Ο ύπνος, πέρα από την ξεκούραση, μπορεί να είναι ένα ισχυρό εργαλείο για την αντιμετώπιση προβλημάτων ψυχικής υγείας. Μια πρωτοποριακή έρευνα δείχνει ότι μπορούμε να επηρεάσουμε τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται τις αναμνήσεις, κατά τη διάρκεια του ύπνου, ανοίγοντας νέες προοπτικές για την αντιμετώπιση ψυχικών τραυμάτων.
Πώς ο ύπνος μπορεί να ενεργοποιήσει ξανά τις θετικές αναμνήσεις και να αποδυναμώσει τις επώδυνες
Η «στοχευμένη επανενεργοποίηση μνήμης» αποδείχθηκε ότι ενεργοποιεί ξανά τις θετικές αναμνήσεις και αποδυναμώνει τις επώδυνες. Ο ύπνος έχει αποδειχθεί ότι έχει μια σειρά από πλεονεκτήματα για τη σωματική και ψυχική υγεία και τώρα μια νέα μελέτη δείχνει ότι θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στη «διαγραφή» των κακών αναμνήσεων.
Αυτό σύμφωνα με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ, οι οποίοι υλοποίησαν μια διαδικασία που ονομάζεται «στοχευμένη επανενεργοποίηση μνήμης» (TMR) για την επανενεργοποίηση των θετικών αναμνήσεων και την αποδυνάμωση των επώδυνων κατά τη διάρκεια του ύπνου.
«Η ανάμνηση επώδυνων ή τραυματικών εμπειριών μπορεί να είναι βαθιά ενοχλητική», έγραψαν οι ερευνητές σχολιάζοντας τα ευρήματά τους, τα οποία δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό PNAS. «Ο ύπνος μπορεί να προσφέρει μια ευκαιρία για τη μείωση τέτοιου είδους ταλαιπωρίας».
«Αναπτύξαμε μια διαδικασία για να αποδυναμώσουμε παλαιότερες δυσάρεστες αναμνήσεις ενεργοποιώντας εκ νέου νεότερες θετικές αναμνήσεις κατά τη διάρκεια του ύπνου».
Τι έδειξε μελέτη για την ικανότητα του ύπνου να περιορίζει τις αρνητικές αναμνήσεις
Στη μελέτη, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ, έδειξαν σε συνολικά 37 συμμετέχοντες 48 «ασυνάρτητες λέξεις», καθεμία συνδυασμένη με μια διαφορετική δυσάρεστη εικόνα, πριν κοιμηθούν για τη νύχτα.
Την επόμενη βραδιά, τους έδειξαν τις μισές από τις λέξεις συνδυασμένες με θετικές εικόνες από τέσσερις κατηγορίες: ζώα, μωρά, ανθρώπους και σκηνές. Κατά τη διάρκεια του επόμενου «ύπνου χωρίς γρήγορες κινήσεις των ματιών», οι ερευνητές εισήγαγαν «ενδείξεις ακουστικής μνήμης». Όταν οι συμμετέχοντες ξύπνησαν, θυμόντουσαν λιγότερο τις αρνητικές εικόνες και περισσότερο τις θετικές.
«Τα αποτελέσματά μας ευθυγραμμίστηκαν με πρόσφατη έρευνα TMR που δείχνει ότι η επιλεκτική λήθη θα μπορούσε να προκληθεί μέσω της επανενεργοποίησης παρεμβαλλόμενων αναμνήσεων κατά τη διάρκεια του ύπνου», έγραψαν οι ερευνητές στη μελέτη.
«Πέρα από προηγούμενες έρευνες σε ουδέτερες αναμνήσεις, τα αποτελέσματά μας υποδηλώνουν ότι το TMR (στοχευμένη επανενεργοποίηση μνήμης) κατάφερε να επανενεργοποιήσει πρόσφατα αποκτηθείσες θετικές αναμνήσεις και να αποδυναμώσει παλαιότερες δυσάρεστες αναμνήσεις».
Η στοχευμένη επανενεργοποίηση μνήμης μειώνει τον συναισθηματικό αντίκτυπο των δυσάρεστων αναμνήσεων, σύμφωνα με νευρολόγο
Ο Dr. Earnest Lee Murray, πιστοποιημένος νευρολόγος στο Γενικό Νοσοκομείο Jackson-Madison County στο Jackson του Τενεσί, σημείωσε ότι το TMR έχει χρησιμοποιηθεί ως μέθοδος για τη θεραπεία της διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD) και άλλων δυσάρεστων (κακών) αναμνήσεων.
