομισματικής πολιτικής, η οποία με τη σειρά της συμβάλλει στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην τουρκική λίρα.
Το μεγάλο στοίχημα για τους πολίτες
Οι αριθμοί αυτοί δείχνουν βελτίωση στην αναπτυσσόμενη οικονομία με ΑΕΠ που αναμένεται να φτάσει το 1,1 τρις δολάρια το 2024 και τώρα το μεγάλο στοίχημα είναι να βελτιώσουν και την καθημερινότητα των πολιτών οι οποίοι τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει μεγάλες θυσίες.
Πολλοί Τούρκοι ανησυχούν αλλά και ντρέπονται για τη μείωση στο βιοτικό τους επίπεδο, πληρώνοντας το τίμημα για τα προηγούμενα οικονομικά λάθη του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, παρόλο που υπάρχουν ενδείξεις ότι η χώρα αρχίζει να βγαίνει από την κρίση κόστους ζωής, σχολίαζε σε εκτενές δημοσίευμά του για την κατάσταση στη χώρα το Reuters μόλις πριν από λίγες ημέρες.
Έξι χρόνια υψηλού πληθωρισμού, σε συνδυασμό με μεγάλη μείωση των πιστώσεων το τελευταίο έτος έφεραν συνταξιούχους και μισθωτούς πολύ κοντά στη φτώχεια, δείχνουν τα στοιχεία του Reuters, «δοκιμάζοντας τον κοινωνικό ιστό της Τουρκίας περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη περίοδο κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Ερντογάν εδώ και περισσότερες από δύο δεκαετίες», αναφέρεται.
Οι πιο νέοι Τούρκοι λένε ότι τώρα προσφέρουν εκείνοι χρήματα σε συνταξιούχους γονείς και παππούδες, σε μια αντιστροφή του τουρκικού εθίμου. Κι αυτό την ώρα που οι εργαζόμενοι αγωνίζονται να πληρώσουν μηνιαίους λογαριασμούς και εγκαταλείπουν καθημερινές μικρές πολυτέλειες όπως το φαγητό έξω.
