«Εξελίσσεται σε φιάσκο η ψηφιακή κάρτα εργασίας στον Τουρισμό – Επισιτισμό;» αναρωτιέται η ομοσπονδία εργαζομένων του κλάδου (ΠΟΕΕΤ), τονίζοντας ότι δεν πρόκειται για ρητορικό αλλά ρεαλιστικό ερώτημα και ζητά άμεσες απαντήσεις.
Δεν έχει περάσει ούτε ένας μήνας από τη συνάντηση της ΠΟΕΕΤ με τις υπουργούς Εργασίας και Τουρισμού, από την οποία οι εκπρόσωποι των εργαζομένων δήλωσαν ότι έφυγαν «ιδιαίτερα ευχαριστημένοι». Στη συνάντηση αναγνωρίστηκε η θετική συμβολή της ψηφιακής κάρτας εργασίας στην καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, αφού από τον πρώτο μήνα εφαρμογής της οι δηλωθείσες υπερωρίες στα καταλύματα αυξήθηκαν κατά 637% και στην εστίαση κατά 55%.
Ανάμεσα στα ζητήματα που τέθηκαν ήταν και η σωστή εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας, με τις δύο υπουργούς να δεσμεύονται ότι θα δοθεί «άμεση απάντηση» στα προβλήματα.
Τι μεσολάβησε έκτοτε και πήγαμε από την ικανοποίηση στο παρ’ολίγον φιάσκο;
Το βασικό γεγονός είναι ότι πλέον οδεύουμε προς τα μέσα της τουριστικής σεζόν και οι εργοδότες μετά τους πρώτους δοκιμαστικούς μήνες έχουν «ξεψαρώσει» και έχουν γίνει πιο εφευρετικοί.
Έτσι, αν πιστέψουμε τις καταγγελίες της ΠΟΕΕΤ, έχουν βρει μια σειρά παραθυράκια για να παρακάμψουν την ψηφιακή κάρτα εργασίας. Κάποια από αυτά είναι νομιμοφανή και εκμεταλλεύονται κενά στις υπάρχουσες ρυθμίσεις, κάποια άλλα είναι παράνομα και περνάνε «κάτω από τα ραντάρ» των ελεγκτικών μηχανισμών.
Κόλπα με τους ΚΑΔ
Όπως καταγγέλλει η ΠΟΕΕΤ, πολλές επιχειρήσεις που διαθέτουν ξενοδοχειακές εκμεταλλεύσεις ή καταστήματα εστίασης καταφέρνουν και εξαιρούνται από την ψηφιακή κάρτα εργασίας, αφού δηλώνουν διαφορετικό ΚΑΔ (Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητα).
Για να εμπίπτει μια επιχείρηση στην υποχρεωτική εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας, πρέπει να είναι δηλωμένη με κύριο ΚΑΔ ως εστιατόριο, ξενοδοχείο κ.λπ.
Αν όμως λειτουργεί υπό την ομπρέλα άλλης επιχείρησης, με διαφορετική κύρια δραστηριότητα (π.χ. κατασκευαστικές, γεωργικές εκμεταλλεύσεις ή ακόμα και καζίνο), τότε εξαιρείται. Στην περίπτωση αυτή τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια θεωρούνται «υποκαταστήματα» και ο εργοδότης δεν είναι υποχρεωμένος να εφαρμόζει την ψηφιακή κάρτα εργασίας.
Σύμφωνα με καταγγελίες, το νομιμοφανές αυτό κόλπο το χρησιμοποιούν ξενοδοχεία ιδίως στη Βόρεια Ελλάδα.
Βαφτιζουν τους υπαλλήλους «στελέχη»
Εκτός από τις εξαιρέσεις σε επιχειρήσεις, μέσω ΚΑΔ, γίνονται εξαιρέσεις και για τους εργαζόμενους.
Σύμφωνα με σχετική υπουργική απόφαση, οι εργαζόμενοι μπορεί να εξαιρεθούν από την εφαρμογή ψηφιακής κάρτας εργασίας, μόνο εφόσον κατέχουν θέση στελέχους με τετραπλάσιο ή εξαπλάσιο μισθό από τον εκάστοτε κατώτατο ή αν κατέχουν διευθυντική θέση. Επίσης, εξαιρούνται από την υποχρωετική σήμανση της ψηφιακής κάρτας οι εργαζόμενοι για τους οποίους προκύπτει, μέσω της ατομικής τους σύμβασης και του καταστατικού της επιχείρησης, ότι είναι «στελέχη με διευθυντική, εποπτική ή εμπιστευτική θέση».
