Οι ερευνητές ανακάλυψαν μια ισχυρή σχέση μεταξύ της μεταβλητότητας του καρδιακού ρυθμού (HRV) κατά τη διάρκεια του ύπνου και του κινδύνου για σοβαρές παθήσεις, όπως το εγκεφαλικό και η κατάθλιψη. Αυτά τα ευρήματα ανοίγουν νέους ορίζοντες στην έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη, αναδεικνύοντας τον καρδιακό ρυθμό σε έναν κρίσιμο δείκτη για την υγεία σας μακροπρόθεσμα.
Ο καρδιακός σας ρυθμός στον ύπνο μπορεί να υποδεικνύει αυξημένο κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο ή κατάθλιψη, σύμφωνα με μελέτη
Ο καρδιακός ρυθμός είναι ο αριθμός των φορών που χτυπά η καρδιά σας, σε ένα λεπτό, όταν δεν καταβάλλετε μεγάλη προσπάθεια. Οι ερευνητές ανακάλυψαν μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ της μεταβλητότητας του καρδιακού ρυθμού (HRV) κατά τη διάρκεια του ύπνου και του κινδύνου για σοβαρές παθήσεις, όπως το εγκεφαλικό και η κατάθλιψη. Αυτά τα ευρήματα ανοίγουν νέους ορίζοντες στην έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη σοβαρών προβλημάτων υγείας.
Μια έρευνα που παρουσιάστηκε στο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Νευρολογίας (EAN) 2025, αποκάλυψε μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ του νυχτερινού καρδιακού ρυθμού και μελλοντικών προβλημάτων υγείας, ακόμη και σε άτομα χωρίς εμφανή προβλήματα ύπνου.
Η μελέτη, η οποία διεξήχθη στο Τμήμα Νευρολογίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Βέρνης, Inselspital, εξέτασε 4.170 άτομα σε μια συγκεκριμένη περίοδο παρατήρησης. Διαπιστώθηκε ότι η μεταβλητότητα καρδιακού ρυθμού (HRV) κατά τη διάρκεια του ύπνου, μπορεί να λειτουργήσει ως ένα ισχυρό προειδοποιητικό σημάδι για μελλοντικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφαλικού, της κατάθλιψης και της γνωστικής δυσλειτουργίας.
Η μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού αντικατοπτρίζει τη διακύμανση των χρονικών διαστημάτων μεταξύ των καρδιακών παλμών. Η HRV προσαρμόζεται συνεχώς ως απόκριση στις σωματικές και συναισθηματικές απαιτήσεις του σώματος. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, το HRV είναι φυσιολογικά υψηλό, αντιστοιχώντας σε υψηλά επίπεδα δραστηριότητας. Τη νύχτα και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του ύπνου, η HRV συνήθως μειώνεται, αντικατοπτρίζοντας μια μετάβαση σε λειτουργία ανάπαυσης και αποκατάστασης, όπου το σώμα επικεντρώνεται στην ανάκαμψη και την αναπλήρωση ενέργειας για την επόμενη ημέρα.
Τα βασικά ευρήματα της μελέτης
Η έρευνα διαπίστωσε ότι συγκεκριμένα μοτίβα μεταβλητότητας του καρδιακού ρυθμού συνδέονται με μελλοντικά προβλήματα υγείας. Οι συμμετέχοντες που αργότερα εμφάνισαν εγκεφαλικό παρουσίασαν ασυνήθιστα υψηλή και ακανόνιστη HRV. Αντίθετα, χαμηλή HRV ήταν κοινή σε εκείνους που εμφάνισαν κατάθλιψη. Υψηλή HRV με αλλοιωμένα μοτίβα συχνότητας παρατηρήθηκαν επίσης σε άτομα που αργότερα ανέπτυξαν μεταβολικά νοσήματα. Ομοίως, καρδιαγγειακές και ενδοκρινικές παθήσεις συσχετίστηκαν επίσης με υψηλή HRV.
Η Irina Filchenko, MD, PhD, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε: «Η μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού είναι σημαντική για την υγεία του εγκεφάλου και τη συνολική υγεία, επειδή αντικατοπτρίζει πόσο καλά λειτουργεί το σώμα – κυρίως μέσω της δραστηριότητας του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Αυτό το σύστημα ελέγχει ζωτικές λειτουργίες όπως η αναπνοή, η πέψη και ο μυϊκός τόνος, βοηθώντας το σώμα να διατηρήσει την ισορροπία και να προσαρμοστεί σε εσωτερικές και εξωτερικές απαιτήσεις».
«Ενώ πολλοί άνθρωποι είναι εξοικειωμένοι με την παρακολούθηση των σταδίων ύπνου ή του συνολικού χρόνου ύπνου, η νυχτερινή HRV παρέχει ένα μοναδικό παράθυρο στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το σώμα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό επειδή ο ύπνος είναι μια κρίσιμη περίοδος για πολλές φυσιολογικές διεργασίες που διέπουν τη μακροπρόθεσμη υγεία, όπως η κυτταρική επιδιόρθωση, η ενοποίηση της μνήμης και η απομάκρυνση των μεταβολικών αποβλήτων από τον εγκέφαλο».
Η μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού στον ύπνο ως δείκτης για σοβαρές παθήσεις
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πρώιμος δείκτης του κινδύνου για σοβαρές παθήσεις, αποκαλύπτοντας ανεπαίσθητες αλλαγές στη λειτουργία του σώματος πριν εμφανιστούν τα παραδοσιακά συμπτώματα ή γίνει η διάγνωση. Αυτό θα μπορούσε να ανοίξει νέους ορίζοντες στην πρόληψη και την έγκαιρη θεραπεία για ασθένειες, όπως το Αλτσχάιμερ ή το εγκεφαλικό.
Η έρευνα έρχεται να προσθέσει στοιχεία στα ήδη αυξανόμενα δεδομένα που δείχνουν ότι ο ύπνος είναι ένας κρίσιμος πυλώνας της μακροπρόθεσμης υγείας. «Το ευρύτερο μήνυμα είναι ότι ο ύπνος δεν είναι απλώς μια παθητική κατάσταση ανάπαυσης – είναι μια ενεργή, δυναμική διαδικασία που διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στη διατήρηση της μακροπρόθεσμης υγείας, ειδικά της υγείας του εγκεφάλου. Τα ευρήματά μας τονίζουν την σημασία της πρόληψης και δείχνουν ότι τα προβλήματα υγείας ξεκινούν πολύ πριν εμφανιστούν τα κλινικά συμπτώματα», κατέληξε η Dr. Filchenko.