«Αυτό γίνεται συνδυάζοντας αισθητηριακές ενδείξεις με θεραπευτικές παρεμβάσεις και στη συνέχεια επαναπαρουσιάζοντας αυτούς τους ερεθισμούς κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων φάσεων ύπνου», δήλωσε ο Murray, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Η θεραπεία αυτή έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον συναισθηματικό αντίκτυπο των δυσάρεστων αναμνήσεων, πρόσθεσε ο νευρολόγος. «Αυτή η μελέτη όχι μόνο δείχνει καταστολή ή εξασθένηση των δυσάρεστων αναμνήσεων, αλλά το επιτυγχάνει αξιοποιώντας εκ νέου νεότερες θετικές αναμνήσεις, ενώ ο ασθενής κοιμάται», δήλωσε ο Murray. «Αυτό θα ανοίξει τον δρόμο για περαιτέρω έρευνα σε μεθόδους εξασθένησης τραυματικών ή άλλων κακών αναμνήσεων».
Εκτός από τις ψυχοθεραπείες, μερικές φορές χρησιμοποιούνται φάρμακα για να καταστείλουν εφιάλτες ή άλλες δυσάρεστες αναμνήσεις, σημείωσε. «Αυτή η μελέτη συνεχίζει να δείχνει τρόπους αντιμετώπισης αυτών των καταστάσεων, χωρίς τη χρήση φαρμάκων, τα οποία συχνά είναι γεμάτα ανεπιθύμητες παρενέργειες».
Ασθενείς έχουν αναφέρει καλύτερη διάθεσης και λιγότερο άγχος, όταν βελτιώθηκε ο ύπνος τους
Ο Dr. Alex Dimitriu, πιστοποιημένος ψυχίατρος και ιατρός ύπνου και ιδρυτής της Menlo Park Psychiatry & Sleep Medicine στην Καλιφόρνια, δεν συμμετείχε στη μελέτη, αλλά δήλωσε ότι είναι “συναρπαστική” για όσα αποκαλύπτει σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις αναμνήσεις κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Πολλοί από τους ασθενείς του γιατρού, έχουν αναφέρει βελτίωση της διάθεσης και του άγχους, όταν βελτιώθηκε ο ύπνος τους. «Υπάρχουν ενδείξεις ότι ειδικά στον ύπνο REM (ύπνος ταχείας κίνησης των ματιών), πραγματοποιείται μεγαλύτερη επεξεργασία συναισθημάτων», δήλωσε ο Dimitriu. «Ωστόσο, σε αυτή τη μελέτη, η παρέμβαση πραγματοποιήθηκε στον ύπνο μη REM, γεγονός που δείχνει ότι η επεξεργασία των συναισθημάτων γίνεται και σε άλλες φάσεις ύπνου».
Η διαδικασία χρήσης της TMR για την καταστολή αρνητικών συναισθημάτων και την ενίσχυση θετικών αναμνήσεων θα μπορούσε να έχει «τεράστιο αντίκτυπο» σε άτομα με κατάθλιψη ή άλλα ψυχικά τραύματα, δήλωσε ο ειδικός.
Πιθανοί περιορισμοί
Οι ερευνητές σημείωσαν ότι η μελέτη είχε ορισμένους περιορισμούς. «Ο εγκέφαλός μας αποσυσκευάζει, επεξεργάζεται και ξανασυσκευάζει συναισθήματα στον ύπνο μας».
«Πρώτον, αν και το πείραμά μας στοχεύει στην εξασθένηση των δυσάρεστων αναμνήσεων, οι εργαστηριακά επαγόμενες συναισθηματικές εμπειρίες προβολής δυσάρεστων/θετικών εικόνων ενδέχεται να μην μιμούνται τυπικές τραυματικές εμπειρίες», έγραψαν.
Επίσης, μπορεί να είναι δύσκολο να βρεθούν θετικά στοιχεία εντός ορισμένων ιδιαίτερα τραυματικών εμπειριών, σημείωσαν.
«Η μελλοντική έρευνα θα πρέπει να διερευνήσει τρόπους εισαγωγής θετικών αναμνήσεων, όπως θετικές αυτοβιογραφικές αναμνήσεις ή αναμνήσεις που σχετίζονται με τη θεραπεία, για την αποτελεσματική εξασθένηση πραγματικών τραυματικών αναμνήσεων», δήλωσαν οι ερευνητές.
«Δεύτερον, θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω ο ρόλος του ύπνου REM στη ρύθμιση των συναισθηματικών αναμνήσεων».
