Η δραματική μείωση της παγκόσμιας γονιμότητας καθ’ όλη τη διάρκεια του αιώνα αποδεικνύεται στις επικαιροποιημένες και ολοκληρωμένες δημογραφικές εκτιμήσεις των βασικών δεικτών. Η γήρανση του πληθυσμού οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε μακροπρόθεσμες επιπτώσεις τόσο στην αγορά εργασίας όσο και στο συνταξιοδοτικό σύστημα.
Τα παγκόσμια «καμπανάκια» έχουν αρχίσει να χτυπούν δυνατά με τον Λάρι Φινκ, CEO της BlackRock, να υπογραμμίζει πως μέχρι το 2050, ένας στους έξι κατοίκους του πλανήτη θα είναι άνω των 65 ετών.
Ο διευθύνων σύμβουλος του μεγαλύτερου διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων στον κόσμο, στην ετήσια επιστολή του προς τους επενδυτές, προειδοποιεί για «παγκόσμια συνταξιοδοτική κρίση».
Μία από τις μεγαλύτερες οικονομικές προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν οι ΗΠΑ
Το αφεντικό της BlackRock, εξήρε την ιατρική πρόοδο, συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων για την παχυσαρκία που, όπως είπε, θα μπορούσαν να παρατείνουν τη ζωή ορισμένων ανθρώπων.
Σημειώνοντας πως το συνταξιοδοτικό θα είναι μία από τις μεγαλύτερες οικονομικές προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν οι ΗΠΑ στα μέσα του 21ου αιώνα έστρεψε το βλέμμα του σε παγκόσμιο επίπεδο λέγοντας ότι η Βραζιλία θα έχει περισσότερους ανθρώπους που θα συνταξιοδοτούνται από όσους θα εισέρχονται στην αγορά εργασίας έως το 2035, ενώ το Μεξικό θα φτάσει στο μέγιστο ποσοστό εργατικού δυναμικού έως το 2040. Η Ινδία θα κάνει το ίδιο περίπου το 2050.
Ο Λάρι Φινκ προέβλεψε ότι η γήρανση του αμερικανικού πληθυσμού θα θέσει το αμερικανικό συνταξιοδοτικό σύστημα υπό «τεράστια πίεση» και το δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης «δεν θα είναι σε θέση να καταβάλει στους πολίτες πλήρεις παροχές μέχρι το 2034».
Αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης
Ο CEO της BlackRock χαρακτήρισε «επαναστατικά» τα νέα φάρμακα στάθηκε όμως σε μι ειρωνεία που χαρακτήρισε «απογοητευτική»: «Ως κοινωνία, εστιάζουμε δυνάμεις στο να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να ζήσουν περισσότερο. Αλλά ελάχιστη ενέργεια για να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να αντέξουν οικονομικά αυτά τα επιπλέον χρόνια», δήλωσε ο Φινκ όπως μεταδίδει ο Guardian.
«Καθώς ο πληθυσμός γερνάει, η δημιουργία συνταξιοδοτικών αποταμιεύσεων δεν ήταν ποτέ πιο επείγουσα», πρόσθεσε. «Αυτή η πρόταση είναι πολύ πιο δύσκολη από ό,τι ήταν πριν από 30 χρόνια. Και θα είναι πολύ πιο δύσκολη σε 30 χρόνια από τώρα», είπε.
Ο διευθύνων σύμβουλος της BlackRock εμφανίστηκε να έχει τη λύση. Οι επενδύσεις μέσω των χρηματοπιστωτικών αγορών θα αποτελέσουν βασικό μέρος της σε συνδυασμό με την κρατική υποστήριξη, ανέφερε.
Και βέβαια πρότεινε την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης πέραν των 65 ετών και να εισαχθούν προγράμματα παρόμοια με το αυστραλιανό πρόγραμμα συνταξιοδότησης, βάσει του οποίου οι εργοδότες συνεισφέρουν ένα μέρος του εισοδήματος για κάθε εργαζόμενο σε λογαριασμό συνταξιοδότησης.
Τρεις στις τέσσερις χώρες δεν θα μπορέσουν να διατηρήσουν το μέγεθος του πληθυσμού τους – Τι συμβαίνει με την Ελλάδα
Να σημειώσουμε πως ερευνητές, με επικεφαλής το Ινστιτούτο Μετρήσεων και Αξιολόγησης της Υγείας (IHME) του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον στις ΗΠΑ, διαπίστωσαν ότι τα τρία τέταρτα των χωρών, έως το 2050, δεν θα έχουν αρκετά υψηλά ποσοστά γονιμότητας για να διατηρήσουν το μέγεθος του πληθυσμού τους.
Πένηντα χρόνια αργότερα το ποσοστό θα εκτοξευτεί στο 97% των χωρών, εκτιμώντας ότι ο παγκόσμιος συνολικός δείκτης γονιμότητας θα μειωθεί από 2,23 γεννήσεις το 2021 σε 1,68 το 2050 και 1,57 το 2100.
Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Η γήρανση του πληθυσμού στην χώρα μας οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.
Ανάμεσα στα σενάρια είναι και ο πληθυσμός των νέων (0-19 ετών) να μειωθεί έως ένα εκατομμύριο το 2025. Ο πληθυσμός των 20-64 ετών να μειωθεί από 1,36 – 1,65 εκατ. (ελάχιστο/ μέγιστο), κατά 1,5 εκατ. δε στο ενδιάμεσο σενάριο επηρεάζοντας το εργατικό δυναμικό και το πλήθος των απασχολουμένων.
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα ολοένα διογκούμενο δημογραφικό πρόβλημα
Σύμφωνα με τη νεότερη έρευνα της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής (Eurostat), το 2022 οι γεννήσεις στη χώρα μας ήταν 9.425 λιγότερες από το προηγούμενο έτος.
Πιο συγκεκριμένα, το 2021 γεννήθηκαν στην Ελλάδα 85.346 παιδιά, ενώ το 2022 μόλις 75.921, δηλαδή 11,04% λιγότερα.
Χαρακτηριστικό είναι ότι ο μέσος όρος μείωσης στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν 5,11% (γεννήθηκαν 4.088.494 παιδιά το 2021 και 3.879.509 παιδιά το 2022), κάτι που φέρνει την Ελλάδα στην πεντάδα των χωρών με τη μεγαλύτερη μείωση στις γεννήσεις τα δύο τελευταία χρόνια.
Από τα νεότερα δεδομένα γίνεται ακόμη πιο ξεκάθαρο ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα ολοένα διογκούμενο δημογραφικό πρόβλημα, το οποίο εκφράζεται με τη μείωση του πληθυσμού και τη γήρανσή του.
Με μαθηματική ακρίβεια πάμε σε αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης
Με το δημογραφικό να αποτελεί παγκόσμια απειλεί για την οικονομία ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) προβλέπει επίσης αύξηση κατά τέσσερα χρόνια του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης για πλήρη σύνταξη (για τους νέους εργαζομένους) συνδέοντάς το με το προσδόκιμο ζωής.
Κατά μέσο όρο, στις χώρες του ΟΟΣΑ, το υπόλοιπο προσδόκιμο ζωής αναμένεται να αυξηθεί κατά 4,4 έτη στις γυναίκες και 4,9 έτη στους άνδρες έως το 2065. Όσον αφορά στην Ελλάδα, οι προβολές δείχνουν ότι η αύξηση θα είναι οριακά υψηλότερη του μέσου όρου.