Η ΠΟΕΕΤ κάνει λόγο για «ακατανόητη υπουργική απόφαση», που δίνει την ευχέρεια σε επιχειρήσεις να βαφτίζουν τους προϊσταμένους των τμημάτων στελέχη, για να αποφεύγουν τη χρήση ψηφιακής κάρτας εργασίας.
Επταήμερα χωρίς ανάπαυση
Την έβδομη ημέρα της δημιουργίας του σύμπαντος ο Θεός ξεκουράστηκε. Στο τουριστικό σύμπαν δεν υπάρχει αυτή η πολυτέλεια για τους ξενοδοχϋπαλληλους. Η επταήμερη εργασία συνεχίζεται ακόμα και με την ψηφιακή κάρτα. Επίσης, η ΠΟΕΕΤ δηλωνει ότι καταστρατηγείται ακόμα και η υποχρεωτική 11ωρη ανάπαυση ανάμεσα σε δύο βάρδιες.
Για παράδειγμα, ιδίως σε ξενοδοχεία σε τουριστικές περιοχές, είναι συχνό το φαινόμενο, να φεύγει ο υπάλληλος της ρεσεψιόν λίγο πριν τα μεσάνυχτα και να έρχεται τα χαράματα, με πέντε ή έξι ώρες μόνο ξεκούρασης (και ελάχιστες ή μηδενικές ώρες ύπνου).
Ελλιπείς έλεγχοι;
Οι εργαζόμενοι σε επισιτισμό-τουρισμό υποστηρίζουν ότι «στην πράξη κανείς δεν ελέγχει στο ΠΣ Εργάνη τη λειτουργία της ψηφιακής κάρτας εργασίας». Πάντως από τους ελέγχους της επιθεώρησης εργασίας, οι παραβάσεις που αφορούν την ψηφιακή κάρτα είναι η δεύτερη πιο συχνή παράβαση.
Επίσης, το πρώτο πεντάμηνο το 2025, πάνω από τις μισές παραβάσεις για εργασιακά θέματα αφορούν ζητήματα υπέρβασης ωραρίου – που υποκρύπτουν απλήρωτες υπερωρίες και αδήλωτη απασχόλησης, με τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν να είναι πάνω από 11 εκ. αυρώ (το 72% του συνόλου των προστίμων».
«Ξεκαθαρίζουμε ότι είμαστε υπέρ της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Θεωρούμε πως είναι όπλο στη φαρέτρα των εργαζομένων, όμως αν ένα όπλο χρησιμοποιηθεί λάθος τότε μπορεί να έχουμε αυτοτραυματισμό. Ένα είναι σίγουρο, η υπομονή μας εξαντλείται!», καταλήγει η ΠΟΕΕΤ.
Τα τεχνάσματα για την ψηφιακή κάρτα
Άλλες καταγγελίες που έχει συγκεντρώσει η ΠΟΕΕΤ για την ψηφιακή κάρτα είναι οι εξής:
· Οι προϊστάμενοι συγκεντρώνουν τις κάρτες των εργαζόμενων στο γραφείο προσωπικού και τις «κτυπούν» κατά βούληση, ώστε να φαίνονται λιγότερες ή και μηδενικές επιπλέον ώρες εργασίας. Στους ελέγχους στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, φαίνεται ότι η ώρα εισόδου και εξόδου από την εργασία είναι νόμιμη, αλλά την κάρτα δεν την έχει χτυπήσει ο ίδιος.
· Ο εργαζόμενος χτυπάει την ψηφιακη κάρτα φεύγοντας από τη δουλειά, στην κανονική λήξη του ωραρίου, και μετά επιστρέφει και δουλεύει αδήλωτες υπερωρίες.
· «Κτυπούν» την κάρτα κατά την αποχώρησή τους, στο πλαίσιο του ωραρίου, και στη
· Λόγω της έλλειψης εργαζομένων, συχνά καλούνται σε εργασία υπάλληλοι που έχουν ρεπό. Δίνεται όμως η οδηγία σ’ αυτές τις ειδικές περιπτώσεις οι εργαζόμενοι να μη χτυπήσουν κάρτα.
